129
de gedaan maar deze hadden althans volgens het
zeggen van charnacé en richelieu, geantwoord,
dat hun meester niets zonder zijnen bondgenoot zou
doen. Eindelijk kwam het dan zoo ver, dat Frank
rijk aan onze gewesten den voorslag deed om te
Munster te onderhandelen. Den tragen gang dezer
onderhandelingen zullen wij niet volgen. Hoofd
zakelijk komt alles hierop neder. Gelijk Spanje in
zoo groote engte wasdat het den vrede schier
tot eiken prijs koopen moest, zoo waren ook de
Algemeene Staten en met name Holland wegens
het bezwarende en uitputtende van den langdurigen
krijgdaartoe niet ongenegenindien slechts de
vrijheid der landen en behoud van het verkregene
werd verzekerd. Zeeland begeerde meer, en stond
vooral op het punt van godsdienst. Daarenboven
had het nog eenige bijzondere eischen omtrent for
ten en grensscheidingenalsmede omtrent de Schelde-
oevers. Deze voorwaarden en eischen heeft Zeeland
met nadruk en aanhoudend doen gelden. Toen de
overige gewesten tegen deszelfs gronden doorgingen
heeft het plegtig geprotesteerd en verklaard geen
verdrag zonder Frankrijk te zullen aangaan, aan
welks zijde namelijk de vredeshandeling niet op
gelijken voet was gevorderd. Geprotesteerd heeft
ook Utrecht, doch Zeeland heeft het langste en
II. 9.
