i
13311
.i
te boek als „vertrokken naar Zuid-
Amerika."
Op een origineel Overtogstverdrag
dat wij vonden tussen de spullen van
Ko Jansen in Hoianda staat duidelijk
te lezen, dat de scheepvaartonderneming
Steinmann en Co. te Antwerpen Pieter
Heule en zijn vrouw Suzanne de Reu
met 2 kinderen overvaren naar Rio
de Janeiro (waar ze overigens niet aan
kwamen; ze werden in Vitoria aan wal
gezet). Er zijn er niettemin toch door-
geëmigreerd naar Noord-Amerika, zo
als de grootvader van Ale Boone-Val-
kenier.
„Mijn grootvader wilde naar Noord-
Amerika, maar mijn grootmoeder durfde
niet meer over zee. Mijn grootvader liet
toen grootmoeder en mijn moeder achter
en vertrok. Hij heeft nooit meer wat
van zich laten horen," zei ze, met het
nodige verwijt in de stem.
Mogelijk dat de mettertijd te publi
ceren scriptie van Frans Buyze meer
licht werpt op de geschiedenis van de
„Zeeuwen in Brazilië." Die met ruim
600 in een periode van slechts vier jaar
hun vertrouwde Landje van Cadzand
verwisselden voor het ongewisse, verre
Brazilië.
Panorama
in het noorden van Espirito Santo. Ontgonnen door nakomelingen
van Zeeuwse immigranten.
Mevrouw Boone - Boone is overigens
de eerste Zeeuwse nakomelinge die weet
te vertellen, dat zij eigenlijk geen Hol
landers zijn. „Mijn vader zei altijd, dat
wij uit Zeeland komen. Wij zijn dus
Zeelanders, maar ligt dat Zeeland soms
in de buurt van Holland?"
Via het Braziliaanse systeem van 22
staten één natie kunnen wij ongeveer
uitleggen wat een provincie is.
De derde broer Boone ontving ons in
zijn nieuwe stenen huis. Hij is er trots
op. Het eerste dat een Braziliaanse boer
doet, als hij er het geld voor heeft, is
zijn uit klei bestaande woning vervan
gen door een stenen bouwsel. Hij blikt
met plezier terug op de beginperiode
van Panorama.
..Dat zou niks voor jou zijn," zei hij,
wijzend op mijn „kantoorhandjes". Ook
hier weer koffie en brood. Want als deze
„Zeeuwen in Brazilië" iets bewaard
hebben van hun moederland is dat wel
de gastvrijheid en hartelijkheid tegen
over vreemdelingen.
Eduard stond plotseling op. Hij liep
naar een kast, haalde er een pot uit,
liet mij dit zien en zei: „Weet jij wat
dit is?" Als ik ontkennend antwoordt,
zegt hij„Dat is postekop." Het aloude
Zeeuws-Vlaamse gerecht, gemaakt na
het slachten van een varken. Het wordt
ook wel öofflakke genoemd. Na 120 jaar
blijkt het zich in dit deel van Brazilië
gehandhaafd te hebben. Het smaakte
inderdaad heerlijk.
Terug bij Bram Boone, getrouwd met
Ale Valckenier, komt het gesprek nog
eens op de eerste immigranten in Bra
zilië. Ook hier duikt weer het woord
„Noord-Amerika" op. Hardnekkig is het
verhaal, dat de eerste emigranten eigen
lijk naar Amerika wilden en niet naar
Brazilië.
Erg veel grond voor dit „misverstand"
is er op het eerste gezicht niet. In de
provinciale jaarverslagen Zeeland 1858
1862 staan deze emigrerende Zeeuwen
Mevrouw Boone - Boone (Panorama): „Wij zijn eigenlijk Zeelanders.'
31
