De Zeeuwse Tea/e
is de mooiste vanóóiemeaie
Peeland praet
Een ieder zal misschien niet weten wat
de naam Peeland betekent, of waar het
bijhoort. Een korte uitleg daarom: Peeland
is de Zeeuwse naam voor Noord-Beveland,
vooral gebezigd bij de eigen bevolking.
Het laat zich gemakkelijk raden, waar de
naam vandaan komt. Natuurlijk van de mas
sale Pee-produktie van dit mooie, voorma
lige eiland. Zo, we wete waer we zitte,
zegge z'ier.
Laete we in deze eerste Peeland-Praet
kennismaeke mee dat Peeland.
An de oostkant, net verbie Kasseveer
an de rechterkant, ligt een durpje: Kats.
Vo de Peelanders geweun: Kas.
Verder langs de zidiek, verbie de Zeeland-
brugge, vinde we Colijnsplaat. De naem
Colijnsplaat is a van óllerlei woordspelingen
vurzië. Zo ör Colijnsplaat ok wè mee een
C en ok mee een K geschreve. De naem
zelf is ok van ollerlei verschillende uut-
spraeken verzië. Zö or gezeid Kersplaete,
Colijnsplaete, Cootjesplaete en Colijn. Laete
we 't ier ouwe op Kolijn.
Van oorsprong was hier een landbouw
haven, maar met het afsluiten van de
Zandkreek (nu Veetse Meet) kwam Arne-
muiden zonder direkte verbinding met de
zee te zitten. Toen heeft een volksverhuizing
in het klein plaatsgevonden van Aeremuje
nae Kolijn en Kolijn was prompt gepromo
veerd tot vissershaven.
Van Kolijn steken we dwars Peeland over
naar het zuiden en komen dan terecht in
Kortgene. Kertjeen vo de Peelanders. Ook
met een landbouwhaven, een grote jacht
haven en veel buitendijkse bebouwing.
Westwaarts over dijken en een prachtig
polderlandschap, dat je trouwens op heel
Peeland vindt, komme we an Heersdiek.
Het plaatsnaambord vermeldt Geersdijk.
Het enige dorp op Peeland, waar nog een
meekrapstoof te vinden is. Een durpje rustig
en vredig an den diek.
Het volgende durp op onze weg is Wis-
senkerke, plat hezeid: Wiskerke. Dit durp
lag vroeger meer landinwaarts, ter hoogte
van de Torenhoeve, 2 kilometer ten
noordwesten van Heersdiek, waar enkele
stenen overblijfselen nog getuigen van dit
vroegere bestaan. Door een stormvloed is
dit vroegere Wiskerke ten onder gegaan
en herbouwd op de huidige plaats, dicht
tegen de Oosterschelde.
Weer afbuigend naar het Veerse Meer
vinden we Kamperland. Eigenlijk het enige
dorp wat geen naamsverandering in het
Zeeuws kent. Een lang, uitgestrekt durp
met een landbouwhaven en een jachthaven
aan het Veerse Meer.
Om kompleet te zijn, moet ook Stroodorp
nog vermeld worden. Een diekdurp even ten
oosten van Kamperland.
Misschien was de beschrijving voor velen
Tekst: C. van Boven.
overbodig, maar we zijn nu tenminste alle
maal op de hoogte, wat betreft de geografie
van Peeland.
Wat het dialect betreft, onderscheidt zich
dat weer heel wat ten opzichte van b.v.
Walcheren, Zuid-Beveland gf Schouwen.
Ook het dialect op Peeland zelf verschilt
nog van durp tot durp. Wat de geïsoleerd
heid in vroeger tijden zeker bevestigt.
Om deze eerste Peelandse aflevering
waerdug te besluten, nog een kort stukje
in 't platte Peelands.
Over de Potendam, bure Kee en de Pee
landers.
Toen Peeland nog een eiland was, hing
oalus d'r anders an toe dan tegenwoordug.
Je was ofhankuluk van waetertieë en vaer-
uren van 't bootje, 's Nachs d'r of was ter
nie bie. want dan lag de veerdienst stille.
Mee öögwaeter lag 't spul ok stille, want
dan stieng de Potendam onder waeter. Zö ei
ménug pasazjier natte voeten ophelöpe.
Mee zon hiertieë lag de bööt éél oge an
't steiher en zat ut personéél in 't Veeruus
op een eiland. En kon Wullum Anthonisse,
de kaertjesverköper, z'n voeten wasse op
z'n stoepje vo de deure.
Dat was den tied van Schippers, Antho
nisse, Ponse, v./d Voorde en vele andere
mannen, die éél de bevolking van Peeland
ménug keertje richting Hoes hebrocht eit.
Ze wete 't oalemaele.
Die vroehere hemoedelukheid is verbie
hehae, toen de Zandkreeke opieuw te be-
staen en Veerse Meer wier. De Peelanders
konne toen dag en nacht van d' ene kant
nae d' öre kant. Toch brocht de dag- en
nacht-verbinding ók nog andere diengen
mee. Want wat docht je van de waste, de
fietsen en öl ander zok soort diengen?
Toen 't böötje nog voer was 't eiland
om elve heslote. Mè mee de komst van den
dam kwam ök ölerlei ander volk an de
deure. Toen most buure Kee 's aevens toch
mooi d'r waste van de bleik aele. En buur
man Arjoan z'n fiets most 's nachs in 't
schuurtje, want je kon nie wete wat of ter
's nachs noe rondspookte.
Die onhemakken de Peelanders vo lief
henome en een enkelieng is nog bie ver-
hissing de Potendam ophereeë at um nae
Hoes most.
Afijn, zö was Peeland eiland of en is bie
de rest van de beweunde waereld hekomme.
Toch ka je van een Peelander zehhe
wat of je wil, mè een echte Peelander is
hebleve zö at um was. Weunen op de klei,
in de mooie polders en de hrööte stad is
alleen vo een nieuw pak hoed.
24
