van veel geld en tijd gekost hebbende, door
haar zelf gewilde 'Brede Maatschappelijke
Discussie' legt ze als niet ter zake doende
naast zich neer - of Provinciale Staten en
Gedeputeerde Staten van Zeeland haasten
zich te verklaren dat nieuwe kerncentrales
(mmervoud) 'welkom' zijn in onze provin
cie. Dat de meerderheid van het Nederland
se volk, gezien de eerder genoemde Brede
Maatschappelijke Discussie, tegen de uitbrei
ding van het kerncentralepark is, wordt ook
in Middelburg genegeerd.
Alleen de linkse partijen in de Staten ver
zetten zich tegen de komst van nog meer
kerncentrales. Dat zal voor een deel uit
oprechte vrees voor de daaraan verbonden
gevaren zijn geweest, voor een deel was het
ongetwijfeld ook een stukje verkiezings
propaganda.
De PZEM heeft haar plannen voor nog
eens twee kerncentrales bij Borssele al be
kend gemaakt. (De gedeputeerde die in het
college van GS de energie-portefeuille, en
daarmee ook de PZEM onder zijn politiek
beheer heeft, behoort tot een groepering die
'tegen' is. Zijn positie lijkt ons niet
benijdenswaardig).
Als die plannen verwezenlijkt worden, en
de kans daarop is bepaald niet gering, dan
zit Zeeland in de atoom-klem: Drie nucleai
re centrales op Zuid-Beveland, en -
minstens vier in het zo nabije Belgische
Doel. (De koeltorens van 'Doel' zijn even
buiten Goes al met het blote oog zichtbaar).
Dat zijn zeven mogelijke 'Harrisburgen' bij
elkaar, in en bij het Zeeuwse gebied, welks
inwoners bij de Haagse landsregering ken
nelijk minder tellen dan die van de
Randstad. (Daar kijkt men wel uit! Zuid-
Holland wil niet eens dat er een kerncentra
le bij het Brabantse Moerdijk komt!).
Nu weet een kind, en ook de felste tegen
stander van kernenergie, dat ook deze (tech
nische) ontwikkeling op den duur niet tegen
te houden is. In een later stadium kan beter
beveiligde kernenergie zeker wel een zegen
zijn. Immers fossiele brandstof (kolen en
olie) veroorzaken milieuproblemen (o.a. zure
regen) waar we niet gering over moeten den
ken. Als alleen al het afvalprobleem bij de
kernenergie was opgelost, waren we al een
eind verder.
Maar zo ver is het nog lang niet. Je staat
dan ook met je ogen te knipperen als je leest
over de bijna gretige bereidheid die er bij lo
kale en provinciale overheden is om van
Borssele een atomaire afvalopslagplaats te
maken. Waarom moet Zeeland de vuilnis
bak van ons land worden? Is de leefbaarheid
van de eigen bevolking daarmee gediend?
Waarom dat 'Haantje-de-voorste'-spelen?
Heerst er bij bepaaldej Zeeuwse politici de
angst in Den Haag voor 'achterlijk' te wor
den aangezien? Is het hun nog niet duide
lijk dat 'Den Haag' Hollando-centrisch
denkt, en dat daar alle andere gewesten der
traditie getrouw als 'tweede rangs' worden
bezien?
Hierbij zullen we het maar even later,
maar in overig Zeeland staat, wat men al
tijd 'de ontwikkeling' noemt, ook niet stil.
De gemeenteraden in de genoemde gebie
den zijn vrijwel altijd in meerderheid vóór
dit soort plannen. Spreekt men sommige
raadsleden privé, dan willen ze wel eens toe
geven dat het eertijds zo gevreesde
'Zandvoort-effect' niet ver meer is. Maar
toch stemt men vóór, uit vrees voor 'achter
lijk' te worden aangezien. En waar is de bur
gemeester die hardop en in het openbaar
durft te zeggen dat het steeds maar toene
men van recreatieterreinen op den duur de
leefbaarheid ook niet ten goede komt?
Al die Mercedessen zullen straks toch ook
moeten rijden op de in het seizoen al volle
Zeeuwse wegen. Het zal niet lang meer du
ren of de roep om meer en bredere wegen
zal weerklinken.
Sommigen noemen dit 'een gezonde ont
wikkeling'. Is dit wel zo? Zeker, het kan geld
in het laadje brengen. Maar hoeveel heeft dit
alles te maken met het welzijn van de eigen
bevolking? Wat voor waarde heeft een Zee
land dat hoe langer hoe meer inschrompelt
omdat bungalowparken en campings aan de
ruimte vreten?
Mag er hier dan niet gerecreëerd worden?
Moeten de Zeeuwse grenzen dicht voor toe
risten uit binnen- en buitenland?
