116.
doelmatig onderwijs is daargesteldwelke vroeger
bepaaldelijk vóór 1800 niet zoo algemeen° en
ruimschoots bestond.
Men meene evenwel niet, dat het onderwijs van
arme kinderen wier ouders het of niet behartig,
den of met bekostigen kondenvroeger geueel
werd verwaarloosd. Gelijk onze vaderen in vele
opzigten vooruit waren en aan andere volken een
goed voorbeeld gavenzoo was het ook in dit
opzigten wij vinden hierin juist eene hoofd
oorzaak, waardoor zij zoo hoog zijn opgeklommen.
Men bedenke slechts wat de broederen des ge-
meenen levens in de 15e en 16eeuw, bijzonder
m Groningen, Overijssel en elders buiten de eigen
lijke kloosters hebben verrigt, door het oprigten
van scholen en het geven van onderwijs om niet
aan de mindere standen aMen denke aan 'tgeen
1. De VOO, <le behoeften dier dagen uitmuntende school
wet van dat jaar heeft ook hierop weldadigen invloed uit
geoefend gelijk dezelve overigens nuttig gewerkt heeft.
2. Wij vermelden hier niet de temoeijingen der eigen
lijke kloosterbroeders, als die van Egmond en Adewerd
omdat die zich meer bepaalden bij de onderwijzing van
meer aanzienlijken en van toekomstige geestelijken hoezeer I
zij in dit opzigt veel goeds deden en voorbereidden geliik
de broeders Hieronymianendie het latijn onderwezen
Zie VROLIKIIERTFliss. Kerkhemel bl. 330. "rezen.
0. Men zie hierover onder anderen e. u. m. dïipbat
Verh. over de broederschap van cnoorr tn over
int
die
de
jeu
ges
der
bl.
scli
kei
gee
wei
sec.
zelJ
uit
ten
vol{
Au{
bili
met
plal
was
ma:
altij
