s/
onderen gezien zichtbaar. De lichte "komma's" op de onderzijde van de
slagpennen die getekend staan in de ANWB-gids waren met het blote oog
zichtbaar.
Verder was dit een interessant gedragsonderzoek: wat doet een winkelend
publiek bij het zien van iemand die enthousiast in de lucht wijst en hard "Kijk een
arendl" roept, en vervolgens tussen de mensen door gaat rennen naar een plek
met een beter overzicht. Sommigen hebben iets van: "Daar trap ik niet in.",
anderen blijven nog lang staan kijken.
Om 17.15 zag dhrGeilvoet (vader van Arthur Geilvoet) een roofvogel over zijn
tuin in Zwartewaal op Voorne-Putten heen komen. De vogel werd achtervolgd
door een aantal krijsende meeuwen. Dhr Geilvoet had tijd genoeg om zijn
verrekijker te pakken en kon belangrijke kenmerken als de twee witte "komma's",
de geringe grootte (iets groter dan buizerd) en de relatief korte staart
waarnemen. De vogel vloog naar het westen, vrij hoog en maakte geen
aanstalten om te landen. Mogelijk dus richting Maasvlakte. Sindsdien is de vogel
niet meer waargenomen.
ONDERZOEK AAN LEPELAARS IN NEDERLAND
Inleiding
De Lepelaar is een
(internationaal) sterk
bedreigde vogelsoort.
Nederland heeft een
belangrijke
verantwoordelijkheid in
de bescherming van
deze soort omdat circa
95% van de NW-
Europese populatie in
Nederland broedt.
Voor het beheer en het
beleid is het van groot
belang dat er voldoen
de kennis aanwezig is
dat beheer en beleid
gestoeld kunnen worden. Bovendien zal door middel van populatie monitoring
gevolgd moeten worden of beleid en beheer voldoende effectief zijn.
Ontbrekende kennis
Op dit moment is er onvoldoende kennis ten aanzien van de volgende
aspecten:
1Overwinteringsgebieden en trek
Het is nog steeds niet geheel duidelijk waar een deel van de in Nederland
broedende lepelaars overwinteren. De ligging van de trekbaan is daardoor ook
niet geheel bekend.
2) Ligging van de voedselgebieden tijdens de broedperiode
3) Effecten van grote infrastructurele werken
Onbekend is welke effecten er voor Lepelaars optreden bij grote
inrichtingsprojecten, zoals Landinrichting, Waterstaatkundige werken of het
instellen van grote windmolenparken.
4) Beïnvloeding van het milieu
Het is onbekend hoe de populatie Lepelaars reageert op sterke bevissing van
voedselgronden of op milieurampen.
5) Natuurlijke fluctuaties
Onbekend is hoe de natuurlijke fluctuaties verlopen, bijvoorbeeld onder invloed
van veranderde bereikbaarheid van broedplaatsen van lepelaars voor Vossen en
de invloed daarvan op de aantalontwikkeling en verspreiding van de Lepelaars.
Onderzoek in de periode 2001 -2006
Het onderzoek voor de komende periode zal zich vooral richten op het
wegwerken van de lacune in de kennis en op de monitoring van de populatie.
Monitoring
Ten behoeve van de uitvoering van het beheer en het vaststellen van het
beleid is minimaal monitoring nodig van;
1de jaarlijks omvang van de broedpopuiatie, de reproductie daarvan en de
verspreiding.
2) periodiek de overlevingskans van individuen berekenen
3) de ligging en het gebruik van de trekbaan en de overwinteringgebieden
vastleggen.
Het ringen van Lepelaars
Het is nodig te beschikken over 10-15% geringde dieren in de populatie. Dit
percentage geringde dieren maakt het mogelijk om statistische wetenschappelijk
verantwoorde berekeningen te kunnen maken. Een hoger percentage is niet
nodig en een lager percentage maakt de uitkomst van de berekening minder
betrouwbaar.
De Werkgroep Lepelaar wil dan ook per jaar circa 200 jonge dieren (laten)
ringen. Dit ringen van Lepelaars kan zonder noemenswaardige schade aan de
populatie gedaan worden in de broedtijd. Jonge niet-vliegvlugge dieren worden
uit de nesten genomen om ze te ringen. In het verleden is gebleken dat dit werk
wei een storing teweegbrengt maar er is niet vastgesteld dat daardoor de
populatie of het broedsucces negatief beïnvloed wordt. Het ringen van adulte
dieren geeft veel beschadigingen aan de dieren (breken van veren tijdens het
vangen) en is daarom ongewenst.
Het vaststellen van kleurringschema's wordt afgestemd op andere Europese
kleurring programma's (zie o.a. http:\\www.ping.be\cr-birding). Er zijn werkbare
contacten met Franse, Spaanse, Griekse en Iranese lepelaarringers.
t Zwelmpje 17' jaargang nummer 2 mei 2002
10
Jan Goedbloed
°v®r .f*® SOOr* W®a^°P, Lepelaar met kleurringen foto Otto Overdijk, Werkgroep Lepelaar
t Zwelmpje 17' jaargang nummer 2 mei2002
11
