MONGOOLSE PIEPER OVER WESTKAPELLE, 27 OKTOBER 2005
tZwelmpje 20eJaargang nummer 3 A4 augustuseS november2005 32
Groene Specht
04/10/2002
14/07/2004
1
verkeersslachtoffer
Vrouwenpolder
Adri Joosse, W. Alexander straat 21, 4388 HZ Oost-Souburg, 0118-463065
Op de ochtend van de 27e oktober bevonden Rob Sponselee, Niels de
Schipper en Pirn Wolf zich op een duin aan de westrand van opslagterrein
'Erika'. Het trok als een lier met hoge aantallen vinkachtigen op geringe hoogte
over de telpost en veel Spreeuwen en leeuweriken over zee. Behalve tellen was
er ook genoeg te doen, Niels fotografeerde de ene na de andere zangvogel,
Rob vertelde sterke verhalen en ik was behalve met het noteren van de trek af
en toe met een minidiskrecorder in de slag.
Rond 10.00 viel mij een harde roep op die tweemaal kort achter elkaar werd
voortgebracht. In het kader 'If you hear hoof-beats, expect horses not zebra's'
riep ik 'Kruisbek' en al heel snel kreeg ik de vogel in beeld. Ook Rob en Niels
konden hem met hun kijkers snel oppikken. Het bleek tamelijk onverwacht een
pieper en dan nog wel een van de grotere soorten. Maar wel met een
afwijkend slank silhouet zonder de voor Grote Pieper zo kenmerkende 'wapper-
staart'. Terwijl de vogel in ijltempo uit het noorden naar ons toe en over ons
heen vloog, bleef hij druk roepen, maar nu waren het steeds enkele roepjes in
plaats van series. Toen de vogel recht over ons heenvloog, viel ook op dat de
staart wel aan de korte kant was voor een grotere pieper en dat deze een erg
gelige onderzijde had. Toch wel erg plezierig dat er voortdurend een mini-disk
meedraaide.
Opname gestopt, disk beluisterd en als ik nog geen adrenaline in mijn bloed
had dan daarna wel. Op de disk stond tussen alle vinkenroepjes een hard,
scherp en vooral afwijkend geluid. Na het beluisteren snel met Magnus Robb
ge-smst met een vraag om vergelijkingsmateriaal. Gelukkig bleek dat op de
'Out of the Blue'-cd (van DBA) te staan. Op die cd staan diverse roeptypen,
maar en vooral de laatste (korte) roepjes kwamen goed met mijn beschrijving
overeen. Na druk telefonisch contact met Magnus snel naar huis en dat terwijl
het nog licht was! Eenmaal thuis kon ik, nadat ik afwisselend de cd en mijn
opname had beluisterd opgelucht ademhalen, het leek er echt eentje.
Ondertussen had ik de opname aan Magnus gemaild, die hem bijzonder snel
oppoetste, enkele sonagrammen produceerde en me even later belde om te
vertellen dat het ook wat hem betreft helemaal goed zat. Hoewel de kwaliteit
van de opname niet echt daverend was, bleek Magnus in staat er een prima
sonogram uit te produceren (zie onder). De opname is te beluisteren op de
Birdingzeeland-site (www.birdingzeeland.nl onder foto's).
t Zwelmpje 20e jaargang nummer 3 4 4 augustus <St november 2005 33
Voor wat betreft het sonogram van een dergelijke roep (maar dan van de
Belgische Oostende-vogel - nov-dec 2005) schreef Magnus over de soortspeci
fieke kenmerken het volgende:
De algemene vorm is een soort indianentent; een ondersteboven V met een
steilere helling links dan rechts. Heel kenmerkend voor Mongoolse Pieper is de
lange 'steunpaal' in het midden. De 'helling naar beneden' is aan de
rechterkant concaaf (hol) niet convex (bol), bij Grote Pieper is dat andersom.
Diezelfde helling toont bij Grote Pieper altijd veel diepere modulaties, en ziet er
altijd 'dikker' uit op een sonogram. Als je de X-as uit rekt zie je dus bij
GP 'tandjes'. Bij MP ook, alleen bij deze soort hebben ze altijd een veel kleinere
amplitude: het zijn dus veel kortere tandjes. Tot slot is bij Grote Pieper de
fundamental (bijna?) altijd sterker dan de eerste boventoon; bij MP andersom.
In beeldentaal: de grote, bovenste omgekeerde V is bij MP duidelijker te zien
dan de veel kleinere onderste.
Sonogram Mongoolse Pieper, Westkapelle 27 oktober 2005
Voor de duidelijkheid, in het bovenstaande sonogram gaat het dus om de
roepjes na 0.3, 0.6 en 1.1 seconden tussen 3.5 en 7 Khz. De kleine donkere
streepjes zijn vinken.
Behalve de waarneming op Westkapelle werden er dit najaar nog op
diverse andere plaatsen in Nederland en daarbuiten Mongoolse Piepers
gemeld. Vooral Belgie deed het uitstekend met twee langdurig ter plaatse
verblijvende vogels.
Tot slot de gouden tip: laat tijdens al je trektellingen een opnameapparaat
meedraaien. De volgende hoofdprijs is een Petsjorapieper!
Pim A. Wolf, pim.wolf@gmail.com
