215.
Aardenburg, waar ten jare 1030 reeds twee kerken
waren; te meer daar zij in 1168 reeds voorkomt
als de eenige villa franca in Bewestenscheldeen
ook toen reeds eene eigene heure bezat. Thans
zullen wij der waarheid nader komen. Er is iets
opmerkelijks in den vorm van Oud-Middelburg. De
kern der stad is een cirkelrondbijna regthoe-
kig doorsneden van straten, aan welker uiteinden
buiten dien kringde oudste godsdienstige gestich
ten werden aangetroffenten westen de Westmonster-
herkten noorden de Noordmonsterkerkten oosten
het Bagijnhof, ten zuiden eindelijk het St. Bar
bara's gasthuis. Nemen we nu in aanmerkingdat
de drie eerste gestichten niet alleen in het begin
der 13de eeuw aanwezig warenmaar dat men
met zekerheid de Westmonsterkerk ten minste nog
eene halve eeuw vroeger mag stellendan ziet
mendat de stad zich ook toen reeds zoo ver op
den bodem der oost- en west-wateringen moet heb
ben uitgebreid, dat er ook aldaar parochiekerken
noodig warenterwijl binnen den cirkel reeds
het Mariakloosterde Priory der Tempelieren enz.
werden aangetroffen. Middelburg was derhalve in
de 12de eeuw eene veste van meer belang en van
grooteren omtrek dan men gewoonlijk meent.
Dit is evenwel niet alles. Uit den straks aan-
gehaalden brief van bisschop oito kennen wij
reeds de appendentien der Westmonsterkerk. Hij
