135.
en rekenen hetwelk als het maar grondig is ge
noegzaam was te achtenzoo werden zij die
anders onkundig zouden gebleven zijnin staat
gesteld om menig bedrijf uit te oefenen, dat an
ders voor hen gesloten zou zijn geblevenzij
werden vatbaar gemaakt voor het aannemen en
verstaan van zuivere godsdienst-begrippen. Het
moet niet voorbij gezien worden dat deze school
die ras navolging vondontstond in het tijdperk
der voorbereiding van de kerkhervorming hier te
lande, en dat men in de 17de eeuw zeggen kon,
dat er ook in Zeeland schier geen huisgezin werd
gevonden waar men den Bijbel niet aantrof. Het
onderwijs stelde alzoo de armen in staat om zelve
te onderzoeken wat hun tijdelijk belang zoo wel
als hunne godsdienstige kennis en zedelijkheid be
vorderen kon. Ook tot het laatste werd reeds
in vroegere tijden het school-onderwijs bij hand
having van orde en tuchtdienstig gemaakt. De
kinderen werden onderwezen in alle Christelijke
oefeningen en dit droeg goede vruchten voor de
maatschappij en het huiselijk leven gelijk men die
nog kan opmerken waar buiten de school in het
huisgezin niet wordt omgestooten wat in de school
was opgebouwd. Brengt men nu tegen dit een en
ander de in onzen leeftijd vermeerderde en nog
steeds toenemende armoede in dan ziet men de
omstandigheden voorbij waaruit dit verschijnsel
