ZEEUWSE VLAGGEN OP EEN RIJ GEZET (3) DUIVELAND. GOES. In dit derde deel in de serie over de gemeentevlaggen van Zeeland worden die van Duive land, Goes en Hontenisse besproken. Van de drie is die van Goes de oudste. De geschiede nis ervan gaat terug naar 1696. De vlaggen van Duiveland en Hontenisse zijn van recentere datum. Ook deze keer schreef Jos Poels de teksten en tekende Hans van Heyningen de vlaggen. Met de gemeentelijke herindeling van het eiland Schouwen-Duiveland op 1 januari 1961 werden de gemeenten Nieuwerkerk, Oosterland en Ouwerkerk samengevoegd tot Duiveland. De nieuwe gemeente kreeg op 19 februari 1962 door een Koninklijk Besluit van koningin Juliana een eigen wapen toe gekend. Het schild bestond uit een combi natie van de wapens van de opgeheven ge meenten: een gouden (geel) schildhoofd met drie blauwe staande ruiten en gegeerd met vier geren. Het duurde tot maart 1969, voordat het gemeentebestuur de raadsleden een voorstel overlegde om een eigen Duivelandse vlag in te stellen. Burgemeester en wethouders meenden toen: „In de afgelopen jaren heb ben wij meerdere malen bij bepaalde feeste lijke en officiële gebeurtenissen het gemis ge voeld van een gemeentevlag. Wij hebben ons over deze vlag beraden en menen dat de in het gemeentewapen gebruikte motieven ook in de vlag verwerkt dienen te worden". In de vergadering van 27 maart 1969 ging de raad met het vlaggevoorstel akkoord, dat bijna identiek was aan het wapen. Slechts het beeld was een kwart slag gedraaid. De om schrijving luidde: „Vanaf de stok een baan van goud (geel), beladen met drie ruiten van azuur (blauw), vervolgens een zilver (wit) vlak, beladen met vier vanuit de rechter zij de van het vlak uitkomende, tot aan de lin ker rand doorlopende geren van sabel (zwart)". Net als het gemeentewapen herinnert de vlag van Duiveland aan het eens zelfstandig bestaan van de drie samengevoegde plaatsen. De gele baan langs de stokzijde van de vlag verwijst naar Ouwerkerk. De drie daarop voorkomende ruiten symboliseren Ooster land. Die ruiten kwamen al voor op het ou de gemeentewapen van die plaats. De geren op de vlag herinneren aan de voormalige ge meente Ouwerkerk. De oude plaatselijke symbolen vertoonden overigens een bijna identiek beeld, aan de hand waarvan ook de nieuwe symbolen van Duiveland werden ontworpen. Geschiedkun digen nemen aan dat de oude gemeentewa pens en het nieuwe - zijn afgeleid van het familiewapen van de Van Duivelands. Deze reeds eeuwen uitgestorven familie be zat vroeger land op het eiland Duiveland. De betekenis van de vlag van Goes is niet meer na te gaan. Wel staat vast dat het dun doek al in de zeventiende eeuw in gebruik was en kan de geschiedenis worden gere construeerd. Vast staat dat Goes, dat in 1342 van Jan van Beaumont stadsrechten kreeg, al in 1651 van een eigen vlag gebruik maak te. In dat jaar werd de nieuwe haven van Goes geopend. De oude kon niet meer wor den gebruikt omdat deze was verzand. Ter ere van de opening reikte de toenmalige ma gistraat (vergelijkbaar met wat een burge meester tegenwoordig is) een vlag uit aan de stad. Niet duidelijk is of de vlag speciaal voor die gelegenheid werd ontworpen. In de Nieuwe Cronijk van Zeeland, die in 1696 door M. Smallegange werd geschreven, wordt voor het eerst een omschrijving gege ven van de Goese vlag: „13 horizontale ba nen, afwisselend van keel (rood) en zilver (wit), de eerste baan van boven te beginnen en de dertiende van keel". Op een wapen- kaart die in het boek werd ingebonden, komt bovendien een tekening voor van deze vlag. Dit model vlag is zonder twijfel het herken ningsteken geweest van de schepen die Goes als thuishaven hadden. Langzaam maar zeker verzandde ook de nieuwe haven van Goes en kwam de stad een paar kilometer van zee te liggen. Daardoor was de vlag niet meer zo nodig. In een ver- geethoekje kwam ze echter niet terecht. In 1964 vond het toenmalige Goese gemeente bestuur dat de stad de vlag officieel diende te worden vastgesteld. Er werd een onder zoek ingesteld naar de geschiedenis van de oude vlag omdat men er zeker van wilde zijn dat de vlag historisch verantwoord zou zijn. Het resultaat van de navorsingen staat hier boven afgedrukt. De Hoge Raad van Adel in Den Haag werd nog om advies gevraagd. Dat werd op 12 maart 1964 uitgebracht en de Hoge Raad van Adel schreef dat zij „zich volkomen kan verenigen". In de gemeenteraadsvergadering van woensdag 15 april 1964 ging de toenmalige raad met het collegevoorstel akkoord. De omschrijving van de vlag luidde in het raads besluit: „Rechthoekig, bestaande uit dertien horizontale banen van gelijke hoogte en lengte, afwisselend in de kleuren rood en wit, de eerste baan, van boven te beginnen en dertiende in de kleur rood". Een deel van de oude moeilijke omschrijving uit de Nieu we Cronijk van Zeeland werd toen overge nomen. Eenvoudiger was geweest: „Recht hoekig met dertien evenhoge, horizontale banen rood-wit-rood-enzovoort". Het grondgebied van Goes werd op 1 ja nuari 1970 uitgebreid met dat van de tot die datum zelfstandige gemeenten Kattendijke en Wolphaartsdijk, alsmede delen van 's- Heer Abtskerke, Heinkenszand, Kapelle, Kloetinge en Wemeldinge. Al in de openba re raadsvergadering van woensdag 15 mei 1970 werd voor het nieuwe Goes de aloude vlag opnieuw vastgesteld. De rood-witte ha nenvlag wappert nu al meer dan drie eeuwen boven de stad en haar omgeving. 17

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland Magazine / Veerse Meer Gids | 1985 | | pagina 17