PZEM melkt de wind op de Neeltje Jans
Het Deltagebied: een proeftuin voor alternatieve energievormen
Tekst: Tom Koopman. Foto's: Kema, Arnhem.
Het deltagebied is wegens een aantal
redenen een soort proeftuin voor alterna
tieve energievormen aan het worden. U
herinnert zich misschien dat reeds aan het
eind van de zestiger jaren druk werd ge
sproken en geschreven over een getijden-
centrale, die in de toen nog „dicht" ge
dachte Oosterscheldedam zou worden gepro-
jekteerd. Zo'n jaar of drie geleden kwam
het idee opnieuw boven water. Men heeft
het laten varen omdat de kosten astrono
misch hoog waren en omdat een getijden-
centrale in de monding van de Ooster-
schelde een ramp zou kunnen betekenen
voor de schelpdierencultuur bij Yerseke.
In 1979 werd in het deltagebied zonne-
energie ingevoerd. Een hele serie „praat
palen" langs de autowegen in het delta
gebied werd voorzien van foto-Voltaische
cellen, die zonlicht kunnen omzetten in
elektriciteit. De elektriciteit wordt benut
voor het voeren van telefoongesprekken.
Alternatief nummer drie tekende zich af
in 1980. De deltadienst van rijkswaterstaat
beloofde onderzoek te zullen doen aan een
groot schaalmodel van de Markerwaard
centrale. (De Markerwaardcentrale bestaat
uit een stuwbekken en een groot aantal
windmolens die het stuwbekken met water
kunnen volpompen. Men laat het water ver
volgens via waterkrachtturbines weer naar
zee stromen, waarbij energie wordt opge
wekt).
Precies honderd jaar geleden zag de verbaasde bezoeker van de wereldtentoonstelling
te Parijs, deze op zonne-energie werkende drukpers, die elk uur vijfhonderd exemplaren
van het blad „Le Soleil" (de zon) drukte. De pers werkte op stoomkracht, afkomstig
van een door zonnehitte verwarmde ketel.
dienst een vrij forse windmolen op het
werkeiland Neeltje Jans, in de Ooster-
scheldemonding is gaan oprichten. In mei
zal deze windmolen zijn eerste kilowatt
uren aan de installaties van rijkswaterstaat
in dit deel van de delta gaan leveren.
Het laatste nieuws uit het deltagebied
bestaat uit een mededeling van de nv PZEM
dat men in samenwerking met de delta-
In dit artikel willen wij de PZEM-wind-
molen en de vele varianten op het thema
windturbine eens wat nader onder de loupe
nemen.
Vooraf kan worden opgemerkt dat het
werkeiland Neeltje Jans om twee redenen
een ideale plaats is voor de installatie van
een windturbine. Ten eerste heeft men op
Neeltje Jans een eerste rangsplaats wat
betreft de aanvoer van de krachtbron wind.
Ten tweede is er op het werkeiland een
afnamepatroon voor de elektriciteit van een
windturbine voorhanden, dat wonderwel bij
het aanbod past. De windturbine wordt
namelijk gekoppeld met een door diesel
generatoren aangedreven krachtcentrale van
Rijkswaterstaat. Deze centrale draait in
zogenaamd „eilandbedrijf", hetgeen wil zeg
gen dat er geen koppeling bestaat met het
Nederlandse hoogspanningstransportnet.
De windturbine zal tijdens de uren waar
in voldoende wind beschikbaar is, aanvul
lende energie leveren. Hij spaart op die
manier met dieselolie opgewekte energie
uit. Deze laatste energie is, wegens de forse
prijs van de brandstof, behoorlijk duur.
Rijkswaterstaat is dan ook bereid om aan
Een meer dan honderd meter hoge windmolen van de Nasa. De reus is voorzien van een
tweebladige propellor. De molen heeft een vermogen van 100 kiloWatt. Foto: Kema Arnhem
19
