in Zeeland in 1985
Rondvaartboot
nieuwe attraktie
bij Delta Expo
In de overdruk van 'Antiek' vinden we een
conterfeitsel van De Wilhelmus-dichter en,
eerlijk, we zijn er niet ondersteboven van.
Als de drukker er de ruimte voor kan vin
den kunt u zelf mee oordelen. Stortenbeker
maakte het in 1875. Historische waarde heeft
het portret ook nauwelijks of niet. Het is een
curosium. Dat wel. Gemaakt naar een gra
vure van H. Hondius (1573 - 1649).
Dit is bereikbaar door het volgen van de
ANWB-borden ,,OosterscheIdewerken" op
Schouwen-Duiveland. Vanaf de parkeer
plaats gaan bezoekers per bus van Zuid West
Nederland naar Neeltje Jans. Vervoer per ei
gen touringcar is uitsluitend mogelijk na
reservering.
De Delta Expo is voor bezoekers dagelijks
geopend van 10.0017.00 uur. De toe
gangsprijs bedraagt (inklusief rondvaart)
7,50 (kinderen van 4 t/m 9 jaar en Pas
65-houders: 5,50). Voor bezoeken per tou
ringcar bedraagt de prijs 6,00 per persoon
(inklusief rondvaart).
Lezers, we hebben echt ons best gedaan.
Maar het is n i e t gelukt.
k™. Lichte teruggang watertoerisme
Met ingang van Eerste Paasdag (30 maart)
werd een rondvaartboot ingezet bij het in
formatiecentrum Delta Expo op het werkei-
land Neeltje Jans. Met de tocht op het wa
ter, van circa drie kwartier kregen de talloze
dagjesmensen die deze toeristische attraktie
ieder jaar weer bezoeken (in 1985 zo'n
280.000) een nog beter beeld van de werk
zaamheden aan de Oosterscheldekering en
van de natuurlijke omgeving.
De bouw van de kering aan de negen ki
lometer brede monding van de Oosterschel-
de bevindt zich nu in de laatste fase. Op 4
oktober van dit jaar zal H.M. Koningin Bea
trix de officiële ingebruikstelling verrichten
van de Oosterscheldekering, waarna de in
het Deltaplan beloofde veiligheid een feit is.
Op die dag zal ook de opening plaatsvinden
van de nieuwe behuizing van de Delta Expo
in het ir. Topshuis op Neeltie Jans.
De rondvaartboot die nu is ingezet, vaart
t/m oktober iedere dag van de week.
De afvaart is tussen 10.45 en 15.45 uur, ie
der uur vanaf de steiger tegenover het infor
matiecentrum. De rondvaart voert langs de
pijlers in de twee noordelijke stroomgeulen
en naar de Roggenplaat in de Oosterschel-
de, een geliefd oord voor zeehonden. Tijdens
de rondvaart wordt volop informatie gege
ven over de Deltawerken. De mogelijkheid
bestaat om tijdens de vaartocht een video te
bekijken over het onderwater-leven in de
Oosterschelde.
Evenals voorgaande jaren maken ook een
busrit, een film en een bezoek aan de expo
sitieruimte deel uit van een bezoek aan het
Neeltje Jans. Het werkeiland is niet met de
eigen auto toegankelijk. Bezoekers kunnen
de auto kwijt op een groot parkeerterrein.
Voor het eerst sinds de Provinciale VVV
Zeeland het watertoerisme aan de hand van
cijfers nauwkeurig bijhoudt, is er sprake van
een lichte teruggang over de hele linie. In fei
te is dat voor het eerst sinds 1967. In 1984
nam het totale aantal geschutte pleziervaar
tuigen bij zeven Zeeuwse sluizen af met nog
geen 0,5% in vergelijking met 1983, maar
toen werd deze neergaande lijn ruimschoots
gekompenseerd door de positieve ontwikke
lingen van de havens. De aankomsten van
gast-schepen in circa 30 Zeeuwse havens ste
gen met 5,6% en het aantal overnachtingen
nam toe met 5,8%.
