ZEELAND VOLWAARDIG DEEL VAN NEDERLAND s de landspolitiek echt 'nationaal'? .De aanleg van de tunnel onder het Kanaal (tussen Frankrijk en Engeland) zal zonder meer de bouw van de Vaste Oeververbinding Westerschelde met zich brengen. Rotterdam wil ian immers een directe verbinding met Calais". Deze voorspelling deed de Gentse profes- or H. Gijsels, toen hij enige tijd geleden met burgemeesters in Zeeuws-Vlaanderen sprak :»ver grensoverschreidend landschapsbeleid. Deze Vlaamse hooggeleerde heeft ongetwij- eld een goede kijk op de verhoudingen bij zijn noorderburen. Hij ziet dat bepaalde zaken n Zeeland afhangen van hetgeen men in Holland wil: De Vaste Oeververbinding Wester- chelde komt er, als Rotterdam dat wil, en komt nietals de Randstad Holland er geen >elang bij heeft. Of wij in Zeeland zelf die vaste oeverver binding nu wel of niet noodzakelijk vinden, <aten we even buiten beschouwing. Er zijn zowel argumenten vóór als tegen te beden ken. Vast staat dat vóór- en tegenstanders erenigd waren in hun verontwaardiging :>ver de wijze waarop de minister van ver eer en waterstaat enige jaren terug Zeeland needeelde dat men die vaste verbinding wel on vergeten. En dit nadat men deze pro- incie een hele tijd aan het lijntje had gehou den Het rijk zag er teveel kosten en te wei- lig heil in. 'Nationaal' was de verbinding an te gering belang. Maar.wat is 'natio- aaal' in dit land? Geen steun dus van het rijk voor de Zeeuwse oeververbindingNog geen naand later werd meegedeeld dat de rege- ing akkoord ging met een nieuwe IJ-tunnel bij Amsterdam.... Wij durven ons aan de stelling te wagen dat in Den Haag het 'nationale' belang vrij wel altijd wordt afgemeten aan het Holland se belang. Iedere regering - zij mag 'links', rechts', 'centrum' of wat dan ook zijn gaat bij tal van aspecten in haar beleid uit van de Hollandse prioriteit. De in het Haagse parlement opererende politieke partijen - die van 'klein rechts' misschien in mindere mate, maar ook zij ontkomen niet altijd aan de heersende ten dens - voeren in wezen geen nationale, Ne derlandse, maar een 'Hollandse' politiek, zo niet bewust, dan in ieder geval onbewust. Immers, in de Randstad Holland is de jrootste bevolkingsconcentratie gevestigd. Daar hebben de meeste politieke partijen ook hun grote, ja de grootste aanhang. Wat malen hun kiezers daar om het Friese wegen net, de Zeeuwse veerdiensten, de Oost- Groningse werkloosheid of de Limburgse universiteit? Zeker, bepaalde specialisten voeren in het parlement zo nu en dan het ■voord over de Zeeuwse mosselteelt of de in dustrialisatie van West-Brabant, soms voor lege banken.... 'De regio' komt er wel eens aan bod - per slot van zaken heeft men ook daar zijn kiezers - maar wordt zo niet altijd, dan toch in veel gevallen ondergeschikt gemaakt aan de Randstad. In 'de provincie' kun je immers heel wat aanrommelen? Voor nucleair afval werden eerst de Groningse zoutlagen uiterst geschikt als opslagplaats bevonden. Toen kwam het Zeeuwse Borsele voor dat doel in de kijker, evenals het Brabantse Moerdijk. De kruisraketten komen in het Brabantse Woensdrecht, vlak bij Antwerpen, Bergen op Zoom, Roosendaal en Zeeland; niét in de Wassenaarse duinen, niét bij Soesterberg of in het Amsterdamse Bos. Geen kerncen trales op de Maasvlakte of bij Moerdijk (al lemaal te dicht bij Rotterdam). Zeeland is er goed genoeg voor. Maar 'kreeg' Zeeland van 'Den Haag' dan geen prachtige stormvloedkeringen in de mondingen van de zeearmen? Inderdaad, prachtige staaltjes van waterbouwkunde en naar we hopen een goede beveiliging tegen