s
1
1
1
1 H,
15 december Ganzen en Kleine zwanentelling
15 december 9.00 Ganzenexcursie
PESTVOGELS OP WALCHEREN IN WINTER 2000-2001
oTttr4iflJmi
t Zwelmpje 16 jaargang nummer 3 augustus 2001
3
Voor deze gezellige en traditionele excursie als altijd verzamelen bij het station van Middelburg,
door werkzaamheden nu bij de taxistandplaats. Jammer dat de fanatieke tellers zelf ganzen
moeten tellen en dus niet mee kunnen. Of wijken ze nog uit naar zondag?
De winter van 2000/2001 kenmerkte zich
o.a. door de aantallen Pestvogels die op
Walcheren werden gezien. Ook in de rest
van het land (en Europa) waren er heel wat
te bewonderen. Het verloop van deze invasie
op Walcheren heb ik in dit stuk beschreven.
Voorkomen:
De Pestvogel heeft zijn belangrijkste Europees
broedgebied in noord en centraal Zweden en
Finland. Van het westen naar het oosten
nemen de aantallen toe en het belangrijkste
broedgebied van de soort bevindt in de
taigabossen van Noord Rusland en Siberië.
Het voorkomen in Nederland kenmerkt zich
door een invasiekarakter.
Walcheren ligt met zijn zuidwestelijke
geografische ligging vrijwel altijd buiten het Pestvogel Gerwin Geertse
bereik van de hele grote aantallen die
tijdens een invasie in noord- en midden-Nederland worden geteld. Buitenom invasies is de soort
op Walcheren buitengewoon schaars met jaarlijks 0 3 waarnemingen. Tijdens iedere
nationale invasie worden er ook vogels op Walcheren gezien.
De invasie:
Reeds in november tekende zich in Denemarken een Pestvogelinvasie af. Tot half december
bereikten slechts 15 vogels Nederland. Na de kerst drongen de vogels pas goed Nederland
binnen en bereikten tevens de oostkust van Engeland.
In Nederland ging het hierbij om ruim 700 vogels. Geheel januari was goed voor c350
exemplaren en februari voor nog slechts 25. Walcheren was er al vroeg bij. Op 14 november
vloog de eerste vogel naar zuid langs de telpost Nolledijk. De volgende waarneming duurde
meer dan een maand. Weer een langsvliegende vogel bij de telpost Nolledijk.
Vanaf 24 december arriveerden de meeste vogels. Tot 3 januari kwamen er 47 vogels binnen.
Een maximum van 28 vogels op 31 december vormde het hoogtepunt. Er werden slechts losse
individuen en kleine groepjes gezien. De grootste groepen waren 14 exemplaren in het
Nollebos en ca 15 in Nieuw SintJoosland.
Na 3 januari liepen de aantallen weer terug. Tot aan het einde van de maand werd nog een
klein groepje en enkele individuen gezien.
De laatste vogel vloog 's nachts roepend naar het zuidwesten over Grijpskerke.
t Zwelmpje 16 jaargang nummer 3 augustus 2001
4
De invasie op Walcheren kenmerkte zich door een vrij groot aantal verdeeld over kleine
groepjes die veelal kort ter plaatse waren. Een groep van vijf vogels verbleef zeven dagen bij de
voormalige PZEM-centrale te Vlissingen. Een andere meerdaagse waarneming was een vogel
die in de wijk Klarenbeek in Middelburg werd gezien. De vogel verbleef hier twee dagen.
Het merendeel zat nog geen dag op een vaste plaats. Er waren zeven gevallen van
overvliegende vogels.
aantalverloop Pestvogel invasie 2000/2001
25
20
0
14- 18- 22- 26- 30- 4- 8- 12- 16- 20- 24- 28- 1- 5- 9- 13- 17- 21- 25- 29-
nov nov nov nov nov dec dec dec dec dec dec dec jan jan jan jan jan jan jan jan
Aantallen:
Hoeveel vogels hebben er, afgeleid uit de waarnemingen, Walcheren aangedaan? Door de
grote mobiliteit van de verblijvende vogels valt het niet mee om dit te bepalen.
Ervan uitgaande dat alle gevallen excl. de vervolgwaarnemingen andere vogels zijn geweest,
waren er maximaal 73 vogels gezien. In Middelburg zijn enkele vogels gezien, het kan gaan om
één enkel individu of om meerdere individuen. De groep van vijf/zes vogels die zich ophield bij
de kinderboerderij in Middelburg, kan zijn verkast naar de Middelburgse wijk Dauwendaele,
waar netzo'n groep begin januari is gezien. Volgens deze laatste redenatie moeten er minimaal
63 verschillende vogels zijn gezien.
Geslacht, leeftijd, voedsel en voorkomen:
Van alle vogels konden er slechts twee op leeftijd worden gedetermineerd. Een onvolwassen
vogel zat twee dagen in Middelburg op 17 en 18 januari. Een adulte man zat in de tuin van
een vogelaar in Vlissingen.
Veelal werd gefoerageerd op besdragende struiken en dan met name Gelderse Roos. De groep
van Nieuw St. Joosland foerageerde in een boomgaard op fruit.
In 9 van de 10 gevallen bevonden de vogels zich in de bebouwde kom en dan vooral in
Middelburg en Vlissingen. Het Nollebos en een boomgaard waren de twee andere opties.
In vergelijking met andere Walcherse Pestvogelinvasies:
Qua aantallen behoorde deze invasie tot de grotere van de afgelopen 30 jaar. Figuur 2 laat
alle invasies zien vanaf 1969.
Tijdens de invasies van 1969 1998 werden Pestvogels gezien tussen 29 september en 10
maart met een piek in november. Alleen de laatste invasie van 1995/96 kenmerkte zich door
waarnemingen tussen 1 januari en 10 maart met een aankomst van de meeste exemplaren
tussen 27 januari en 8 februari.
vervolgwaarneming j
overvliegend
ter plaatse j
i
i
