Op de kaart van Nicolaas Visscher (plm.
1650) wordt Dijkwel niet met name vermeld,
op latere kaarten daarentegen is dat wel het ge
val. Als buurtschap is Dijkwel thans vrijwel
verdwenen. De omgeving heeft zich ontwikkeld
tot een fruitteeltgebied. Op het toegangshek
naar één van de fruitteeltbedrijven staat 'Dij
kwel', blijkbaar als een herinnering aan het
voormalige gehucht van die naam.
noemde men aanvankelijk Kapelle ter Maalste
de. Naderhand bleef alleen de naam Kapelle
over.
Na het verplaatsen van de kapel verloor
Maalstede van lieverlee zijn betekenis. Toch
staat het op kaarten van de vorige eeuw nog
als een aparte buurtschap aangegeven. Van
daag de dag is Maalstede nagenoeg binnen de
bebouwing van Kapelle opgenomen.
se verbinding tussen Wemeldinge en Yerseken-
dam. Toch bestaat ook aan de oostzijde van
het kanaal nog een deel van deze oorspronke
lijke weg. Tegenwoordig staat dat weggedeel
te bekend als de Hovyweg en sluit aan op de
Postweg. Vroeger heette dat weggedeelte
Hovingeweg.
Tussen Zwaak en Hovinge stond vroeger een
kapel, de O.L.V.-kapel of ook wel Paarden-
kapel genoemd. Vermoedelijk ligt de plek waar
deze kapel eens stond, thans ergens in het ka
naal van Zuid-Beveland. Al in 1362 is er spra
ke van een zekere Johannes, die kapelaan was
in een kapel binnen de parochie Wemeldinge
bij een plaats die Swake werd genoemd.
Zowel Zwaak als Hovingebuurt lagen op een
kreekrug en waren vermoedelijk van oude da
tum. De aanwezigheid van de Yerseke en de
Kapelse moer doet vermoeden, dat de veenont-
ginning in de stichting van beide gehuchten wel
een rol zal hebben gespeeld. Als gehucht is Ho
vingebuurt reeds lang verdwenen. Het komt op
geen enkele kaart meer voor. Op een kaart uit
1866 van de gemeente Wemeldinge (gemeente
atlas van Nederland, bewerkt door J. Kuijper)
staat Swaak als gehucht nog wel aangegeven.
Tot op heden leeft de naam Zwaak nog steeds
voort, weliswaar niet meer als gehucht, maar
als aanduiding voor een fruitteeltcomplex ter
plaatse. De weg die vanaf het dorp Wemeldinge
door het voormalige gehucht liep, heet nog
steeds Zwaakse weg. Van enige bebouwing is
echter geen sprake meer.
WESTDORP.
Destijds lagen op Zuid-Beveland twee gehuch
ten die beide de naam Westdorp droegen. Ze
ontstonden in een tijd dat de gebieden waar
binnen ze lagen, verveend werden. Hun inwo
ners waren dus overwegend veenarbeiders.
Toen de veenontgraving ten einde liep trokken
ze weer naar elders, waar meer werk te vinden
was. Beide gehuchten zijn inmiddels verdwe
nen. Het ene lag even ten westen van Evers-
dijk en het andere even ten zuiden van Schore.
ZWAAK EN HOVINGEBUURT.
Ten zuiden van Wemeldinge lagen vroeger
de gehuchten Zwaak en Hovingebuurt. Ze la
gen nauwelijks een kilometer van elkaar ver
wijderd. Eertijds liep vanaf Wemeldinge een
weg naar Yersekendam, die tevens Zwaak en
Hovingebuurt met elkaar verbond.
Het eerste gedeelte van deze weg tussen We
meldinge en Zwaak heet nog altijd Zwaakse
weg. De aanleg van het kanaal door Zuid-
Beveland (1852-1872) verbrak de rechtstreek-
J. P.van den Broecke.
(Wordt vervolgd)
MAALSTEDE.
In de 13e en 14e eeuw waren de heren van
de Maalstede de belangrijkste en meest invloe
drijke ambachtsheren van Zuid-Beveland. Ze
noemden zich naar het gehucht Maalstede,
waar ook hun kasteel stond. Reeds 1222 trad
Wolfert van de Maalstede als ambachtsheer op
de voorgrond.
Ook de nederzetting Maalstede is van oude
datum en bestond reeds lang voordat er van
een dorp Kapelle sprake was. De heren Van de
Maalstede lieten een kasteel bouwen. Ook
stond er al vroeg een kapel, waar de inwoners
van Maalstede de mis konden bijwonen. Ver
moed wordt dat deze kapel omstreeks het jaar
1200 werd verplaatst naar een plek die wat ver
der westelijk van Maalstede lag en waar enke
le belangrijke landwegen samen kwamen. Of
de kapel toen al tot parochiekerk was verhe
ven dan wel of dat eerst na de verplaatsing ge
beurde, is niet bekend. De nieuwe nederzetting,
die spoedig daarna uitgroeide tot een dorp.
Maalstede anno 1984.
30