Champignonkwekerij Verbist in het Zeeuws-Vlaamse Vogelwaarde kweekt het hele jaar door. Bijdrage: Piet Kentin. Vogelwaarde Zo'n anderhalf jaar geleden begonnen Rita en Wilfried Ver bist met het kweken van champignons in een eigen zelfgebouwde kwekerij aan de Drie Gezustersdijk te Vogelwaarde in Zeeuws-VIaanderen. Dat idee was niet vanzelf gekomen. Daarvoor had het energieke echtpaar de kost verdiend met de huis-aan-huis verkoop van levensmiddelen en zuiveiartikelen in een rijdende SRV- wagen. Maar toen dat steeds minder aantrekkelijk werd, besloten ze om iets an ders te gaan doen. Via diverse kontakten kwam de champignon-kwekerij in hun belangstelling en namen zij gezamenlijk de beslissing om zelf een kwekerij op te zetten. ,,Toen we eenmaal met de SRV-wagen gestopt waren en serieus aan de kweek van champignons gingen denken, hebben wij ons licht opgestoken bij diverse kwe kerijen in Limburg en in Kerkdriel. Daar zijn erg veel kwekerijen. Vervolgens heb ik me ingeschreven bij het C.C.O. (Champignon Cultureel Onderwijs) te Horst voor een opleiding over alles wat met het kweken van champignons te maken heeft. Eén- a tweemaal per week moest ik daar naar toe. Het is één van de weini ge plaatsen in de wereld, ik dacht zelfs de enigste, waar je de kweektechniek goed kan leren. Veel beginnende kwekers uit de hele wereld komen daar naar toe. Er waren er uit de USA, China en verschillende andere landen," aldus Verbist. De kursus, die anderhalf jaar duurde, was niet één van de gemakkelijkste. Een gedegen vooropleiding is eigenlijk onontbeerlijk, omdat de kursus is opgebouwd uit vakken zoals: scheikunde, biologie, natuurkunde, boekhouden, ekonomie, techniek en natuurlijk champignon-kuituur. Kweekcellen. In dezelfde tijd dat Wilfried Verbist de kursus in Horst volgde, is hij samen met fa milieleden dag en nacht in touw geweest om drie zgn. kweekcellen te bouwen, waarin de bedden staan opgesteld, die uiteindelijk ge bruikt worden voor de teelt van champignons. „Ik heb natuurlijk goed rondgekeken bij andere kwekerijen, zodat ik wist hoe ik het moest aanpakken. Alleen zijn we wel afge weken van veel andere kwekerijen voor wat betreft het aantal „bedden" die boven elkaar staan opgesteld. De meesten hebben een maximum van vijf bedden boven elkaar, maar wij hebben het met zes geprobeerd en dat gaat erg goed. Veel hoger kan je niet gaan, omdat het dan onpraktisch wordt voor de oogst." Toen de bouw gereed was, stonden er drie cellen met elk een oppervlakte van 250 m2. In de bedden wordt om te beginnen speci aal geprepareerde paardemest gedaan, die op zijn beurt vermengd wordt met kippemest, gips en ammoniak. Per cel komt dat op zo'n dertig ton compost. Vervolgens wordt de compost gepasteuriseerd. (Dat is het doden van de schadelijke bacteriën). Dat gebeurt door de cellen die helemaal luchtdicht af gesloten kunnen worden, te vullen met stoom. De composttemperatuur loopt dan op tot ongeveer 59 graden Celcius. Deze toestand duurt ongeveer zes uur, waarna de compost afgekoeld wordt tot 55 graden en de luchttemperatuur tussen de 40 en 45 gra den gebracht wordt. Talrijke thermometers zorgen er voor, dat dit zeer nauwkeurig gekontroleerd kan wor den. Vervolgens blijft de cel een week on der deze omstandigheden staan om de com post ammoniakvrij te maken. Daarna wordt de cel verder afgekoeld totdat de compost zo'n 24 graden is. Enttijd. Op dat moment is de compost klaar om het zaad te ontvangen. „Wij noemen dat de enttijd," verduidelijkt Rita Verbist, die even als haar man de kursus in Horst gevolgd