ZEEUWSE VLAGGEN
OP EEN RIJ GEZET (4)
door Jos Poels en Hans van Heyningen
In deze vierde aflevering over de Zeeuwse gemeentevlaggen worden er weer drie gehesen
en besproken door de viaggenkundigen Jos Poels en Hans van Heyningen. Het zijn deze
keer de vlaggen van Hulst, Kapelle en Kortgene die in de schijnwerper staan.
eerst. Het oudst bekende Hulster stadszegel
dateert echter al uit 1266. Daarop staat de
heilige Willibrordus afgebeeld, de stadspa-
troon. Op het Marktplein in Hulst staat nu
nog de Sint Willibrordus-basiliek.
De zwarte leeuw op de gele ondergrond
is de Vlaamse leeuw. De huidige vlag van het
Vlaamse volksdeel van België is ook geel met
daarop een zwarte leeuw, die op zijn achter
ste poten staat en als het ware naar boven
wil klimmen. In het wapen en de vlag van
Hulst verwijst de zwarte leeuw naar de alou
de historische banden met Vlaanderen.
De keizerskroon, die op het gemeentewa
pen staat, vond geen plaats op de vlag. De
ze kroon stamt uit de tijd dat Vlaanderen
verschillende heersers kende. Het deel waar
in Hulst ligt, behoorde toe aan het Duitse
Rijk. Een stadsbeschrijving uit 1692 zegt
over deze kroon dat ,,voor meer dan vier
hondert jaeren altijt vervolgens ende tot nu
toe een Keijserlijcke Kroon op de Thoorn
van haer Stads of Raedshys hebben ge-
voert". Dus aan het eind van de zeventien
de eeuw was die kroon al vierhonderd jaar
bekend.
Een eerste vlag kreeg Hulst op 22 juni
1956: geel met op het midden een zwarte ge
kroonde leeuw. Dezelfde vlag werd door de
gemeenteraad op 25 juni 1970 vastgesteld als
gemeentelijk dundoek van het vernieuwde
Hulst. Even is er toen nog sprake geweest
om de plaats van de leeuw niet vast te leg
gen. De leeuw zou daardoor iets naar de
mastzijde zijn verschoven. Daarvan is ech
ter afgezien. In het raadsbesluit werd de
Hulster gemeentevlag omschreven als: „Geel
met op het midden een zwarte gekroonde
leeuw, getongd en genageld van rood".
Van de gemeenten die op 1 april 1970 bij
Hulst werden gevoegd, had alleen Sint
Jansteen een vlag. Deze was niet door de ge
meenteraad vastgesteld en had twee evenho-
ge horizontale banen. De bovenste wit en de
onderste zwart.
HULST.
In de zeventiende en achttiende eeuw was
Hulst, in het oosten van Zeeuws Vlaande
ren, een bloeiende en belangrijke
vestingstad. Daaraan herinneren vandaag de
dag nog de oude stadswallen, waarover nu
wandelpaden lopen. Het huidige Hulst is
geen verdedigingsbolwerk meer. Ze vervult
nu een belangrijke streekfunctie. De gemeen
te Hulst kreeg haar definitieve grenzen op
1 april 1970. De voor die tijd zelfstandige
buurplaatsen Clinge, Graauw en Sint
Jansteen werden toen aan Hulst toegevoegd.
De naam ontleent de plaats en de gelijkna
mige gemeente aan de hulststruik (Latijn:
Ilex), die veel voorkwam in Hulsterambacht
en Waasland. Ter herinnering hieraan wordt
het huidige gemeentewapen nog omringd
door twee hulsttakken.
De vlag van Hulst toont hetzelfde beeld
als het schild van het gemeentewapen: op
goud (geel) een gekroonde zwarte leeuw, met
rode nagels aan zijn poten en een rode tong.
Een zegel uit 1499 toont deze leeuw voor het
KAPELLE.
Het tegenwoordige Kapelle is in de loop
der tijd langzaam opgebouwd uit vijf plaat
sen. Biezelinge en Eversdijk waren het eerst
aan de beurt. Tijdens de Duitse bezetting
volgde Schore. In 1970 tenslotte, moest We-
meldinge het ontgelden en werd met Kapel
le één gemeenschap.
Na de tweede wereldoorlog kwam het in
stellen van plaatselijke vlaggen in Nederland
pas goed op gang. Wemeldinge en het toen
malige Kapelle kregen beide een vlag. Ka
pelle was van de twee het eerste. Op 6 no
vember 1950 koos het voor een horizontale
hanenvlag in de kleuren wit (boven), rood,
geel en zwart. Wemeldinge volgde op 18 no
vember 1955 met een vlag die rechtsge-
schuind was verdeeld in drie banen rood,
geel en rood. Beide vlaggen waren bedacht
door de Hoge Raad van Adel en waren sa
mengesteld uit de belangrijkste kleuren uit
het plaatselijk wapen.
In 1970 kreeg Kapelle, waarvan Wemel
dinge deel was geworden, nieuwe symbolen.
Op 8 mei 1970 tekende Koningin Juliana een
Koninklijk Besluit waarin Kapelle een nieuw
wapen kreeg toebedeeld. Dit was samen
gesteld uit de wapens van de vijf vroegere
gemeenschappen. Daarin kreeg het oude wa
pen van Kapelle de belangrijkste plaats op
het midden van het wapenschild. Dit wapen
toont een kerkje of kapel waar de plaats
naam van is afgeleid. De Hoge Raad van
Adel werd door het gemeentebestuur ge
vraagd een nieuwe vlag te ontwerpen.
De Hoge Raad was ook betrokken bij het
samenstellen van het nieuwe wapen en wist
hoe dat er uit zou komen te zien. Als uit
gangspunt voor de nieuwe vlag nam de Ho
ge Raad van Adel de laatste gemeentelijke
samenvoeging. Om die reden vond de Raad
dat de kleuren van het vroegere Kapelle en
Wemeldinge in de nieuwe vlag moesten wor
den verwerkt. Het oude Kapelle leverde geel,
rood, blauw en wit, terwijl Wemeldinge nog
eens de kleuren rood en geel gaf.
13