MASSALE AANKOMST VAN TAPUITEN TE WESTKAPELLE OP 7 SEP
TEMBER 2004
t Zwelmpje 20' jaargang nummer 1 februari 2005
6
In de vroege ochtend van 7
september 2004 fietste ik de
Westkapelse Zeedijk op, ter
hoogte van het kustlicht op
het Noorderhoofd. Het be
loofde een fraaie dag te
worden: er stond een vrij
krachtige wind uit noord
oost en op wat hoge sluier-
bewolking na was de lucht
strakblauw.
Bij een vluchtige scan van
de zeedijk en de vloedlijn
bleek al snel dat het de
afgelopen nacht ideaal
trekweer geweest moest
zijn. Her en der zag ik groepjes van drie, zeven, vijf Tapuiten op het basalt zitten. Ik
besloot om de zeedijk zuidelijk verder af te speuren om vervolgens de omgeving
van het opslagterrein Erika aan een onderzoek te onderwerpen.
Tot het speeltuintje telde ik op de zeedijk zo'n 30 pleisterende Tapuiten. Aan
gekomen op het opslagterrein bleken Pim Wolf en Niels de Schipper de Tapuiten-
golf ook al opgemerkt te hebben. Het opslagterrein bleek een favoriete pleister
plaats te zijn voor de doortrekkende Tapuiten. Kleine groepjes kwamen hoog uit
westelijke richting aangevlogen en doken voor kortere of langere tijd naar bene
den om te rusten en te foerageren. In een uur tijd telde ik 60 pleisteraars plus nog
zo'n 40 exemplaren op grote hoogte doortrekkend.
Ik besloot om de verdere ochtend te vullen met het doorzoeken van de ande
re lucratieve plekjes van Westkapelle, zoals het Puinpad, de Manege, de IJsbaan
en het kerkhof. Ook hier was de plotselinge Tapuiten-fall goed te merken met rond
11:00 alleen al 60 exemplaren in de weitjes rond de Manege. Zelfs in het dorp zag
ik exemplaren rondvliegen en zitten op de daken van de huizen.
Het meest opmerkelijke van dit fenomeen vond ik dat, naarmate de dag vor
derde, de aantallen pleisteraars en doortrekkers steeds verder opliepen. In de
loop van de dag nam de uit zee arriverende stroom verder toe. Pim Wolf heeft
een groot deel van de dag doorgebracht op het opslagterrein en meldde later
op het Deltavogelnet: "Gedurende de hele ochtend kwamen groepjes Tapuiten
van over zee aan. In totaal vele honderden. Langdurig op het opslagterrein geze
ten en me verbaasd over de enorme kleedvariatie bij Tapuit. In totaal zijn er
tussen 9.00 en 15.00 tenminste 310 Tapuiten korte of langere tijd op het opslagter
rein geweest. In een groep van meer dan 40 foeragerende beesten zitten is iets
dat ik niet snel zal vergeten."
Tapuiten op het opslagterrein van Westkapelle, 7
september 2004 (Sander Lilipaly)
t Zwelmpje 20' jaargang nummer 1 februari 2005
1
terden enkele honderden vogels in de directe omgeving van het dorp; een
schatting van 400 exemplaren.
De meeste Tapuiten kwamen in groepjes (tot 15 exemplaren) uit zee aange
vlogen, streken voor kortere of langere tijd neer op het terrein om vervolgens de
duinen in zuidoostelijke richting te volgen. Het is niet aannemelijk dat de meeste
Tapuiten deze zuidoostelijke koers zijn blijven volgen. De uitkijkpost Kaapduin bij
Dishoek, 12 km ten zuidoosten van Westkapelle, is een groot deel van de dag
bezet geweest. Tot 14:00 werden daar slechts 12 doortrekkers geteld. Misschien
zijn de vogels al veel westelijker de Westerschelde overgestoken en in een breed
front op de Zeeuws-Vlaamse kust geland. Mijns inziens is het echter aannemelijker
dat de vogels een meer binnenlandse route hebben gekozen en al pleisterend en
foeragerend in zuidoostelijke richting verder zijn getrokken.
Het zoeken naar een verklaring voor dit fenomeen blijft speculatief. De weers
omstandigheden zullen een grote rol hebben gespeeld. Een belangrijke factor is
wellicht het overheersen van een noord- tot noordoostelijke stroming in de perio
de tussen 6 en 8 september; niet alleen in onze regio maar ook in onder andere
Denemarken en Zuid-Noorwegen (radarinformatie van Hans van Gasteren). De
Tapuiten moeten massaal gebruik hebben gemaakt van gunstig trekweer die
nacht. Het zal een combinatie van factoren geweest zijn die hun navigatiekunst
daarna verstoord heeft, zodat vele vogels bij het ochtendgloren plotseling boven
Tapuiten op het opslagterrein, 7 september 2004 (Pim Wolf Sander Lilipaly)
