r.fóöJ
jwuial
<-i4£*
jTZT*—
fU&semty
(SOp
VI v ouw ev sV\ avert s cVie
tiat
Ütuleland
v S. enM.
HM
Xitu/en/
>uudeliina\
Murfe Toiuje*
4* a c V\ «t (i a t
'UI GOEREE '-
West Voorn)
In de loop van de 15e eeuw werden de
volgende opwassen bedijkt: Oude Tonge in
1438, Sommelsdijk en Middelharnis in 1465
en Ooltgensplaat in 1483. Daarop volgden
in de loop van de 16e, de 17e en de 18e
eeuw weer andere bedijkingen. Omstreeks
het midden van de 18e eeuw zag de toe
stand er uit zoals op de hierbij afgedrukte
kaart staat aangegeven. In die tijd was er
nog altijd sprake van twee duidelijk van
elkaar gescheiden eilanden, nl. Westvoorne
(Goeree) en Zuidvoorne (Overflakkee).
In 1751 gaven de Staten van Holland
opdracht om Goeree en Overflakkee met
elkaar te verbinden. Dat gebeurde door de
aanleg van een dam, die de Statendam werd
genoemd. Door aanwas vormden zich van
uit deze dam weer nieuwe schorren, die
achtereenvolgens werden bedijkt. Zo ont
stond in de loop van de vorige eeuw de
toestand, zoals we die heden ten dage nog
kennen.
De dorpen op het eiland.
Goeree-Overflakkee telt niet minder dan
dertien dorpen en dorpjes, waarvan thans
een korte historische beschrijving volgt.
Gaande van west naar oost, belanden we
eerst in Ouddorp. De naam zegt het al,
het dorp bestaat reeds lang. Alhoewel de
stichtingsdatum niet precies bekend is,
wordt in 1105 al gewag gemaakt van een
pastoor van „Fornhe", waarmee Westvoorne
wordt bedoeld. Vermoedelijk stond er toen
een tufstenen kerkje met een kleine woon
kern erbij. Op de plaats van de tufstenen
kerk werd in 1348 de tegenwoordige kerk
met de toren gebouwd. In de jaren 1790—
1791 werd dit gebouw vernieuwd.
Vanouds was Ouddorp een vissersplaats.
Al vóór 1415 voer men van daaruit ter
haringvangst. Nog altijd is de visserij er
een belangrijke bron van bestaan. Door de
jaren heen leefde de rest van de bevolking
er van landbouw. Vooral de teelt en ver
werking van meekrap waren er van groot
belang, hetgeen moge blijken uit het feit
dat er destijds niet minder dan vijf mee-
stoven stonden. In aanleg heeft Ouddorp
veel weg van een Zeeuws type ringdorp,
met de kerk in het midden. In 1911 werd
westelijk van het dorp een vuurtoren ge
bouwd. Na in 1945 te zijn verwoest, werd
deze toren in 1947/1948 opnieuw gebouwd.
Niet ver van Ouddorp lag vroeger het
Goeree-Overflakkee omstreeks 1907. Overgenomen uit de atlas van A. A. Beekman. kasteel Spreeuwenstein. Het werd vermoe
delijk in de 13e eeuw gebouwd door de
heren van Somerland. Later diende het als
zomerverblijf voor de heren van Voorne.
Door vererving kwam het kasteel in 1462
in het bezit van het geslacht Van der
Hooghe en in 1521 in het bezit van het
geslacht Van Borsele - van Brigdamme. Van
het gebouw was toen vermoedelijk niet
meer dan een bouwval over. De resten van
de kasteelheuvel worden tegenwoordig be
heerd als een archeologisch monument.
Goedereede is eveneens een plaats met
een veelzeggende naam. Zijn ontstaan als
een kleine gemeenschap van vissers vond
vermoedelijk plaats in de loop van de 12e
eeuw. Uiteraard lag Goedereede vroeger aan
zee. In de jaren 1312, 1330 en 1331 werden
bijzondere stadskeuren verleend. Vermoede
lijk werd de stad kort na 1428 ommuurd.
In de ommuring waren vijf poorten aan
gebracht. De stad bloeide vooral door de
visserij. Maar er was ook handel op Frank
rijk, op de Oostzeelanden en op Noorwegen.
De juiste bouwdatum van de merkwaardige
toren is niet bekend, maar ligt tussen 1466
en 1512. De kerk dateert uit 1708.
Vroeger brandde op de kerktoren een vuur
ten behoeve van de scheepvaart. Door ver-
ondieping van de toegangsgeulen is Goede
reede allengs in verval geraakt. Een bezoek
aan het stadje is zeer de moeite waard.
De havenstad Goedereede. Overgenomen uit: Thooneel der steden ende sterckten van
Vereenight Nederlandt.
20
