stuur van de Vereniging Vrienden van Veere
de handen ineen om de Grote Kerk aan
vankelijk wind-, water- en duiven(!)-dicht
te maken en geleidelijk aan te restaureren,
zodat het mogelijk zou zijn daarin eigen
tijdse culturele manifestaties te organiseren,
vooral ter wille van de talloze toeristen
op Walcheren.
Zo kwam in 1973 de Stichting Delta-
Cultureel tot stand en kon in 1975 de
opening van de eerste tentoonstelling
plaatsvinden.
In het Bestuur vonden particulier initia
tief en overheid elkaar op stimulerende
wijze: de Burgemeester van Veere met twee
Raadsleden, de Voorzitter van de Vrienden,
Provinciale en landelijke autoriteiten maken
er deel van uit, naast een aantal met „Ve-
ritis" behepte Vrienden van Veere."
Wat zijn haar aktiviteiten?
„Het beste kan dit worden aangegeven
aan de hand van het programma van dit
seizoen. Verschillende tentoonstellingen zijn
ingericht in de zijbeuken en het transept
(kruisbeuk). Maar zo, dat de volle schoon
heid van het indrukwekkende gewelf niet
wordt geschaad.
Dit jaar is de hoofdtentoonstelling gewijd
aan het 400-jarig Markizaat van Veere en
Vlissingen. Daartoe heeft een werkcommis-
sie van historici en archivarissen een boei
ende verzameling documenten samenge
bracht uit de bewogen geschiedenis van het
Markizaat vanaf zijn instelling in 1555 (door
Karei de Vijfde) en de verwerving door
Prins Willem van Oranje in 1581. Een reeks
erg mooie kleurenreprodukties van alle Mar
kiezen en Markiezinnen uit het Huis van
Oranje loopt als een Oranje-draad door de
vijf nissen van de tentoonstelling.
De entree tot de expositie wordt gevormd
door een schitterende poort uit 1751: een
reproduktie van een erepoort bij de inhul
diging van Prins Willem IV als Markies
van Veere. Vóór deze poort (een vorstelijk
geschenk van de Koninklijke Maatschappij
„De Schelde" uit Vlissingen) vond op 30
april j.l. de aanbieding plaats aan Koningin
Beatrix van een gouden replica van de
strooipenning van Prins Willem van Oranje
uit 1581."
Behalve de tentoonstelling zijn er nog een
aantal bezienswaardige zaken in de Grote
Kerk ondergebracht.
„Inderdaad. De ruimte voorbij de nissen
tot aan de toren is gevuld met een reeks
instruktieve foto's en voorwerpen die be
trekking hebben op de restauratie-werk
zaamheden van het gebouw.
Onder de toren, die in de kerk is in
gebouwd, bevindt zich de vernuftig aan
het 24 meter hoge plafond opgehangen
Slinger van Foucault: een zware metalen
bol, die eenmaal in beweging gebracht
in zijn vlak blijft slingeren, terwijl de
aarde eronder rustig doordraait, wat waar
genomen kan worden op een eronder liggend
indicatiebord.
Naast deze intrigerende natuurkundige
proef is de ingang van de toren. Een uitda
ging tot beklimming voor jong en oud met
De Koningin kreeg uit handen van Mr. Dieieman een getrouwe kopie in goud aangeboden
van de strooipenning zoals Prins Willem van Oranje die vanaf het balkon van het stadhuis
in Veere de bevolking toewierp in 1581. De prinsen ontvingen eenzelfde penning in zilver.
V.l.n.r. Burgemeester Hack met naast hem Commissaris van de Koningin in Zeeland,
Dr. C. Boertien; midden, tussen de prinsen Willem Alexander en Claus: mevrouw Hack.
De koninklijke gasten betreden de Grote Kerk waar ze de tentoonstelling „Verknocht
en niet te scheiden" zullen bezichtigen.
En tenslotte mag niet vergeten worden
het initiatief van de huidige voorzitter van
de Vereniging om de aloude banden met
de Schotten te hernieuwen."
Hoe is Delta-Cultureel ontstaan?
„De Stichting Delta-Cultureel is een doch
ter van de Vereniging Vrienden van Veere.
De Vereniging streeft ernaar de bijzondere
kwaliteiten van Veere hoog te houden en
daarbij denkt men dan vooral aan drie din
gen: zijn fraaie stedebouwkundige ka
rakter: zijn rijke historische verleden
en; zijn zeer bijzondere relatie met ons
Koningshuis.
Wat het eerste betreft is het een onbe
twist feit, dat het stadje Veere door zijn
ligging aan het wijde water, zijn prachtige
historische bouwwerken we denken aan
het Raadhuis, de Schotse Huizen, de Camp-
veerse Toren, de Grote Kerk zijn intieme
pleintjes en straatjes een zo boeiend ge
geven vormt, dat duizenden toeristen door
de verstilde sfeer van het verleden worden
aangetrokken.
Dat in zijn monumenten de bewogen
geschiedenis zich immer blijft manifesteren
geeft Veere een extra dimensie: een on
vergankelijke binding met een ieder die
eenmaal door zijn schoonheid is getroffen.
En tenslotte kan Veere bogen op een
eeuwenlange relatie met het Huis van
Oranje. Een relatie die dit jaar weer op
zeer uitzonderlijke wijze aan de dag is ge
treden: het Markizaat van Veere behoort
in dit jaar 400 jaar aan het Huis van
Oranje.
Het zijn deze elementen die de Vrienden
van Veere nu al 25 jaar lang hebben
geïnspireerd om iets bij te dragen aan,
noem het maar, Veere's welzijn. In de jaar
lijkse bijeenkomsten van de in hoofdzaak
uit Nederland en België komende leden,
werden veelvuldig ideeën geopperd en soms
verwezenlijkt.
Eén van die ideeën was het uit zijn ge
stage verval redden van de machtige ruïne
van de Grote Kerk. In die tijd niet meer
dan een opslagplaats van bouwmaterialen,
e.d. Dit kolossale gebouw als een wat
onbehouwen koekoeksjong in het nest van
een kwikstaartje bleef de Vrienden bezig
houden. En zietwat niet te realiseren
leek is tot stand gebracht. Zo'n tien jaar
geleden sloegen Rijksgebouwendienst, Mo
numentenzorg, Staatsbosbeheer en het Be
24
