En hoe ziet de toekomst eruit? In het artikel 'Geef de grutto een natte wei' in het katem
Buitengebied van de PZC van 19 juli wordt door Anne Osinga, coördinator weidevogels
Schouwen-Duiveland van de Stichting Landschapsverzorging, de gedachte gelanceerd om
een soort van asielgebieden te creëren. Voor Walcheren wordt de Sint Laurens Weihoek
oftewel het Zandvoortweggebied genoemd. Hier zou mooi ingehaakt kunnen worden op het
idee om vanwege het waterbeheer akkerland in lage gebieden uit te ruilen tegen weiland op
hogergelegen grond. Mooie vooruitzichten op de langere termijn dus, maar misschien is
snelle actie nodig om te voorkomen dat de Grutto's al voor die tijd verdwenen zijn. Want de
bovengenoemde kerngebieden, die tot nu toe veilig leken te zijn, worden nu bedreigd.
In het kader van de ruilverkaveling wil men enkele weilanden in kerngebied 1 scheuren en
omzetten in bouwland. Op deze percelen broedden Grutto's (zie tabel).
(Het verschil tussen het kaartje en
de tabel wordt veroorzaakt door
verschillende telmethoden. Gerard
van Zuijlen inventariseert volgens
de officiële methode, ik hou de
stand bij door bijna dagelijks door
het gebied te fietsen en de blijvende
territoria op kaart te noteren.)
Het scheuren van de betreffende
weilanden is bij de gemeente Veere
aangevraagd door de ruil
verkavelingscommissie. Deze heeft
een aanlegveigunning afgegeven
met onder andere als motivatie "dat
als positieve ontwikkeling mag
worden meegewogen dat het gaat
om een totaalpakket aan in het
kader van de railverkaveling te
nemen maatregelen, waarbij elders
bouwland in grasland wordt omgezet en waardoor bovendien na de herverkaveling grotere
aaneengesloten graslandgebieden zullen ontstaan, zodat een omzetting in akkerland hier
aanvaardbaar is". De railverkavelingscommissie wil namelijk een reservaatgebied creëren
door enkele hooggelegen akkers om te zetten in weiland.
Tegen deze vergunning is een gezamenlijk bezwaar ingediend door de ZMF, de
Planologiewerkgroep Walcheren, de Vogelwerkgroep en KNNV Walcheren, met de volgende
argumenten:
1. Het is niet in overeenstemming met het streekplan. Hierin staat: "De graslandkernen aan
de Zandvoortseweg en de Veerseweg dienen als onderdeel van de Ecologische Hoofd
Structuur versterkt te worden."
2. Het is niet in overeenstemming met het Natuurbeleidsplan. Het natuurontwikkelings
gebied komt voort uit het Natuurbeleidsplan en kan niet als compensatie worden gezien voor
het scheuren van weilanden elders.
3. Het is niet in overeenstemming met het landinrichtingsplan zelf. Hierin zijn de grenzen
van het weidevogelkemgebied vastgesteld en dit plan is via stemming bekrachtigd. Het
Gruttogegevens van het Zandvoortweggebied
gegevens G. van Zuijlen, provincie Zeeland
1982: PPD-inventarisatie i.s.m. vrijwilligers
1983: provinciale broedvogelinventarisatie
1995: evaluatie-onderzoek weidevogels Relatienota
1998: akker- en weidevogelonderzoek provincie Zeeland
1999: idem
2000: idem
scheuren van deze weilanden is een aantasting van de in het landinrichtingsplan
overeengekomen maatregelen.
4. Bij de totstandkoming van het landinrichtingsplan is al een compromis gesloten.
Verspreide weilanden met natuurwaarden werden opgegeven onder voorwaarde, dat een
aaneengesloten weidevogelkerngebied tot stand zou worden gebracht. Nu slechts een gedeelte
van de overeengekomen maatregelen wordt gerealiseerd, is het compromis geschonden en
kan de railverkavelingscommissie het scheuren van weilanden niet in haar beleid handhaven.
