'tZwelmpje, 12e jaargang nummer 3, november 1997
20
Oeverzwaluwen zijn voor Walcheren bijzonder: 14/07 3 - Sloehaven (JW) en 20/07 4 Spui-
kom Ritthem (RS). Op 17/08 werden de eerste doortrekkende Boompiepers gemeld (3 - Wk
(PAW), 1 - Zuid-Sloe (JW)). Op 03/06 pleisterden nog 11 Noordse Gele Kwikken bij de 's
Gravenhoekinlaag (JW). Een gesleten o" Rouwkwikstaart liet zich op 18/08 zien in de slufter,
Neeltje Jans. In Goes broedde een d" met een Witte Kwikstaart op het terrein van Emergis
(JW). Een Grote Gele Kwikstaart zat reeds op 12/07 in de 's Gravenhoekinlaag (CB). Het eer
ste Paapje werd op 12/08 gezien langs de Ossenbergweg (JG). De soort bleef daarna vrij
schaars (max. 22-27/08 7 Ossenbergweg (JG), 27/08 10 opslagterrein "Erica", Wk (RS)).
Tapuiten waren weer present vanaf 11/08 (1 Wk (PAW)), maar ook deze soort trok in kleiner
aantal dan gebruikelijk door (max. 27/08 15 opslagterrein Wk (RS)). Een alarmerend o"
Blauwborst verbleef op 01/06 bij de vuilstort in het Zuid-Sloe (JW).
Op 17-18/08 scharrelde een adulte Waterrifttzanper rond tussen de Rietzangers in de 's Graven
hoekinlaag (SL, PAW, JL). In juni zong een Rietzanger in het zandvoortweggebied (JG). Een
doortrekkende Bosrietzanger liet zich bekijken op 21/08 op "Erica" Wk (PAW). De eerste
Bonte Vliegenvanger dook op 08/08 op op de begraafplaats van Wk (PAW). De waarneming
van een Vuurgoudhaan op 04/08 te Westhove heeft waarschijnlijk betrekking op een broedvo-
gel (ES). Een groepje van drie Buidelmezen vloog luid roepend over 't Kiekuus Wk (PAW,
RS). Een paartje Baardmannen bracht verschillende jongen groot in de 's Gravenhoekinlaag
NB (bijv. 12/07 5 ex (CB)). Een mogelijke Grauwe Klauwier verschool zich op 24/08 bij Dis
hoek (RS). Op 26/08 verbleef kort een op het opslagterrein te Wk (SL).
Op 10/06 vloog in de vroege morgen een Appelvink langs de Nolledijk (PAW). Een vroege
Europese Kanarie vloog op 03/07 langs dezelfde plek (JL). Op 29/07 waren minimaal 2 Siizen
ter plaatse in West-Souburg (RS). Vanaf juni tekende zich een kleine invasie van Kniisheklcen
af: 10/06 3 - Nolledijk (PAW), 28/06 en 29/06 resp. 2 en 17 - Nolledijk (PLM), 28/07 1 -
Irislaan (RS), 06/08 1 - Nolledijk (PAW), 08/08 2 - Nolledijk (GD, RS, KL), 10/08 3 tp Joos-
sesweg, 6 - Nolledijk (PLM), 3 - Nolledijk (RS), 12/08 7 - Nolledijk (PLM), 17/08 6 - "E-
rika" (PAW), 31/08 8 - Nolledijk (SL) en 1 - Lisztlaan (PLM). Op 15/08 was een exemplaar
ter plaatse op het terrein van Emergis, Goes (JW).
Een niet nader gedetermineerde Buulbuul zong op 04/06 bij 't Vroon Westkapelle en liet zich
fraai bekijken (JW).
Waarnemingen over de periode september-november graag voor de kerstdagen bij ondergete
kende inleveren.
Jaco Walhout, Verwerijstraat 25,4331 TA Middelburg.
