Midwintertelling januari 2009
186,0
400,00
300,00
200,00
100,00
0
1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009
In het weekend van 17 januari was weer de internationale midwintertelling.
Deze telling wordt in Nederland gecoördineerd door SOVON met als Zeeuwse
coördinator Jan-Willem Vergeer. Onze vogelwerkgroep deed voor de 26ste
opeenvolgende keer mee met deze telling. De coördinatie voor Walcheren was
vanaf 2003 tot de midwintertelling van 2009 in handen van Pieter Beeke, die
vanaf de midwintertelling 2009 het stokje heeft overgedragen aan ondergete
kende. De resultaten in dit artikel hebben enkel betrekking om het binnendijkse
gedeelte van Walcheren.
Weer
Het telweekend van 17 en 18 januari
werd gekenmerkt door overwegend
zwaarbewolkt en regenachtig weer met
een stevige zuidwestelijke wind (rond
kracht 7). De maximumtemperatuur lag
beide dagen rond 7 graden, terwijl het 's
nachts licht vroor. De weken voorgaande
aan het telweekend werden gekenmerkt
door flinke vorst met plaatselijk 's nachts
temperaturen tot -15 graden.
Resultaten
De gebiedsdekking was goed, met uit
zondering van een paar kleine gebieden
is heel Walcheren geteld.
De resultaten (zie tabel 3) vertonen de
kenmerken van een vrij koude winter,
enkele vorst-gevoelige soorten waren in
significant lagere aantallen als gemiddeld
aanwezig. Dit is vooral goed te zien in
de aantallen van Kievit en Goudplevier,
maar natuurlijk helemaal in het nagenoeg
totaal verdwijnen van onze Kleine Zilver
reigers. De Wulp ging ook 45% achteruit
ten opzichte van het gemiddelde van
de vorige drie jaar (1.331 in 2009 t.o.v.
gemiddeld 2.223 in 2006-08). Ook diverse
roofvogelsoorten werden in lagere aan
tallen geteld (zie tabel 1).
Tabel I: Overzicht sterk (>50%) afgenomen
soorten in januari 2009 t.o.v. gemiddelde to
taal 2006-2008
gemiddeld Totaal
2006-2008 2009
Kievit
3.495
570
Stormmeeuw
1.195
392
Goudplevier
1.195
300
Toendrarietgans
78
Torenvalk
35,0
12
Watersnip
23,7
11
Kleine Zilverreiger
22,7
2
Grote Mantelmeeuw
20,0
9
Zwarte Ruiter
16,7
6
Kleine Rietgans
15,7
0
Bokje
3,3
0
Blauwe Kiekendief
3,3
0
Smelleken
1,7
0
12 't Zwelmpje 24e jaargang, nummer 1, juni 2008
Tabel 2: Overzicht van de talrijkste soorten in
januari 2009. Tussen haakjes staat aangegeven
welke plaats de soort in januari 2008 innam.
1. Kolgans (5)
3.014
2. Wilde Eend (2)
2.568
3. Smient (1)
2.066
4. Grauwe Gans (7)
1.685
5. Meerkoet (15)
1.503
6. Wulp (4)
1.331
7. Kokmeeuw (3)
1.326
8. Soepeend (13)
729
9. Waterhoen (9)
717
10. Brandgans (12) 674
Enkele soorten uitgelicht
In de Nederlandse winterverspreiding
van de Dodaars ligt altijd de nadruk op
ZW-Nederland. Grote aantallen overwin
teren in bijvoorbeeld het Veerse Meer. De
landelijke trend is nog steeds positief,
maar op Walcheren is daar niet zoveel
van te merken.
Na 2006 gaat er elk jaar ongeveer 25%
vanaf (zie figuur 1). Van de aantallen in
hotspots als de stedelijk gebieden van
Middelburg en Vlissingen, de Veerse kreek
en de kreek van Westkapelle was weinig
meer over, en dit jaar dreef, waarschijnlijk
mede door de vorst, ruim 30% van onze
Dodaarzen in het Kanaal door Walcheren.
De Kolgans doet het wel goed. Ging eind
jaren '90 de trend nog naar beneden,
sinds 2000 is het tij gekeerd en lijkt de
Kolgans zijn plek op Walcheren gevonden
te hebben. De grootste aantallen zaten
dit jaar rond Kleverskerke, in het Zand-
voortweggebied en rond de Perduinsweg
(Middelburg). Ook in voorgaande jaren
was de noordelijke ring rond Middelburg
de plek waar de Kolganzen verbleven (zie
figuur 2). De Walcherse trend past in de
landelijke trend waarin de Kolgans van
ca. 500.000 vogels in 1999/00 gestegen
in naar ca. 800.000 vogels in 2006/07,
maar ook het beheer in de genoemde
gebieden is mijns inziens een belangrijke
oorzaak van de terugkeer van deze soort
op Walcheren.
Figuur I: Dodaars op Walcheren, midwintertellingen 1995 t/m 2009
(aantallen in staven, lijn 5-jarig gemiddelde)
24e jaargang, nummer 1, juni 2008 'tZwelmpje 13