In 1985 wijzen echter alle totalen in neer
waartse richting. De zeven vaste sluizen no
teerden in het seizoen 1985 een teruggang
van liefst 5%. De aankomsten in de havens
van bezoekers liepen terug met ruim 1% en
het aantal overnachtingen van deze schepen
met 2%. In totaliteit een lichte teruggang van
het watertoerisme in Zeeland derhalve. Ge
zien echter het vele slechte weer in 1985 zou
een sterkere teruggang ook plausibel zijn ge
weest. De omstandigheden in aanmerking
genomen kan daarom gesteld worden, dat
de 'schade' voor de provincie Zeeland in fei
te minimaal is geweest. In nagenoeg alle
windstreken bracht 1985 teruggang in de ple-
ziervaart. Rijkswaterstaat stelde aan de hand
van de publikatie 'SignaalpuntennetRecrea-
tievaart 1985' een teruggang van 3,8% vast
voor de 16 belangrijkste sluizen voor de ple-
ziervaart, verdeeld over heel Nederland.
Het beeld, dat over de drukte op het wa
ter in Zeeland verschaft kan worden, is
nauwkeuriger dan van enig ander gewest in
Nederland, omdat behalve alle relevante slui
zen ook vrijwel alle havens in het onderzoek
van de Provinciale VVV Zeeland betrokken
zijn. Een woord van erkentelijkheid jegens
al die haven- en sluismeesters die geheel be
langeloos hun medewerking elk jaar verle
nen is dan ook zeker op zijn plaats.
Passages bij sluizen.
Sinds 1971 zijn zeven vaste sluizen in het
onderzoek betrokken. In tabel 1 zijn de to
talen van de geschutte pleziervaartuigen over
de periodes mei tot en met september vanaf
1971 weergegeven. In totaliteit zakte het aan
tal in 1985 onder de 122.000. In 1984 was
er nog sprake van een lichte deuk in de ont
wikkeling, maar 1985 buigt deze door in ne
gatieve zin met een teruggang van bijna 5%
in vergelijking met 1984.
Die 122.000 geregistreerde schepen zijn
uiteraard niet allemaal verschillende sche
pen. Het gaat hier zowel om de jachten en
pleziervaartuigen die een vaste ligplaats in
Zeeland hebben als om bezoekers van elders,
die op hun tochten langs één of meerdere van
de zeven sluizen passeren, of een aantal ke
ren via dezelfde sluis varen.
Niet alle sluizen in Zeeland zijn in dit over
zicht begrepen, maar de zeven zijn wel re
presentatief voor de provincie. Wel zou in
feite hier de Roompotsluis in de Oosterschel-
demonding aan moeten worden toegevoegd,
maar deze sluis is nog maar vanaf 1984 in
gebruik. Toevoeging van deze sluis aan ta
bel 1 zou de 'historische' cijferreeks 'versto
ren', maar vroeg of laat zal dit echter toch
moeten gebeuren.
De teruggang heeft zich niet bij alle slui
zen gemanifesteerd. De zeesluis in Terneu-
zen ging als enige van de zeven vooruit.
Waarschijnlijk is hier de tocht voor de tra
ditionele schepen van Brugge naar Sail
Amsterdam debet aan geweest. De sluis in
de Grevelingendam was met 44.190 passan
ten de drukst beklante sluis. De teruggang
was hier relatief bezien maar bescheiden.
In absolute zin ging de sluis te Kats tus
sen het Veerse Meer en de Oosterschelde het
sterkst achteruit. Deze sluis staat nu weer op
het 'niveau' van 1981.
Over de hele linie lijkt er sprake te zijn van
een zekere stabilisatie van de stroom plezier
vaartuigen. Een en ander is mede afhanke
lijk van de kapaciteit van de Zeeuwse havens
en daarin is in 1985 nauwelijks of geen ver
andering gekomen.
In tabel 2 zijn de cijfers op jaarbasis van
de zeven sluizen uit tabel 1 weergegeven,
maar is ook de zeesluis Roompot in de
Oosterschelde 'meegenomen'.
De maand juli was het drukst met 35,3%
van het jaartotaal, gevolgd door augustus
7