'tZwelmpje, 12e jaargangnummer 3, november 1997
21
HET IS MAAR EEN ZILVERMEEUW
Tijdens mijn stageperiode bij Staatsbosbeheer op Terschelling, ben ik verslaafd geraakt aan
een voor mij toen onbekend fenomeen; het aflezen van metalen vogeltrekringen.
Na mijn terugkeer van de waddeneilanden ben ik als gevolg hiervan vaak op de stortplaatsen
in de zuidwesthoek te vinden, op zoek naar ringen tussen de horde krijsende meeuwen die de
vuilstortplaats vertegenwoordigen.
De motivatie voor een onderzoek als dit blijft dan voor buitenstaanders toch telkens weer
onbegrijpelijk. Men vraagt zicht af watje er nu voor lol in ziet om op een vuilstort naar vogels
te kijken. Reden: er is geen betere plek waar je 'wilde' vogels zo dicht kunt benaderen en als je
dan ook nog een zwak voor meeuwen hebtHet leuke van het aflezen van ringen is datje
inzicht krijgt in de herkomst, verblijftijd en leeftijd van de individueel herkenbare vogels. Met
het aflezen van metaalringen worden de grenzen letterlijk en figuurlijk verlegd, zowel over de
grens als richting een meer wetenschappelijke benadering. Daarbij vervul je als ring-aflezer
vooral een dienende rol naar de vogelringers toe. Om de meeuwen zo dicht mogelijk te kunnen
benaderen neem je stof, stank, modder en lawaai op de koop toe.
Wat vooraf ging
Het aflezen van kleurringen van bijvoorbeeld Ganzen en Zwanen - soms al moeilijk genoeg is
stukken eenvoudiger dan het goed aflezen van metalen ringen, zo zal iedereen die wel eens
een metalen ring van een dood gevonden vogel goed heeft bekeken, hebben opgemerkt dat de
inscriptie helemaal rondom staat. Het ringnummer is dus nooit in een oogopslag te zien, maar
moet stap voor stap worden ontcijferd. Het waarnemen op een vuilstortplaats gaat heel passief,
als waarnemer zetel je jezelf tussen het vuilnis op een plek nabij het stortfront, die goed zicht
biedt op zoveel mogelijk meeuwen, het liefst met zon en wind (stof, stank en tegenlicht!) in de
rug.
Vervolgens wordt de telescoop opgesteld en wordt er met de verrekijker (groter blikveld)
gekeken naar de groepen vogels. Zodra een meeuw met een ring gezien wordt, probeer je met
behulp van de telescoop op de ringcentrale alsmede de code (in de regel ten minste 4 en ten
hoogste 8 tekens) te ontcijferen. Op 22 september was ik actief op vuilstortplaats Midden- en
Noord Zeeland nabij Nieuwdorp. Halverwege de ochtend werd mijn aandacht getrokken door
een tweede kalendeijaar Zilvermeeuw, bouwjaar 1996, met een smalle stalen ring met enkel
een tiencijferig nummer gegraveerd, wat op een telefoonnummer deed lijken.
Na een tweede observatie richting de vogel was ik er zeker van. Het moest een telefoonnum
mer zijn. De volgende dag besloot ik het nummer eens te bellen en kreeg tot mijn verbazing
het volgende opmerkelijke verhaal te horen van de man aan de andere kant van de lijn.
Het verhaal
Waar maak je je druk om, het is maar een Zilvermeeuw, waren de woorden die Dick van der
Berg van collega's en bekenden te horen kreeg, toen hij zich medio mei 1996 ontfermde over
een jong en verzwakt Zilvermeeuwkuiken. Van der Berg uit Geersdijk (Noord-Beveland) is
elektromonteur van beroep en werkt op de Oosterscheldedam, waar hij onderhoudsmonteur is
van de windmolens.
Tijdens een onderhoudsronde van de windturbines op het voormalige werkeiland Neeltje Jans