heeft en voor het examen een werkstuk heeft gemaakt over hun eigen kwekerij. „Het zaaien gebeurt door een entmachi ne, die het zaad, dat bestaat uit een schim mel dat op tarwezaad is aangebracht, uit strooit over de bedden met compost. De bed den zijn zo gekonstrueerd, dat de bewer kingsmachines erover heen kunnen rijden op een soort rails. De entmachine strooit niet alleen het zaad uit, maar mengt het ook in de compost. Daarna worden de bedden over dekt met papier om infekties tegen te gaan en uitdroging te voorkomen." Na ongeveer 14 dagen, als de schimmel he lemaal volgroeid is in de compost, wordt er een 5 centimeter dikke laag dekaarde over heen gedaan en flink natgemaakt. Na twee weken ontstaat er een knopvorming van de champignons. Vanaf dat moment gaat alles zeer snel. „In een dag of zes is een cham pignon volgroeid. In deze periode verdub belt een champignon elke dag z'n gewicht, dus dat is nogal wat." Wanneer de champignons geplukt kunnen worden, moet de snijmachine z'n werk gaan doen. Het eerste jaar werd het plukken nog met de hand gedaan. Maar ook hier heeft de techniek niet stil gestaan. „Alleen het be gin en de zijkanten van een bed moeten nog met de hand geplukt worden, omdat anders de machine er niet overheen kan rijden," legt Rita Verbist uit. De snijmachine rijdt langzaam over de bedden heen en snijdt de daarin tegen elkaar aangegroeide paddestoelen, netjes af. Via een transportbandje worden ze vervolgens in speciaal aan de zijkant opgehangen veiling- bakken gedeponeerd. Na het snijden wordt de „voetjesrooier" op de rails geplaatst die zorgvuldig de overgebleven voetjes van de champignons uit de aarde haalt. Knopvorming. Na de oogst ontstaat er door een juiste temperatuur- en vochtigheid-verhouding in de cellen weer nieuwe knopvorming in de bedden. Het duurt dan ook maar tien dagen voordat er weer een „vlucht" geoogst kan worden. „We kunnen natuurlijk niet oneindig doorgaan met de compost die we gebruiken. Zo'n vier a vijf vluchten kunnen we eruit ha len voordat de aktiviteit van de compost zo is teruggelopen, dat we het moeten vervan gen. En door op schema te werken, kunnen we het hele jaar doorgaan met oogsten." Een zeer groot gedeelte van het werk van Rita en Wilfried Verbist bestaat uit kontro- le. Vooral temperatuur en vochtigheid zijn van groot belang voor de kwaliteit en de kwantiteit van de champignons. „Alles luistert erg nauw. Eén graad te warm kan al funest zijn voor de oogst." Om te voorkomen dat er ongewenste ziek ten optreden in de cellen worden er strenge regels gehanteerd. Eén daarvan is dat al het gebruikte materiaal en gereedschap na ge bruik zorgvuldig schoongemaakt en ontsmet wordt. De cellen worden eveneens in een op timale konditie gehouden en ieder die een cel betreedt komt met de schoenzolen in kon- takt met formaline (dat is een sporendodend middel), dat in een matje verwerkt zit en de schoenzool ontsmet. Het uiteindelijke resultaat van al het werk is te zien op de dag dat er geplukt wordt, 's Morgens rond zeven uur wordt er gestart en 's middags om één uur is er dan een „vlucht" uit de bedden, die zo'n 20 kilo per m2 op brengt. Via speciale koelwagens worden de champignons dan naar de veiling in Breda gebracht. Tegelijkertijd is men in de cellen alweer druk bezig met het prepareren van de bedden. Het schema moet aangehouden worden, want ook in de kweekcellen van de Fa. Ver bist is de spreuk „Time is money" van kracht. 11

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland Magazine / Veerse Meer Gids | 1986 | | pagina 11