5. Het railverkavelingsplan is, hoewel het nog moet worden uitgevoerd, achterhaald beleid.
Het concept-waterhuishoudingsplan van de provincie gaat uit van water als leidend principe
voor de ruimtelijke ordening. Uitgegaan wordt van waterberging in lagere gebieden en waar
mogelijk zullen veehouderijen dan ook uitgeruild worden naar de poélgebieden. Het zeer laag
gelegen gebied bij de Zandvoortseweg wordt hiervoor zeer geschikt gevonden.
6. De omzetting van hogergelegen akkers in weiland is voor de Grutto geen interessant
aanbod, vanwege diens voorkeur voor nat weiland.
Kerngebied 2 aan de Buttingseweg bestaat uit een paar oude weitjes die extensief beheerd
werden met oog voor de natuur door een boer die onlangs is overleden. Gaat dit beheer in de
toekomst gehandhaafd worden?
Een ongewone bron van verstoring betreft het met behulp van een lier optrekken van paras ails
in het noordelijk deel, dit vindt ook gedurende het broedseizoen 1 of 2 x per maand plaats. De
eigenaar van het betreffende weiland heeft hiervoor toestemming gegeven, maar mag dit
eigenlijk wel? Ik heb geconstateerd dat er elke keer paniek uitbreekt onder de weidevogels in
het hele noordelijk deel.
Wat tc doen?
Uiteraard heb ik mijn bezorgdheid besproken met allerlei vogelaars van binnen de VWG en
daarbuiten. De reacties varieerden nogal, van verontwaardiging tot berusting. Er werd zelfs
gezegd dat het niet mogelijk is om de Grutto als broedvogel te behouden op weiland waar een
modem agrarisch beleid wordt gevoerd.
In de eerste plaats zal vastgesteld moeten worden of de Grutto nog wel overlevingskansen
heeft in landbouwgebieden in het algemeen en het Zandvoortweggebied in het bijzonder.
Hiervoor zou een bijeenkomst georganiseerd kunnen worden met diverse groepen en
instanties: vogelbescherming, weidevogelbeschermers, provincie, planologiewerkgroep, ZMF,
enzovoorts. Als er kansen voor de Grutto zijn, dan zal een plan opgezet moeten worden met
allerlei beleids- en beheersmaatregelen, dus planologische inpassing en compensatieregelingen
enerzijds en maaibeheer, waterbeheer, beweiding, bemesting, e.d. anderzijds. Daarvoor zal
overlegd moeten worden met de gemeente, de railverkaveling, het waterschap en betrokken
boeren. Een belangrijk punt zal moeten zijn het waterbeheer, en met name de mogelijkheid
om een hogere waterstand in het gebied te kunnen creëren. Dit plan is ingediend bij de ZMF
in het kader van de Zeeland Mooi en Fvitaal prijsvraag en maakt zodoende kans verder
uitgewerkt te worden voor het project Vitaal Platteland van de Provincie.
Osinga, A 2000. Geef de grutto een natte wei. PZC 19 juli.
Teunissen, W 2000. Grutto alarm. SOVON-nieuws 3: 14.
Walhout, J enTwisk, F 1998. Vogels van Walcheren.
ZMF. Concept bezwaarschrift tegen aanlegvergunning gemeente Veere.
Jan ©oedbloed
t Zwelmpje 15e jaargang nummer 4 november 2000
De toekomst
jaar
gebied 1
totaal zv-weg
1982
1
9
11%
1983
4
14
29%
1995
7
21
24%
1998
4
9
44%
1999
2
8
25%
2000
5
13
38%
gemiddeld
3,8
12,3
28,5%
f Zwelmpje 15' jaargang nummer 4 november 2000
9
Andere bedreigingen
Literatuur
