De parochiekerk aan de Bachtenstene te Middelburg.
De resten van het fort Den Haak.
Zomerdrukte in Vrouwenpolder.
Aanvankelijk wilde hij het niet afstaan,
maar in 193i zwichtte hij voor de op hem
uitgeoefende aandrang en schonk het schil
derij aan de parochie van St. Petrus en
Paulus te Middelburg. Op 12 december 1931
keerde het eindelijk naar Walcheren terug,
waar het een passende plaats kreeg in de
parochiekerk in de Noordstraat.
Kunstkenners noemen het schilderij een
boerse variant van „Maria in gebeden" dat
eertijds werd geschilderd door Quinten Mat
sijs (±14661530) en is ondergebracht in
het museum voor Schone Kunsten te Ant
werpen. Bij het uitbreken van de oorlog
in 1940 werd het schilderij opgeborgen in
een brandvrije kluis van de Amsterdamse
bank. Dat bleek een zeer verstandige maat
regel te zijn geweest, want op 17 mei 1940
ging ook de parochiekerk in vlammen op.
Toch was de toenmalige pastoor nog niet
gerust. Hij nam het schilderij weer uit de
kluis en toen hij kort daarna moest vluch
ten, borg hij het weg in een kist en zette
de kist op een wagen, waarmee een aantal
kinderen onder geleide van enkele zusters
naar Domburg werden gebracht. De pastoor
volgde per fiets. Na de kapitulatie kwam
het schilderij weer naar Middelburg terug,
waar het in een noodkerk werd opgesteld.
Naderhand kreeg het een passende en blij
vende plaats in de nieuw gebouwde paro
chiekerk aan de Bachtenstene.
De schans Den Haeck.
Zoals reeds eerder in dit verhaal werd
vermeld, wijzen bepaalde vondsten op de
aanwezigheid van een vlootbasis in de
buurt van de noordoostelijke hoek van Wal
cheren tijdens de Romeinse overheersing.
Toen in de 11e eeuw het latere Veersegat
door stormvloeden sterk werd verbreed en
verdiept, kreeg die waterloop voor de
scheepvaart steeds meer betekenis. Veere,
dat ontstond in de loop van de 12e of de
13e eeuw, dankt daar zijn vroegere bloei
aan. De naam Veersediep of Veersegat ont
stond vermoedelijk in de loop van de der
tiende eeuw.
Het punt aan de kust van Walcheren
bij de ingang van het Veersegat, waar later
het Breezand ontstond, is door de jaren
heen van bijzonder strategische betekenis
geweest, niet alleen in de Romeinse tijd
maar ook later. Tijdens het beleg van
Middelburg (1572—1574) landde Mondragon
er in 1573 vanuit Antwerpen met 2400
soldaten en wist hij van daar Middelburg
te bereiken.
Om het Veersegat in het vervolg beter
onder kontrole te houden, werd op het eind
van de 16e eeuw in opdracht van de Staten
van Zeeland langs de westelijke oever bij
Vrouwenpolder een schans gebouwd, die de
naam Den Haeck kreeg. Het gedeelte van
de Noordernieuwlandpolder, waarin die
schans destijds werd gebouwd, droeg die
naam, hetgeen blijkt uit de kaart die Jacob
van Deventer omstreeks 1547 van Zeeland
maakte. Volgens de Walchersche Arcadia
was de schans aan de zeezijde voorzien
van een lange net beplankte batterij met
een lange rij schietgaten die zeer hoog boven
het strand uitstaken. Langs de landzijde
was er een wal met een watergracht.
Voorts was de schans nog voorzien van een
wachthuis en een kruithuis.
De laatste keer dat het fort den Haak
zoals het later heette in het nieuws
kwam, was in 1809. Op zondag 30 juli ont
scheepte een Engelse vlooteenheid soldaten
op het Breezand. Er ontstond een treffen
met Franse bezettingstroepen, die de lan
ding echter niet konden verhinderen. Ook
het fort Den Haak werd door de Engelse
generaal Frazer in bezit genomen. In latere
jaren heeft de schans geen rol van bete
kenis meer gespeeld. Momenteel herinnert
nog een deel van de binnenwal aan de
vroegere aanwezigheid van het fort.
De welvaart die Vrouwenpolder ooit ken
de, toen er honderden pelgrims heen trokken
om het mirakel te zien en zijn invloed te
ondergaan, keerde na de hervorming niet
meer terug. Op de plaats waar eens het
klooster stond, liet een zekere Samuel Ko
ning in 1707 het landhuis Elzenoord bou
wen, waar omheen hij een fraaie siertuin.
16