watersnoodrampen.... Maar ons bekruipt de vraag of die stormvloedkeringen er ook wa ren gekomen als er alleen maar strikt Zeeuw se belangen mee gemoeid zouden zijn. Zouden waterkeringswerken als Brou- wersdam en 'Neeltje Jans' er nu ook liggen als er geen belangen voor zuidelijk Zuid- Holland en West-Brabant in het spel waren, en er geen wereldwijde aandacht getrokken zou kunnen worden met deze 'Hollandse' presligeprojekten? Als het alleen om de veiligheid van Zee land was gegaan, dan had men wellicht met dijkverhogingen volstaan; een zaak die trou wens door velen in Zeeland als een betere oplossing werd gezien. Ook op cultureel terrein denkt de regering niet Nederlands, maar 'eng-Hollands', om eens een term uit de literaire wereld te ge bruiken. Van Belgische zijde, mede in het ka der van het Belgisch-Nederlandse cultureel akkoord en de Taal Unie, zijn er stemmen opgegaan om in het buitenland gezamenlij ke Nederlands-Vlaamse, dus algemeen- Nederlandse, culturele centra te stichten. Dat zou kosten-technisch aantrekkelijk zijn en bovendien het accent leggen op de gezamen lijke Nederlandse cultuur van ons land en België. Maar minister Brinkman, die zich nu eens 'halfbloed-Zeeuw van Flakkee', dan weer 'Alblasserwaarder' noemt, voelt daar niets voor. Hij ziet meer in 'Holland Pro motion'. Dat wil zeggen: manifestaties van 'Hollandse' kunst in het buitenland, waar bij tegelijkertijd de aandacht wordt gevestigd op 'ons' bedrijfsleven. We moeten erkennen dat die voorkeur vóór en die nadruk óp Holland niet een ver schijnsel van vandaag of gisteren is. Reeds in de Middeleeuwen bliezen de Hollandse graven in de strijd om de macht in de Lage Landen een behoorlijk partijtje mee. De Friezen waren daar niet zo van gediend en knikkerden de Hollanders hun gebied uit in de slag bij Warns. Zeeland was lange tijd betwist gebied tus sen de graven van Vlaanderen en die van Holland. Mogen we de geschiedenisboeken geloven, dan trok de Zeeuwse adel gaarne op met degene die winnende partij was en die van Holland wonnen nogal eens.... In en na de 80-jarige oorlog neemt Hol land aan betekenis toe. Antwerpen, lange tijd een belangrijke, zo niet de belangrijkste haven- en handelsstad van de Nederlanden, valt voor Spanje in 1585. Tienduizenden Vla mingen en Brabanders trekken dan naar 'het noorden', naar Zeeland, maar ook in grote aantallen naar steden als Haarlem, Leiden, Amsterdam, waar de Zuid-Nederlandse kooplieden, geleerden en letterkundigen, sa men met uitgeweken ambachtslieden al spoe dig mede de touwtjes in handen nemen. Ze zetten hun stempel op godsdienst, mode en literatuur, spelen een grote rol bij de oprich ting van de Oost- en West-Indische Compag nie, geven een belangrijke impuls voor de 'Hollandse' Gouden Eeuw. Holland, dat al eerder heeft geprofiteerd van het dichtslibben van de zuidelijker ge legen havens, maakt een bloeitijd door. De talrijke Vlaams-Brabantse immigranten - eerst met gejuich ontvangen, later met wat schele jaloerse ogen aangekeken - zijn na niet al te lange tijd 'verhollandst', werken krachtig mee aan het opstoten van het ge west Holland in de vaart der volkeren. De economische macht is verhuisd van 'zuid' naar 'noord'. De Hollandse schepen, waarop de oranje- wit-blauwe 'Princevlag' zo langzamerhand wordt vervangen door het rood-wit-blauw, vertrokken vanuit havens als Amsterdam, Hoorn, Enk huizen naar de wereldzeeën, met in hun kielzog Zeeuwse schepen, die geen zin hebben maar thuis te blijven.... 27

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland Magazine / Veerse Meer Gids | 1986 | | pagina 27