lijkertijd ontstond er door een chemische reactie tussen de stoom en de zirconium- splijtstofbekleding, waterstofgas in de reac tor. Een deel van dit gas is samen met het via de openstaande afblaasklep ont snappende, inmiddels besmette water, in het reactorgebouw terechtgekomen. Lozing. Een automatisch startend pompje begon dit water over te pompen naar een bij gebouw, waar een speciaal voor dat doel bestemde tank staat. De tank liep al gauw over, waardoor ongeveer 50 m3 water op de vloer terechtkwam. Dit radio-actief be smette water heeft de eerste lozing van radio-aktiviteit buiten de centrale veroor zaakt. Verschillende edelgassen ontweken naar buiten. Dat gebeurde op de eerste dag, om ca 9 uur in de ochtend. Verondersteld wordt dat één of meer isolatie-afsluiters in het reactorgebouw, die het ongehinderd verpompen van actief water hadden moeten beletten, niet goed hebben gewerkt. Des middags om 13.50 uur registreerden drukschrijvers een tijdelijke drukverhoging in het reactorgebouw. Deze drukpiek werd vermoedelijk veroorzaakt door een knalgas explosie in de afblaastank. Gevaar voor een knalgasexplosie in de reactor was er niet. Het werd avond en langzamerhand ont wikkelde zich in de regelzaal een theorie over wat zich in de installatie afspeelde. Gaandeweg begon men ook maatregelen te beramen om de centrale naar een veilige toestand terug te brengen. Op de avond van de eerste dag werd één van de hoofd- koelmiddelpompen weer gestart. Eén van de stoomgeneratoren werd aan de secundaire kant geisoleerd en het primaire systeem werd via de andere stoomgenerator, en voorts via een hoofdkoelmiddelkringloop en één van de hierin opgenomen pompen ge koeld. Tussen 29 maart en 3 april zag men kans om het systeem naar een stabiele toestand terug te brengen. Op 30 maart vond er echter nog een lozing plaats, wederom via het nevengebouw. Er werden maatregelen genomen om de lozing te beëindigen, en met succes. Tussentijds werd er met toe stemming van de autoriteiten 200 m3 licht- aktief water in de rivier waaraan de TMI- centrale staat, geloosd. Dit gebeurde omdat men opslagcapaciteit moest hebben voor hoogaktief water. Resumé. Het is te begrijpen dat de informatie, welke de wereld tussen 28 maart en 3 april over de gebeurtenissen ontving, verwarrend en tegenstrijdig was. Enkele honderden jour nalisten hielden zich gelijktijdig met de nieuwsgaring bezig, maar het onderwerp van hun arbeid onttrok zich aan hun waar neming. Achteraf is gebleken, dat de ergste onrust om „Harrisburg" ontstond op een ogenblik waarop er geen reëel gevaar meer aanwezig was. Ondanks de ernst van de storing, zo moest evenens achteraf worden geconsta teerd, hebben de belangrijkste veiligheids systemen van de centrale het gehouden. Kernsmelting heeft niet plaatsgevonden, zelfs niet van een gedeelte van de kern. De lozingen van radio-aktiviteit bestonden uit edelgassen, zodat er buiten de centrale geen radio-aktieve besmetting is opgetreden; alleen de stralingsniveaus waren tijdelijk veel hoger dan bij normaal bedrijf van een centrale is toegestaan. Over de intensiteit van de straling wordt verschillend gedacht. Men is het er echter over eens dat de kans dat iemand als gevolg van de lozingen vroeger of later ziek wordt, alleen theoretisch aanweizg is. De TMI-centrale blijft nog lagen tijd ob- jekt van zorgvuldig onderzoek, omdat men wil weten hoe een dergelijke samenloop van omstandigheden als zich op 28 maart voordeed, kon optreden. Met de resultaten van het onderzoek zullen alle kerncentrales met drukwaterreactoren in de westerse we reld hun voordeel doen. Borssele. Zoals de principeschema's laten zien, wijkt het ontwerp van de kerncentrale Borssele stoom naar turbine voedingwaterpompen -9- -&■ afsluit fa reserve voeding- waterpompen -CXH® voedingwater "in" Turbinegebouw TM! 4 h De kernenergiecentrale Borssele (KCB). Het reactorgebouw is uitgevoerd als een bol. Ook hier werd slechts één stoomgenerator getekend. Hoe beangstigend de dagen tussen 28 maart en 3 april ook voor de inwoners van Harris burg geweest moeten zijn, sommigen be hielden hun zakeninstinct. T-shirts als deze vlogen de winkel uit. Zeer populair waren ook T-shirts met de opdruk „Dr. Denton may fix my reactor anyday". Dr. Denton was één der belangrijkste deskundigen die door de Amerikaanse overheid was aange wezen om de defecte centrale naar veilige toestand terug te brengen. nogal diepgaand af van dat van de TMI- centrale. In een aan Provinciale Staten van Zeeland uitgebracht rapport zeggen de des kundigen van de kerncentrale Borssele, dat de KCB veel minder gevoelig is voor sto ringen in de voedingwatervoorzieningen dan de TMI-centrale. De KCB maakt namelijk gebruik van een zgn. voedingwateraccu waarin een grote watervoorraad aanwezig is. Die zorgt ervoor dat storingen van de pompen aan de secundaire kant geen directe invloed hebben op de voedingwatervoorzie ning. Zoals de tekening laat zien zijn bo vendien de regelkleppen met de bijbehorende onderhoudsafsluiters van het noodvoeding systeem voor elke stoomgenerator dubbel uitgevoerd. (De tekeningen laten slechts één stoomgenerator zien. Dit is terwille van de duidelijkheid zo gedaan). Bij een plotselinge turbine-afschakeling zal in de KCB de drukvariatie in de reactor minder zijn. Dat komt omdat de stoom generatoren een groter watervolume her bergen. Bij beproevingen is b.v. gebleken, dat in de KCB de afblaasklep niet open gaat (en ook niet open hoeft te gaan) als de druk in het primaire systeem sterk stijgt. Zelfs indien de afblaasklep open zou gaan kan er niet, zoals in de TMI-centrale, een situatie ontstaan waarbij langs deze weg primair water blijvend ontsnapt. De afblaas klep wordt namelijk zelf weer beveiligd door een tweede klep die dichtgaat als de afblaasklep open zou blijven staan. In het onwaarschijnlijke geval dat beide kleppen falen, treedt in de KCB het hoge- druk kerninundatiesysteem in webking. De hiertoe behorende pompen blijven in bedrijf 13

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland Magazine / Veerse Meer Gids | 1979 | | pagina 13