:V
Behalve van de mens, en nu dus ook van de kraai, is van geen enkel ander
dier bekend dat het doelbewust gereedschappen maakt. Chimpansees
bijvoorbeeld gebruiken in het wild stenen om noten te kraken en stokjes om
mieren en termieten te vangen. Maar zelf gereedschap manipuleren tot het
geschikt is, deden chimpansees in gevangenschap alleen als hun dat expliciet
door hun menselijke coach was geleerd.
EEN ROODKOPKLAUWIER BIJ HET VEBENABOS
Iedere zaterdag met mooi weer levert een kleine strijd op; welk speeltuintje
bezoeken we ditmaal? De voorkeur van zowel ouders als kinderen gaat meestal
uit naar de grote naast het opslagterrein van Westkapelle maar door enig
tijdsgebrek gedwongen kozen "we" op 23 september 2001 voor het kleine
speeltuintje in het Walcherse binnenduin ter hoogte van Vebenabos. Al na enkele
ogenblikken ontdekte ik om een juveniele klauwier. De vogel bevond zich in een
bramenstruweel waar hij foerageerde op hommels en zweefvliegen. Hierbij bleef
hij aanvankelijk zeer verborgen in de bosjes van het ruiterpad maar tijdens een
kort telefoongesprek met Mark Hoekstein omtrent de determinatie van juveniele
klauwieren zette hij zich op de top van een meidoom. Plotseling leverde de
herkenning geen problemen meer op.
De belangrijkste kenmerken zijn op de door Niels de Schipper gemaakte dia
prima te zien. De rossige kop, en bruine grondkleur gecombineerd met
schouderveren met lichte centra en de grote witte vlek op de basis van de
handpennen sluiten alle andere klauwieren uit. In vlucht vielen naast de witte
vlekken op de basis van de handpennen ook de lichte stuit op, terwijl staart en
handpennen eenkleurig matbruin waren. De sterk geschubde onderzijde en
buitengewoon bonte kruintekening komen alleen bij juveniele vogels voor. De
vogel kon tot ongeveer 19.00 uur worden bekeken door diverse Walcherse
vogelaars. Peter Meininger, Mark Hoekstein en Niels de Schipper wisten de vogel
te fotograferen. Na 19.00 werd de vogel niet meer gezien en zoekacties op
maandag 24 september leverden niets op.
Ondanks een schier oneindige strook geschikt habitat zijn klauwieren op
Walcheren zeldzaam. Slechts tweemaal eerder werden Roodkopklauwieren op
Walcheren gezien (Walhout Twisk 1998). Op 14 mei 1956 en op 4 oktober 1984.
Beide malen betrof het een adulte vogel in gezelschap van enkele Grauwe
Klauwieren. Roodkopklauwieren worden sinds 1957 door de CDNA beoordeeld. In
de periode 1957 tot en met 1998 werden slechts drie waarnemingen aanvaard;
twee in mei en één in oktober. Daarnaast werden nog enkele (ongetwijfeld juist
gedetermineerde) Roodkopklauwieren niet aan de commissie voorgelegd. Mocht
iemand in het bezit zijn van een beschrijving of foto van een dergelijk geval dan
houd ik mij van harte aanbevolen.
SCHREEUWAREND BOVEN MIDDELBURGSE BRADERIE
Op 15 juni om ongeveer 12.45 u liepen mijn vrouw Marioes en ik op de braderie
in Middelburg. Toen we in de Langeviele liepen, hoorde ik meeuwen krijsen. Ik
keek omhoog en zag vrij hoog 2 Zilvermeeuwen achter een arend aanvliegen,
min of meer in noordelijke richting. De meeuwen gaven het op en de arend
keerde en daalde boven Middelburg en vloog terug richting de Herengracht.
Vanaf het bolwerk echter vlogen 2 Zwarte kraaien op die de vogel direct
aanvielen zodat deze snel in (noord)oostelijke richting verdween.
Helaas had ik niks bij me, geen verrekijker, maar ook geen mobiel en geen
telefoonnummers van vogelaars. En bovendien wel een andere afspraak. Dat ik
deze vogel pas 's middags meldde op de e-mailgroep werd niet in dank
aangenomen, maar leverde aardig wat protesten op.
De arend was niet bijzonder groot in vergelijking met de meeuwen en kraaien.
De lichte armvlekken en de verhoudingen tussen snavel, kop, lichaam en staart
deden me, ook zonder kijker, direct denken aan Schreeuw arend, welke ik
anderhalve week eerder nog dagelijks zag in Oost-Polen. De arend was als
gezegd niet groot en had een vrij korte donkere staart. De kop leek wel wat op
die van Buizerd en de snavel was niet groot. De vleugels waren breed met
duidelijke vingers. De onderzijde van de vleugels bestond uit donkere hand- en
armpennen en lichtere onderdekveren. Tegen de zeer lichte lucht waren de
vlekken die aan de bovenzijde op de basis van de handpennen zitten recht van
t Zwelmpje 17" jaargang nummer 2 mei 2002
8
Overgenomen uit de bijlage Wetenschap Onderwijs van het NRC van 10 augustus
foto Niels de Schipper
Juveniele Roodkopklauwier
t Zweimpje 17e Jaargang nummer 2 mei2002
9
Pim Wolf, Batenburg 63, 4385 HO V/issingen wolfpf@zeelandnet. m
