Van de redaktie
Vreemd genoeg heeft de regering van een
andere Westduitse deelstaat, namelijk Hes
sen, alle faciliteiten aangeboden die nodig
zijn voor de bouw van een opwerkingsfa
briek maar dan een veel kleinere dan
die men in Nedersaksen had gepland. Ver
moedelijk zal de D.W.K. de opwerkings-
organisatie het aanbod van Hessen dan
ook beleefd en onder dankzegging van de
hand wijzen.
Recycling.
Minister-president Albrecht heeft wel toe
stemming gegeven voor voortzetting van
het proefboringenprogramma bij Gorleben.
De aanleg van een opbergmijn voor radio-
aktief afval beschouwt hij namelijk als ur
gent en... gewenst. Er wordt dan ook drif
tig voortgeboord, en in hetzelfde tempo,
door-gedemonstreerd.
De mensen van de D.W.K. kijken bepaald
ongelukkig als je ze feliciteert met het
feit, dat althans de aanleg van een defi
nitieve opbergplaats voor radio-aktief afval
niet geblokkeerd wordt. Immers, zo rede
neerde ik: het afvalprobleem wordt aller
wegen beschouwd als de grootste belemme
ring voor een verdere uitbouw van de kern
energie. Wees blij als je denkt het te kun
nen oplossen!
De reden van de ongelukkige blikken van
elementen in zouden worden gezet. Boven
dien zou de hele splijtstofcyclus ontzettend
duur worden. Opwerking is namelijk een
vorm van reclycling van kernbrandstof. Ziet
men van die recycling af, dan wordt de
kernenergie-industrie een wegwerp-bedrijfs-
tak en die gedachte is de mensen van
D.W.K. een gruwel.
Tussenopslag.
Het is allerminst zeker dat de kernindu-
strie in West-Duitsland door het veto van
Albrecht, vast zal lopen. De D.W.K.-inge-
nieurs hebben in de afgelopen jaren een
bijzonder soort opslagcontainer ontwikkeld,
waarin complete splijtstofelementen kunnen
worden bewaard. Bij ons bezoek aan Gor
leben werden ons films getoond van de
beproevingen die deze containers moesten
ondergaan. Volgens een D.W.K.-woordvoer
der hebben de containers zelfs een test
doorstaan waarbij zij in de direkte nabij
heid van een ontploffende kernbom waren
neergezet!
De containers hebben de naam „Castor"
gekregen. Splijtstofelementen die een jaar
in een kernreactor hebben gefunktioneerd,
kunnen voor de duur van maar liefst drie
eeuwen in Castor-containers verblijven, zon
der dat er gevaar bestaat voor besmetting
van de omgeving. Wat de containers zo
Castor-containers vol gebruikte splijtstof
elementen te maken! De opbergmijn zal dan
keerd, dan zit er weinig anders op dan de
loodsen tot permanente bewaarplaats voor
gebruikt worden voor de definitieve berging
van hoog radio-aktief afval van centrales
en laboratoria. Veiligheidstechnisch bezien
is het niet ideaal, wat er momenteel wordt
voorbereid.
Als je de mensen van D.W.K. vraagt wat
zij ervan vinden, krijg je ten antwoord:
„Het afvalprobleem is technisch volledig
beheersbaar. Onze oplossingen zijn echter
politiek onhaalbaar."
Als je opmerkt dat er problemen kunnen
bestaan waarvan je de portee op dit mo
ment nog niet kent, zeggen de D.W.K.-
mensen dat zij zich laten leiden door de
vermaarde Duitse wijsgeer Immanuel Kant,
die zei: „De noodzaak om te beslissen is
altijd groter dan de kennis die je eigenlijk
nodig hebt om de beslissingen te kunnen
nemen. Maar als je eenmaal hebt beslist,
volgt de noodzakelijke kennis op de voet..."
Leger en politie zijn aanwezig om bij eventuele bestormingen van demonstranten, als
die nog enige kans van slagen mochten hebben, in te grijpen. Hun aanwezigheid is
geëist door het personeel van de firma's die de proefboringen uitvoeren. Nadien werd
politiebescherming tot een vakbondseis gemaakt.
de D.W.K.-mensen is gelegen in het feit,
dat zij de opwerkingsfabrieken én de op
bergmijn als één projekt hebben beschouwd.
Bij opwerking van in kerncentrales gebruik
te splijtstofelementen komt er nieuwe kern
brandstof tot stand, terwijl er zoals in
het begin van dit artikel al werd uiteen
gezet een kleine hoeveelheid zeer agres
sief nucleair residu wordt gevormd.
Als er niet wordt opgewerkt, omdat de
regering dat verbiedt, is men genoodzaakt
om de gebruikte splijtstofelementen in hun
geheel in de zoutmijn te laten zakken. De
hoeveelheid straling van een element is
even groot als de hoeveelheid straling in
een paar kleine bussen met nucleair residu,
maar een splijtstofelement is qua omvang
wel een paar honderd maal zo groot! Een
zoutmijn zou gauw vol zijn, als er complete
bijzonder maakt is, dat zij geen speciale
voorzieningen voor koeling nodig hebben.
De elementen bevinden zich in de container
in de zogeheten „droge opslag".
In Gorleben bouwt men nu enkele grote
loodsen, waar te zijner tijd hele batterijen
Castor-containers komen te staan. De lood
sen zijn een soort voorportaal van de op
bergmijn, die ondanks alles toch zal worden
aangelegd. Mocht de deelstaat-regering als
nog het sein op groen zetten voor de bouw
van de opwerkingsfabrieken, dan zullen de
Castor-containers dienst gaan doen als
transportcontainers voor vervoer van uit
gewerkte elementen van de centrales naar
het „Entsorgungszentrum" en de loodsen
zullen dan dienst gaan doen als tussen-
opslagplaats. Mocht de bouw van de op
werkingsfabrieken voorgoed worden geblok-
Onder de chauvinistische kop „De
Zeeuwse teale is de mooiste van
oalemeale" starten wij in dit nummer
een hopelijk lange serie arti
kelen in „een" Zeeuws dialect.
In deze tijd, nu bij niet alleen de
oudere garde het taaleigene „in" is,
willen ook wij op onze manier een
steentje bijdragen aan het voor het
voetlicht brengen van onze dialecten.
Per nummer wordt er steeds een
ander dialect in proza of poëzie naar
voren gebracht, waaraan, naar wij
hopen, alle lezers veel genoegen zul
len beleven.
Wij starten met een artikel van
de hand van de heer C. A. van Boven
uit Wissenkerke in het „Kurtjeens"
dialect met als onderwerp „De Po-
tendam". De Potendam, begin en
eindpunt, waar eens een oude Noord-
Bevelander bij zijn eerste verlaten
van het eiland, gezegd moet hebben:
„Vaarwel Europa, ik ga naar Goes."
