gebied van de gemeente Lüchow-Dannenberg
vallen. Gorleben is een kerkdorp van deze
gemeente. Het doel van de D.W.K. was:
twee grote opwerkingsfabrieken voor ge
bruikte splijtstof uit de Westduitse kern
energiecentrales te bouwen.
Tegelijk met de D.W.K. verscheen de
„Physikalisch-Technischen Bundesanstalt"
(P.T.B.) ten tonele. Deze organisatie had
het in het bijzonder voorzien op dat wat
er onder de wortels van de talloze bomen
in het gebied schuilging: een gigantische
zouthorst. De opwerkingsfabrieken zouden
de brandstof voor de Westduitse kernener
giecentrales moeten produceren, terwijl de
zouthorst werd voorbestemd om het nu
cleair residu dat bij de opwerking ontstaat,
voor honderdduizenden jaren te herbergen.
De opties van de D.W.K. en de P.T.B. reik
ten tot ver in de volgende eeuw.
ringen in de zouthorst. Zij bouwden een
dorp, dat faam verkreeg als anti-atoomdorp.
En zij richtten op een stuk grond dat zij
voor een habbekrats konden kopen, een
gammele speeltuin in, die zij prompt onder
de beschermende werking van een soort
bestemmingsplan wisten te brengen. In een
grote boerderij richtten de demonstranten
een eigen aktiecentrum, tevens hoofdkwar
tier in. Hier draaien geduldig de stencil
machines en worden de nieuwe stickers
ontworpen. De anti-kernenergiebetogers heb
ben zichzelf in Gorleben tot een soort in
stituut gemaakt, dat zich voorneemt om
de atoomlobby het leven zo zuur mogelijk
te maken.
De atoomlobby reageert niet met veel
humor op de situatie. Ook zij heeft zich in
een soort frontpositie laten manipuleren.
De hoorplaatsen, waaronder de veelbelo
vende zouthorst ligt, zijn veranderd in ware
„Nein, Danke!"
Niet lang nadat de eerste bouwketen
waren opgetrokken, verschenen de „Grünen"
Zij begonnen met, zoals dat werd genoemd,
het motiveren van de bevolking, die vol
eerbied toezag hoe glanzende directiewagens
de één na de ander hun bescheiden dorpen
wisten te vinden. Er verschenen spreuken
en slagzinnen op muren en schuttingen.
De kreet „Kernkraft, nein Danke", thans
ook in Nederlandse vertaling op stickers
voorhanden, maakte furore, en ook de slag
zin „Gorleben soil leben" werd tot de ge
vleugelde woorden van het atoomtijdperk
gerekend.
De atoomjongens wisten er de gemeente
raad van Lüchow-Dannenberg gemakkelijk
van te overtuigen, dat het Entsorgungszen-
trum het dorp, dat een kwijnende toeristen
industrie heeft, nieuw leven zou inblazen.
De „Grünen" lieten daarentegen geen middel
onbeproefd om de gemeenteraad op een
naderende, stralende ondergang te wijzen.
Er werd al spoedig naar krassere middelen
dan slagzinnen en zwijgende tochten van
demonstranten met zwartgemaakte gezich
ten gegrepen. De demonstraties waarbij een
maximum aan geweld, van zowel de tegen
standers van kernenergie als van de zijde
van de autoriteiten werd ontplooid, vonden
in Gorleben plaats. Demonstranten klommen
in bomen op de plaatsen waar boortorens
moesten komen voor het doen van sonde-
Een kijkje binnen de betonnen muren van een hoorplaats in de bossen van Gorleben.
Rechts is een vast geïnstalleerd waterkanon te zien. Er zitten ook waterkanonnen in de
muren ingebouwd. Op de hoek een wachttoren.
Een container van het type „Castor" wordt aan een valproef onderworpen.
vestingwerken. In de muren bevinden zich
ingebouwde en op afstand bedienbare wa
terkanonnen. De Bundeswehr en de politie
houden de wacht op hoektorens, die mij
sterk aan concentratiekampen doen denken.
Er is leeftocht in de vesting, voor vele
weken. Er is een hospitaal, men kan er
met helicopters landen en starten. Kortom,
de confrontatie is als het ware verstard,
zoals de wereldoorlog van 19141918 ver
starde in de loopgraven van Verdun.
Wereldvermaard dorp.
Gorleben heeft, dankzij de verbitterde
schermutselingen tussen betogers en politie,
die bij de eerste voorbereidingen voor een
nieuwe proefboring plegen op te laaien, we
reldfaam gekregen. Het is er niet blij mee.
Een vreemde figuur in het geheel is de
graaf van Bensdorf, een edelman die een
kasteeltje in Engelse bouwstijl bewoont. Hij
is grootgrondbezitter en verdiende in die
hoedanigheid miljoenen marken aan de
atoomlobby, die zijn bos- en jachtterreinen
nodig had. Hij verkocht echter tegelijkertijd
een strategisch gelegen stuk grond voor een
appel en een ei aan de demonstranten, die
dankzij de bescherming die de wet hen
bood, de atoomlobby de voet behoorlijk
konden dwarszetten! Op de zo gemakkelijk
verkregen eigen grond bouwden de demon
stranten bijvoorbeeld hun kakelbont geverf
de speeltuin en hun atoomdorp. In juni
van dit jaar is het dorp onder het geweld
van bulldozers met de grond gelijk gemaakt.
De gammele bouwsels waren niet veel
waard, maar zij hadden, zoals zoveel in
Gorleben, een betekenis als symbool.
Het is beslist niet zo, dat de Westduitse
atoomclub, nadat de nodige maatregelen
waren genomen om de demonstranten op
een afstand te houden, volledig vrij baan
heeft gekregen. Het meest kapitaalintensieve
en voor de kernenergie tevens belangrijkste
projekt dat men in Gorleben onderhanden
had, is op bevel van de minister-president
van de deelstaat Nedersaksen, Ernst Al-
brecht, voor onbepaalde tijd opgeschort. Het
betreft hier de bouw van de twee grote
opwerkingsfabrieken. Na de bijna-ramp in
Harrisburg heeft Albrecht volgens zeggen,
zijn kiezers een kluif willen toewerpen, be
staande uit een veto over de opwerkings-
plannen in „zijn" deelstaat.
22
