Rotszwaluw langs de Nolle op 31 oktober 2009
Vrijdag 30 oktober werd een Zwartkeellijster gemeld op Texel. Zijnde een twitcher
van het zuiverste soort wilde ik deze vogel graag met een bezoekje vereren. Maar
juist dit weekend stond het 55-jarig huwelijksjubileum van mijn grootouders
op het programma, een gebeurtenis waarbij ik niet kon en wilde ontbreken.
Aangezien de feestelijkheden pas 's middags rond vieren zouden aanvangen,
overwoog ik nog even een hit and run'naar Texel. Ik bedacht echter dat ik geen
zin had in een haastklus en een blik op de weersverwachting maakte de beslis
sing om naar de Nolle te gaan vervolgens betrekkelijk eenvoudig.
Sinds ik in de Randstad woon, heb ik nog
maar een paar keer per najaar de gele
genheid om deze fantastische telpost te
bezoeken. In mijn nieuwe omgeving zijn
wel een paar telposten, maar daar bevin
den zich doorgaans meer vogelaars dan
vogels en als verwende (ex-)Zeeuw loop
je daar natuurlijk niet echt warm voor.
Rond een uur of acht arriveerden Gerard
en ik op de Nolle. De niet meer zo jonge
honden Thomas en Pieter Beeke, alias
Sluik, waren er natuurlijk allang en had
den reeds een Dwerggors gescoord. Niet
veel later verscheen Pim Wolf, kort daarop
gevolgd door nestor Peter Meininger.
Tevens volgde er nog een groep mensen
die ergens uit Noord-Brabant kwam. Ze
werden met gezonde argwaan begroet,
maar omdat er wat vrouwen bij waren
schoven we - hoffelijk als we zijn - toch
een stukje op.
De trek was onderhoudend en al ontbra
ken aanvankelijk de spreekwoordelijke
krenten, de pap was er niet minder lekker
om. Merels vlogen als een trein; de teller
bleef uiteindelijk steken op 2317. Alleen
op 1 november 2002 (4689) kwamen er
meer langs. Ook Kievit (2569), Houtduif
(1321), Veldleeuwerik (1831) en Pimpel
mees (2) deden het leuk. Rond negen uur
ontlokten een kort na elkaar passerende
Geelgors en een late Boerenzwaluw mij
een paar vreugdekreetjes. Vreemd ge
noeg was er niemand die dit uitlegde als
de voorbodes van iets groots wat ons nog
te wachten stond.
Om 11.04 uur kregen enkele tellers vrijwel
tegelijkertijd een zwaluw in beeld, die al
dichtbij over de duinen op ooghoogte
kwam aangevlogen. Een zwaluw in deze
tijd van het jaar hoeft zich nooit zorgen
te maken om een gebrek aan aandacht
en Pim brulde al snel iets als "Opletten,
het is iets anders!!!" Opmerkelijk genoeg
flitsten er toen een paar Amerikaanse
zwaluwen door mijn gedachten, maar
deze overpeinzing werd vrijwel direct ruw
verstoord door de tweede brul van Pim:
"ROTSZWALUW!!!". We kregen nog een
paar seconden om te zien dat er op deze
determinatie niets viel aan te merken en
toen was de vogel alweer verdwenen.
De waarneming ging zo snel dat het zelfs
even duurde voor euforie zich van ons
meester maakte. Binnen enkele minuten
echter prijkte de waarneming in dikke
rode letters op www.waarneming.nl en
greep een horde twitchers op Texel naar
de broekzak, waarna ze slechts konden
constateren op de verkeerde plek te
staan. Al snel rinkelden de eerste tele
foons en kwamen sms'jes binnen. Vooral
8 't Zwelmpje 25e jaargang, nummer 1, april 2010
de volgende van een niet nader te noe
men vogelaar uit Arnhem zal me lang
bijblijven:"Wat ben ik jaloers, hufter"
Ondanks het feit dat de waarneming nog
geen 30 seconden duurde, konden we
samen de volgende kenmerken noteren:
Formaat: Een gedrongen, vrij grote
zwaluw, met brede vleugels, breed
achterlijf en korte rechte staart.
Bovendelen: Koud grijsbruin, boven
staart iets lichter gekleurd. Toen de
vogel een draai maakte boven het duin
zagen Gerard Troost en ondergete
kende de witte venstertjes in de staart.
Onderzijde: Keel lichter dan borst,
maar geen scherpe begrenzing. Groe
zelig bruine buik en iets donkerder
staart. Opvallende donkere ondervleu-
geldekveren.
Rotszwaluw is in NW-Europa en Neder
land zeer zeldzaam. Tot 2006 waren er in
Nederland geen aanvaarde waarnemin
gen. Op 14 mei 1992 vloog een Rotszwa
luw langs Breskens (onder andere gezien
door Jaco Walhout en Floor Arts) maar
deze is niet aanvaard door de CDNA. In
november 2006 waren er verschillende
meldingen van Rotszwaluw in Nederland,
die allemaal zijn aanvaard door de CDNA.
Twee exemplaren op 5 november bo
ven IJburg Amsterdam, Noord Holland.
Twee op 7 november Boswachterij
Westenschouwen, Zeeland.
Twee exemplaren van 14-24 november
in Hoorn, Noord Holland.
Een maand na onze waarneming vond
de vijfde waarneming van een Rotszwa
luw in Nederland plaats. Een exemplaar
bevond zich van 30-11 tot 12-12-2009 bij
de ENCI-groeve in Maastricht.
Waarnemingen in omringende landen:
Groot Brittannië (juni '88, juli '88, sep.
'89, okt. '95, april '99 en okt. '06)
Denemarken (mei '88, nov.'90, juni'97,
mei 2000)
Finland (juni '88, mei '03)
Noorwegen (juni '07)
Zweden (okt. '96, okt. '01, okt. '06)
België (april '89, mei '94, nov. '05)
Duitsland (juni '91, april '92, mei '97)
De kans om Rotszwaluwen te zien lijkt
dus het grootst in het voorjaar.
Deze waarneming bevestigd maar weer
eens dat Walcheren de beste plek in
Nederland is om zeldzame zwaluwen of
gierzwaluwen te zien. Een snelle blik op
www.waarneming.nl levert de volgende
zeldzaamheden op:
Alpengierzwaluw (5)
Stekelstaargierzwaluw (1),
Vale Gierzwaluw (1 zeker, maar niet
aanvaard, en 1 mogelijk)
Roodstuitzwaluw (2)
Een dankwoord aan Arnoud van den Berg,
voor een overzicht van waarnemingen
van Rotszwaluwen in NW-Europa, en Pim
Wolf, Thomas Luiten en Peter Meininger
voor hun beschrijvingen van de vogel op
waarneming.nl. Geraadpleegde bronnen
zijn www.trektellen.nl, www.dutchbir-
ding.nl, www.waarneming.nl.
Graag besluit ik met de volgende woorden:
Mijn hart wou nergens tieren
En nergens vond het vree
Dan tusschen uw rivieren
Nabij uw grote zee!
Walcheren, mijn Walcheren!
les Goedbloed
25e jaargang, nummer 1, april 2010 'tZwelmpje 9
