t Zwelmpje 19' jaargang nummer 3 augustus 2004
aangekomen, stopten we, want ik merkte een opvallend maar ver geluid op;
kikker ofzo....? Hhhhmmmm, het werd harder en leek eerder op een snorrend
geluid dat vanuit de richting van de Kaalkopplas kwam Nee geen amfibie...
geen Sprinkhaanzanger...die had ik een half uur geleden nog gehoord en daarbij
kwam dat het geluid zich binnen korte tijd, over een tamelijke afstand verplaatste.
M'n pa maakte even een opmerking omdat hij dacht twee bronnen te horen; ik
kon dat niet bevestigen, maar zijn opmerking maakte de verwarring wel even
compleet.
Nachtzwaluw...??? Het zal toch niet...? Ik heb nauwelijks ervaring met het
geluid...maar als je zou vragen: wat kan het anders zijn? 06-53913680"Hee Erik,
ben jij goed bekend met het geluid van de Nachtzwaluw?" "Ik heb er aardig wat
gehoord ja" "nou, ik sta hier in Oranjezon..." een bescheiden lach hoorde ik door
m'n telefoon...ik hoorde 'm denken...:"ik weet al watje wilt zeggen en ik geloof je
meteen, niets is te gek in Oranjezon...Roerdomp, Bergfluiter, Matkop, Hop...". Een
Nachtzwaluw in de "O'zon" zou de climax zijn op het al aanwezige brede
soortenspectrum en onze inspanningen. Eén van de soorten waar we wel (graag)
over droomden, maar in alle nuchterheid niet direct mogelijk achtten.
"ja ja ja die twee "versnellingen" in de zang; heel kenmerkend; nou, dat deed
deze geluidsbron nou net NIET!!!" Maar het was hard, snorde en verplaatste zich
redelijk snel over een tamelijke afstand. Een poging om hem door mijn mobiel, via
de handsfree functie, te laten horen mislukte en ondertussen was het al tegen half
elf en mijn pa wilde naar huis; zijn wekker ging de volgende morgen weer vroeg;
shit...
Goed, voor 95% was ik zeker; het ontbreken van die "versnellingen" in de snor
zat me echter niet lekker en veroorzaakte die 5% onzekerheid; het beest was veel
aan 't roepen met enkele pauzes, dus zou je verwachten dat dat kenmerk wel te
horen zou zijn. Erik zou in ieder geval de volgende morgen om 04.00h voor zijn
werk en de volgende avonden gaan luisteren.
Ik ging met m'n pa mee en moest weer wachten tot volgend weekend. Ik ging
de volgende dag namelijk weer terug naar m'n thuis in Dinteloord, West-Brabant.
De bevestiging
De volgende dag heb ik met spanning een telefoontje afgewacht van Erik; ik
hoopte dat hij in ieder geval de soort kon bevestigen.
Dinsdag 2 juniIk ging op tijd naar bed; na een dag intensief veldwerk op de
Dintelse Gorzen voor mijn stage bij Vereniging Natuurmonumenten, ging mijn
wekker de volgende dag wederom vroeg. Ik was bijna ingedommeld tot ik
opschrok: PIEPPIEP PIEPPIEP; sms-tje"hhhmmm dat kunnen maar twee figuren
zijn om deze tijd...; nee...toch niet...het is Erik...";
"gefeli met een Nachtzw in Ozon! Net tWv kkop jouw stuk een ex gehoord en
slecht getaped maar hoorbaar dacht nog even 2® ex maar veel wind
Erik"
JOEPIE!!! Twee sprongen op m'n bed van vreugde; het kan niet op en wat was
ik blij dat mijn waarneming bevestigd was. Vervolgens ben ik richting koelkast
gelopen: een fles Duits bier had ik wel verdiend; in ieder geval om het te vieren!!!
t Zwelmpje 19' jaargang nummer 3 augustus 2004
5
Niet te geloven, maar tevens wat een samenwerking weer!!! de één zet voor
en de ander maakt hem af; met het Haviknest vorig jaar en de Hoppen van dit
jaar ging het in feite net zo. Op en top!
Weinig vervolgwaarnemingen
Weinig hoefden we mekaar meer wat te zeggen; het kan op een broedgeval
duiden; een vogel die slechts enkel 's nachts te horen is...eerst maar eens de
beheerder informeren over onze waarneming. In overleg met hem besloten we er
voorlopig geen ruchtbaarheid aan te geven en eerst maar eens aan te zien wat
de vogel op zijn lever heeft. Zowel Erik als ik zat met de tijd niet bepaald ruim en
extra nachtrondes zou er toch teveel in gaan hakken. Een enkeling binnen de
inventarisatieclub werd daarom de melding gedaan, zodat we de vogel in de
gaten konden houden en mogelijk meer zekerheid krijgen omtrent een
broedgeval of eventuele meerdere exemplaren.
Gedurende de maanden juni en juli bleek het een enorm stille vogel; na de
eerste waarneming had Erik veel moeite moeten doen om de vogel op te sporen;
de vogel is na de tweede waarneming nog slechts 3 keer waargenomen:
éénmaal een zichtwaarneming plus een korte snor (6 juni) en tweemaal een korte
zichtwaarneming (14 juni en 14 juli).
Omdat het gebied na zonsondergang niet toegankelijk is, was het niet zinvol
om de waarneming in grote kringen bekend te maken. Daarbovenop was het
enorm moeilijk om de vogel te kunnen waarnemen. Een georganiseerde excursie
voor belangstellenden zou dan toch zeer waarschijnlijk tot een negatief resultaat
leiden. Bovendien ligt een nachtelijke excursie voor één vogelsoort niet bepaald
binnen het recreatief beleid van de beheerder.
Toenemend zeldzaam Zeeuws
De Nachtzwaluw komt in een groot
deel van Europa voor en bereikt zijn
noordgrens in zuid-Scandinavië. In west
Europa is het voorkomen van de
Nachtzwaluw spaarzamer dan in Oost
en zuid Europa2. De soort is hier in
Nederland een zomergast van mei tot
en met augustus en overwintert in
tropisch Afrika. De soort komt in ons land
tot broeden op heidevelden, kapvlaktes
en open dennenbossen met brede
zandpaden; voornamelijk op de hogere
zandgronden in het oosten van het
land5. De meest belangrijke factoren die
het (broed)voorkomen van de soort
bepalen, zijn bosranden met kale
bodem, nachtvlinders en rust (de soort is
verstoringsgevoelig)3.
Vanaf 1900 is de soort met name in noordwest-Europa sterk afgenomen. Sinds
de jaren 1950 is de soort in Nederland met 80-85% afgenomen2. De reden van
Nachtzwaluw (Elwin van der Kolk)
4