Het afsluiten van deze provincie is al net
zo dwaas als het ongeremd laten doorgaan
van een bepaalde ontwikkeling. En we zijn
er nog niet zo van overtuigd dal men overal
de hand aan het stuur en de voet bij de rem
heeft, ondanks de nogal geruststellende
woorden van de directeur van de Provinci
ale Planologische Dienst, onlangs in een be
kend Zeeuws Dagblad.
Recreatie is een bron van inkomsten, ze
ker. Het zou dom zijn deze bron te willen
dempen. Nog dommer lijkt het ons Zeeland
bandeloos te laten uitgroeien tot de speeltuin
van Duitsland, België en 'Holland'.
Een gewest, waar men in het seizoen el
kaar in de weg loopt, vaart en rijdt, lijkt ons
eerder een doolhof dan een speeltuin; een
doolhof, waar op den duur ook de eigen be
volking niet goed meer weet waar ze het zoe
ken moet...
Die kerncentrales bij Borssele komen daar
niet als oplossing voor de Zeeuwse energie
problemen, maar voor andere belangen. Stel
dat straks door de verkoop van 'Zeeuwse'
atoomstroom de PZEM zulke winsten zou
maken (wat we eerst nog moeten zien) dat
zij de elektriciteitstarieven ook voor de ge
wone burger drastisch zou kunnen verlagen
(wat we ook eerst nog moeten zien), dan rest
nog de vraag of je gezien het huidige veilig
heidsprobleem zulke risico's moet nemen ten
opzichte van de eigen bevolking. „Hardlo
pers zijn doodlopers" zei grootmoeder al,
en nu maar hopen dat het goede mens in dit
geval geen gelijk krijgt...
De plannen voor het 'Zeeuwse atoompara
dijs' verbleken nog bij de komst van de
kruisvlucht-raketten bij Woensdrecht, vlak
bij de Zeeuwse grens. Komen doen ze, daar
helpt geen petitionnement tegen, hoe nuttig
op zichzelf ook om de regering nog maar
weer eens aan het verstand te brengen dat
het merendeel van de bevolking bang is voor
al dit hyper-gevaarlijke vernietigingstuig.
Want we mogen er gerust van uitgaan dat
het de angst is die de mensen het petition
nement deed tekenen, en niet het feit dat men
'pro Russisch' of 'anti-Amerikaans' is.
Deze regering zal zich - ook nu - van
deze 'wilsuiting van het volk' weinig aantrek
ken. Ze zal met het parlement in meer
derheid vóór, tenzij er zich wonderen voor
doen - het rakettenverdrag met Amerika te
kenen. En geen nieuwe regering, of die nu
'rood', 'groen' of 'pimpelpaars' van kleur
is, zal in staat zijn een dergelijk verdrag bin
nen de kortste keren weer ongedaan te ma
ken, alle verkiezingsbeloften ten spijt. Ons
land is te nauw verweven in het netwerk van
Nato, EEG, is te zeer van het buitenland,
van Amerika en zijn bondgenoten afhanke
lijk dan dat het zich een eenzijdige stap zou
kunnen permiteren. Weliswaar zou een een
zijdige opzegging van het rakettenverdrag
met Amerika niet direct 'oorlog' met de
USA tot gevolg hebben. Maar er valt dan wél
te rekenen op een aantal voor Nederland
hoogst schadelijke politieke en economische
gevolgen. En we willen de regering wel eens
zien die die gevolgen durft te trotseren. Ook
de heer Den Uyl zal zich dan nog wel even
bedenken!
We mogen alleen maar hopen op de door
braak van het gezonde verstand in Moskou
en Washington, zodat de hele wereld, inclu
sief Woensdrecht, verlost kan worden van
de kernwapenpest (nog zacht uitgedrukt).
Al met al zitten we straks wél met de last;
een last, waaraan geen enkele lust is verbon
den. Vanuit het Reimerswaalse zijn eens
stemmen opgegaan die beweerden 'dat de
middenstand wel kon varen bij de komst van
Amerikaanse militairen in de omgeving'. Dat
is wel erg naief! Het is algemeen bekend dat
de Amerikaanse staat zijn militairen in het
buitenland tot in de puntjes verzorgt met ei
gen woonwijken, eigen winkels en restau
rants, eigen scholen. Voor de militairen is
dat contact met allerlei zaken-van-thuis op
verre afstand van huis natuurlijk erg pret
tig. Maar de middenstand in Reimerswaal zal
er niet veel beter van worden... Wie het niet
gelooft moet maar eens in Duitse steden met
een Amerikaans garnizoen gaan kijken.
Die Amerikanen mag men niet kwalijk ne
men dat zij profiteren van de voorzieningen
hun door eigen regering in 't buitenland aan
geboden. Maar middenstanders die desnoods
wel kernraketten in de buurt willen hebben
omdat zij geloven daar indirect beter van te
worden zijn diep te betreuren...
Al met al zitten we er mee; Nederland, en
20
