•£j(\
6
jagers vindt duidelijk vroeger in het seizoen plaats dan die van on
volwassen vogels (Cramp Simmons 1983, Camphuyzen Van Dijk 1983),
Het geringe aantal adulte vogels (22 ex.lichte fase, 2 ex.donkere fa
se) tijdens de eerste novenriberdecade, duidt erop dat de trek al gerui
me tijd aan de gang was.Als er sprake zou zijn geweest van "uitgestel
de trek" of stuwing in tijd, dan zou het aandeel adulte vogels ongetwij
feld hoger zijn geweest. Aan de Engelse oostkust werd er inderdaad al
vroeger dan bij ons een ongekend intensieve doortrek geconstateerd,nl.
al vanaf half oktober (Dawson Allsopp 1986).
De_" timing^ van de_invas_ie_
Al direct op de eerste stormdag (2 november) werden voor Westkapelle
veel Middelste jagers gezien, terwijl de goede dagen voor andere Ne
derlandse telposten een tiental dagen later vielen.Een verklaring
hiervoor kan zijn dat er op die
eerste stormdagen vooral direc
te doortrek was van gezonde,
fitte vogels die zich met name
op de zuidelijke telposten lie
ten zien (bijv. 2 nov.1985: 80
ex.bij Zeebrugge, mond.med.
De hoofdmacht van de later
vooral aan de Hondsbossche Zee. -
wering geregistreerde vogels zou
dan vooral bestaan uit vermoeide
vogels die door de aanhoudende
stormactiviteit niet in staat
waren om direct door te vliegen
naar de overwinteringsgebieden.
Ook het grote aantal dood gevon
den vogels, bijna alle uitgehon
gerde, vermagerde exemplaren,
wijst in die richting (mond.med..
J.den Ouden)
In normale jaren lijkt de waar
neembare jagertrek op meer zui
delijk gelegen posten intensie
ver dan die op noordelijker lo
caties. Directe vergelijking _in 0
de literatuur wordt bemoeilijkt
door een groot verschil in het
aantal teluren, maar Camphuyzen
Van Dijk (1983) en een aantèl topuren uit de verslagen van de C.v.Z.
geven toch wel indicaties in die richting. Helaas geldt dit verschil in
het aantal teluren ook voor de verdere dagen in november, waardoor het
exacte verloop van de invasie evenals de aantallen-sèc, zich moeilijk
laten vergelijken met de enorme golf Middelste jagers die later aan bv.
de Hondsbossche voorbijtrok (mond.med.J.den Ouden).
Ter overweging hier echter het feit dat de enige waarnemer op 7 nov.1985
te Westkapelle een dagtotaal van 3 k 400 vogels suggereerde bij de toen
geldende doortrekfrekwentie!
Het voorkomen ln_de wintermaanden
In december 1985 (en in januari 1986) werd de Middelste jager nog gere
geld waargenomen, een zeldzaam verschijnsel voor Nederland (1974-1983
december c. 20 ex.januari c. 3 ex., C.v.Z.).Het is in dit verband in
teressant óm te kijken naar de weersomstandigheden tijdens welke de vo
gels na de echte stormperiode gezien werdenXfig. 10 en 11).
Het aldus verkregen beeld wijkt duidelijk af van dat van voorgaande ja
ren. De Middelste jager blijkt nu bij een veelheid van vaak aflandige
windrichtingen voor te komen, terwijl er nauwelijks een verband met de
Windkracht valt te ontdekken.
nvolwassen Middelste jager
tek.P.van Tuil)
i i1
o 1 t
fig.10.Gem.windrichting met trek
van de Mid.jager, 15 nov.-31 dec.
1985.
Een en ander pleit voor de theorie dat we hier te maken hebben met
vermoeide of uitgeputte vogels, die nadat ze de Noordzee zijn inge
dreven, wat zijn blijven hangen om pas na verloop van tijd alsnog
te vertrekken.
De theorie dat doortrek in de wintermaanden een algemeen verschijnsel
is voor de Middelste jagers die normaal de westelijke oceaanroute kie
zen zouden, lijkt om die reden onwaarschijnlijk omdat er dan stellig
een verband met de weersomstandigheden zou zijn gevonden, wat beter
zou gelijken op het "klassieke" verschijnen van deze fascinerende vo
gelsoort bij harde aanlandige wind.
Dank
Dank gaat uit naar alle enthousiaste Westkapelle-pelgrims die bijdroe
gen aan het verzamelen van de basisgegevens voor dit artikel.Met name
mogen hier genoemd worden Jaco Walhout en Paul van Tuil die de jager
tekeningen bij dit artikel voor hun rekening namen.
Literatuur
Blincow, J.1985. Otie Buckinghamshire skua. British Birds 78:669-671.
Camphuyzen, C.J. J.van Dijk, 1983. Zee-en kustvogels langs de Neder
landse kust, 1974-1979. Limosa 56 (3).
Club van Zeetrelwaarnemers, 1978—1984. Halfjaarlijkse publicaties.
Cramp, S. K.E.L.Simmons (eds), 1983.The Birds of the Western Palearctic.
Davidse, G.A., A.Ovaa J.Walhout, 1985.Zeetrek en landtrek te Westka
pelle, najaar 1984.
Dawson,I. K.Allsopp, 1986. Recent reports, october 1985. British
Birds 79: 1-17
Elkins,N.1983. Weather and Bird Behaviour.
Harrison,P.,1983. Seabirds, an identification guide.
Johnson,L.,1984. Identification of juvenile skuas. British Birds 77:443.
Oreel,G.J.1981. Mysterie Bird no.5, Pomarine Skua.Dutch Birding 2:130.
3
x
fig.11.Gem.windkracht met trek
van de Mid.jager, 15 nov.-31 dec.
1985.
Gldo Davidse, Noordweg 23, 4333 GA Middelburg
