Spotvogel
Samenvatting
Aantallen en veranderingen
Nederland
De Spotvogel is in Nederland een vrij
talrijke broedvogel, die met 20.000 broed-
paar aan het begin van deze eeuw in
vrijwel heel Nederland voorkomt, maar
die vermoedelijk al jarenlang afneemt.
Opgaand geboomte met houtwallen,
wegbeplantingen, windsingels rond
campings en niet al te oude begroeiing
op buitenplaatsen, begraafplaatsen en
industrieterreinen is het geprefereerde
broedbiotoop.
Zeeland
De Spotvogel is in Zeeland altijd een wijd
verbreide broedvogel geweest. In de jaren
tachtig van de vorige eeuw werd de stand
op ca. 2500-3000 paar geschat, waarbij
aangetekend werd dat de aantallen waar
schijnlijk aanzienlijk lager waren dan die
van aan het begin van de eeuw.
Weliswaar was door het afsluiten van de
zeearmen en het daarmee ontstaan van
struweelvegetaties nieuw broedbiotoop
ontstaan, maar door de inundaties en wa
tersnoodramp was eerder veel geschikt
broedbiotoop verloren gegaan.
Walcheren
Op Walcheren was de soort begin jaren
negentig van de vorige eeuw een vrij tal
rijke broedvogel met ca. 150 paar. In het
hiervoor genoemde onderzoek van 2004
werden in totaal 132 territoria vastgesteld
en werd de broedpopulatie op maximaal
145 paar geschat. Het grootste gedeelte
van de hier broedende Spotvogels werd
in hoog opgeschoten struweel en bomen
in wegbermen en in erfbeplanting van
boerderijen en campings aangetroffen;
daarnaast waren tuinen en windsingels
belangrijk broedbiotoop.
Resultaten onderzoek 2009:
aantallen en veranderingen
Uit de gegevens van 2009 blijkt dat de
landelijk hier en daar vastgestelde ach
teruitgang van de Spotvogel nu ook op
Walcheren daadwerkelijk doorzet. Met
108 vastgestelde territoria (en een veel
uitgebreider waarnemersnet dan in 2004)
is de Spotvogel weliswaar nog steeds een
vrij algemene broedvogel, maar meer dan
110-120 paar broeden er op Walcheren
niet langer.
Verspreiding
In de verspreiding van de Spotvogel over
Walcheren is niet veel veranderd. Ten oos
ten van het kanaal door Walcheren, waar
in 2004 al niet veel Spotvogels voorkwa
men (10), is het aantal verder afgenomen
tot hooguit acht territoria.
Ten westen van het Kanaal komt de soort
overal voor, zij het in geringe dichthe
den. Alleen rond Westkapelle (het'nieuwe'
dorpsbos en de kreken), Klein-Mariekerke
en langs de Walcherseweg (Middelburg-
Grijpskerke) komt de soort evenals in
2004 in wat hogere dichtheden voor.
Opvallend is het vrijwel verdwijnen van
de soort rond Biggekerke en het teruglo
pen in aantal langs de Prelaatweg tussen
Aagtekerke en Westkapelle (2004: 9-10
territoria: 2009: 4). Daarentegen lijkt de
soort in de Manteling en omliggende
polders wat toegenomen te zijn. Uit de
stedelijke gebieden - waar de soort vroe
ger eind jaren tachtig nog volop voor-
20 'tZwelmpje 25e jaargang, bijlage bij nummer 2, juli 2010
kwam (Middelburg: 28-28 paar) - is de
soort, afgezien van enkele territoria aan
de randen - geheel verdwenen.
Hoewel de afname van de Spotvogel op
Walcheren tot aan het begin van deze
eeuw licht was, lijkt deze nu toch duide
lijk door te zetten. Geschikt broedbio
toop lijkt voldoende voorhanden te zijn,
zodat de oorzaken buiten Walcheren
(Nederland) gezocht dienen te worden.
Wellicht zijn de klimaatveranderingen
aan deze achteruitgang debet, waardoor
de Spotvogel op termijn zelfs uit West
Europa zou verdwijnen en de kern van
zijn verspreiding veel noordelijker zou
komen te liggen.
Spotvogel 2009
108 territoria
25e jaargang, bijlage bij nummer 2, juli 2010 'tZwelmpje 21