VAN DROOGDOK NAAR „BOOTJE BETON" een maritieme wandeling Qrnemuiden ARNEMUIDEN. Voordat Arnemuiden in 1574 stadsrechten kreeg, werd de plaats door de Geuzen van de Spanjaarden bevrijd. Na Vlissingen en Veere was Arnemuiden de derde gemeente op Wal cheren die openlijk de kant had gekozen van prins Willem van Oranje. Toen de Geuzen uit Arnemuiden wegtrokken, lieten ze er een vaant je achter. Dit geuzenvaantje was wit van kleur waarop het wapen van Arnemuiden stond af gebeeld. in het uitwaaiende gedeelte van het vaantje was een driehoek uitgesneden waardoor het vaantje twee punten had. Het geuzenvaantje heeft model gestaan voor de huidige s lag van Arnemuiden, die in de ge meenteraadsvergadering van 29 januari 1954 werd vastgesteld. De vlag heeft een wit veld met op het midden drie horizontale, golvende blauw-wit-blauwe banen. Midden op de vlag prijkt hei gemeentewapen - met kroon - zoals dat in 1574 met het verkrijgen van de stads rechten werd vastgesteld. De blauwe golf in het midden van het wapen sluit precies aan op de witte golvende baan op de vlag. Aan de boven- en onderzijde, en het uitwaaiende deel van de slag is een oranje franje aangebracht. In de nieuwe gemeentevlag zijn alleen de blauw-w it-blauwe banen en de oranje franje nieuwe elementen. Met de golvende banen wil de het Arnemuidense gemeentebestuur in 1954 tot uitdrukking brengen dat de stad tot de pro- s ineie Zeeland behoort. De Zeeuwse symbolen lonen een leeuw die zich worstelend probeert boven te houden tussen blauw-witte banen die de zee voorstellen. De oranje franje is aange bracht om het koningshuis te eren voor het feit dat prins Willem van Oranje Arnemuiden stadsrechten verleende. De witte ondergrond van de vlag is ontleend aan het geuzenvaantje, dat deze kleur ook had. Ook het stadswapen, dat op 31 juli 1817 nog eens bevestigd werd als gemeentewapen door koning Willem I, komt op de vlag terug. De schildkleur van dit wapen is goud (geel). Over het midden loopt een azuren (blauwe) golven de balk, waarop een burcht van keel (rood) staat. Aan sveerszijden van die burcht is een adelaar van sabel (zwart) aangebracht. Het on derste deel van het schild is gevuld met een dub- belkoppige adelaar, ook van sabel (zwart). Het schild is gedekt met een gouden (gele) kroon met vijf bladeren. Over de herkomst van dit wapen is weinig met zekerheid te zeggen, behalve dat het al in 1574 werd aangenomen. Hoogstwaarschijnlijk is het „sprekend" bedoeld geweest. Arne is een oud woord voor arend. AXEL. De gemeentevlag van Axel voert ons terug tot het jaar 1244. De plaats had toen 31 jaar eerder - in 1213 - stadsrechten gekregen. Be langrijke documenten werden in dat jaar „on dertekend" en bekrachtigd met een stadszegel. Een zegel uit 1244 toont een ommuurde stad met binnen de omwalling drie torens. Boven dien laat het oude stadszegel de oudst beken de vlag zien die boven Axel heeft gewaaid: een geel doek met een rode keper. De huidige vlag van Axel lijkt op dat vaan del. In de tegenwoordige is aan elke zijde van de keper een blauwe sleutel toegevoegd. Het vaandel dat op het oude zegel uit 1244 staat afgebeeld, is bijna zeker dat van de heren Van Gistelle geweest. In de Middeleeuwen mochten leden van die familie zich heren van Axel en ook Zuiddorpe noemen. Beide plaatsen be hoorden toen tot het graafschap Vlaanderen. In elk geval bediende de familie Van Gistelle zich van een geel wapenschild met een rode keper. De blauwe sleutels die aan de tegenwoordi ge vlag van Axel zijn toegevoegd, zijn ontleend aan de abdij van Sint Pieter in Gent. Deze droeg in haar wapen ook twee sleutels. In de Middeleeuwen heeft deze abdij, die toen groot grondbezitter was, gezorgd voor de indijking van Axel en Axelerambacht. De gemeentevlag van Axel met de twee blau we sleutels werd op 1 maart 1966 voor het eerst vastgesteld. Doordat Zeeuws-Vlaanderen in ja nuari 1970 gemeentelijk werd heringedeeld, werd Axel een flink stuk in oppervlak groter. Gedeelten van de voormalige zelfstandige ge meenten Koewacht, Sint Jansteen, Vogelwaar de, Zaamslag en Zuiddorpe, en ook de gehele gemeente Overslag werden bij de stad Axel ge voegd. Het totale karakter van de plaats ver anderde daardoor. Er moesten om die reden ook nieuwe overheidssymbolen komen. Het vraagstuk werd eenvoudig opgelost. Het wa pen van Axel bleef bijna hetzelfde. Koningin Juliana tekende daarvoor op 17 juni 1970 op paleis Soestdijk een Koninklijk Besluit waarin dat oude stadswapen opnieuw werd toegekend. De gemeenteraad van Axel besloot in de bij eenkomst van 29 december van datzelfde jaar om de oude vlag te handhaven. De omschrij ving van het dundoek luidde: „Rechthoekig, waarvan de hoogte zich verhoudt tot de lengte als 2 3, in geel twee blauwe omgewende sleu tels, in het midden vergezeld van een rode naar rechts liggende geknotte keper, waarvan de breedste éénvierde bedraagt van de lengte van de vlag". Andere elementen die in het Axelse wapen voorkomen, zoals de schelpen die herinneren aan de kruistocht van Joost van Gistelle naar het Heilige Land, Sinaï en Noord-Afrika, kre gen geen plaats op de vlag. Geen stukje zee te zien in Middelburg en toch een 'maritieme' wandeling? Met een beetje inbeeldingsvermogen kan dat in en rond Zeeland's hoofdstad. Heel goed zelfs. Het begint al als we willen weten uit welke hoek de wind waait en daartoe een blik werpen op de windwijzer op het stadhuis, Kelderman's onvolprezen schep ping aan de markt. Vriend Mart logeert een paar dagen in Mid delburg. Overgekomen uit de Achterhoek waarhij - naar eigen zeggen - goed weggebor gen is op het droge zand. Mart, met vroeger aspiraties om koopvaardij-officier te worden of op zijn minst dicht bij de zee te wonen. Het lot beschikte anders; als leraar klassieke talen op 'onbehoorlijk grote afstand van de grote zil- 19

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland Magazine / Veerse Meer Gids | 1985 | | pagina 19