Tjip tjip tjip tjip wiet wiet tidididi Wanneer u op een mooie meimorgen in een oud loofbos met hoogopgaande eiken, beuken en berken loopt en u hoort bovengenoemd geluid vanuit een boomkroon, dan kan het niet anders of u hoort een Iberische Tjiftjaf zingen. Het is maar dat u het weet. Ik wist namelijk niet waar ik aan het eind van de morgen van de zesde mei van 2010 naar stond te luisteren. De dag was zoals vaker dit voorjaar be gonnen met een paar uurtjes inventarise ren in de duinen van Valkenisse. Rond zes uur 's morgens fietste ik naar boswachter Karel - een tochtje van niet meer dan twee minuten vanaf de Verwerijstraat naar de Veerse Singel - om daar mijn fiets in zijn SBB-autootje te hijsen. Vervolgens verplaatsten we ons naar de zuidwest kust van Walcheren om daar (een deel) van de SBB-gebieden op broedvogels te inventariseren. Om een uur of negen zat de inventari satieronde erop. Karel vertrok per auto naar kantoor en ik maakte me op voor een fietsrondje Walcheren. Mijn plan was om richting Rammekens te fietsen in de hoop een Fluiter te treffen, een nog fel begeerde jaarsoort. Karel opperde dat ik dan beter om de noord kon fietsen, waar zich veel meer geschikt Fluiterbiotoop bevindt. Eens niet eigenwijs besloot ik zijn raad op te volgen, waardoor Karel indirect dus heeft bijgedragen aan de ontdekking van de Iberische Tjiftjaf. Na een hele morgen vogelen was ik tegen het middaguur aangekomen in Westhove. Lopend en op de fiets verplaatste ik me kriskras door het gebied. Op een bepaald moment hoorde ik op behoorlijke afstand een raar trillertje, wat Fluiterachtig aan deed. Aha, het leek erop dat ik binnen een minuut mijn doelsoort zou kunnen inkoppen. Terugfietsend richting het ge luid werd me al snel duidelijk dat dit geen Fluiter kon zijn. De wietwiet-tonen pasten nog wel een beetje bij de soort, maar het trillertje was toch niet erg des Fluiters en de vogel begon zijn liedje voortdurend met een aantal Tjiftjafachtige tonen. Nu werd ik toch wel erg zenuwachtig. Snel reducerend en deducerend kwam ik al vrij vlot uit bij Iberische Tjiftjaf, een soort die ik zelf een keer eerder hoorde, namelijk in mei 2004 in het Vliegenbos bij Amster dam. Mijn geheugen werkte echter niet erg mee; op de een of andere manier kon ik me de middelste wiet-tonen niet herinneren van de vogel van Amsterdam. Eerst maar eens kijken of ik de zanger in beeld kon krijgen. De vogel zong zeer fanatiek, minimaal tien keer per minuut, zijn karakteristieke liedje. Al snel zag ik de vogel zitten. Het bleek een phylloscoop ter grootte van een Tjiftjaf, waarbij vier dingen opvielen: de witte buik, de gelige bovenborst, de lange handpenprojectie en de lange snavel. Door de eerste twee kenmerken voelde ik weer lichte twijfel; een Fluiter heeft immers ook een witte buik en een gele keel; van de andere ken merken wist ik dat ze goed op Iberische Tjiftjaf pasten. Wat te doen? Maar eens wat mensen bel len, te beginnen met wandelende vo gelencyclopedie Pim Wolf. Die kon van 12 't Zwelmpje 25e jaargang, nummer 3, december 2010 mijn, wat warrige, beschrijving - mijn zenuwen de baas blijven als ik wat ontdek, is niet mijn sterkste kant - ook weinig anders maken dan een Iberische Tjiftjaf en adviseerde me de waarneming als waarschijnlijke Ib. Tjif door te bellen en sms'en. Een paar minuten nadat ik dat gedaan had en ik er bij Rob op aan had gedrongen snel te komen ("want dit is echt wat!"), belde Pim terug met de vraag of de vogel ook een "wietwiet"-deel in zijn zang had. In mijn warrigheid was ik vergeten dit te noemen. Ik kon het alleen maar beamen, waarmee volgens Pim de determinatie rond was. Omdat ik onder de boom stond, opperde ik dat Pim de vogel mogelijk kon horen. De telefoon in de lucht houdend bleek dit perfect te werken. Uit het enthousiaste verhaal van Pim maakte ik op dat dit een klassiek zingende Iberische Tjiftjaf was en dat hij zich per direct vanaf Goeree naar West hove zou spoeden. Na de waarneming nu als zeker te heb ben doorgegeven was het wachten op de eerste belangstellenden voor deze nieuwe soort voor Walcheren. Karel was de eerste, spoedig gevolgd door Rienk, toevallige gast Rob van Westrienen en Jan Goedbloed. De vogel zong onverminderd door. Ondertussen belde Corstiaan die de vogel alvast via de telefoon kon horen (later bleek dat het hierbij zou blijven voor hem...). Net voor 13.00 uur arriveerde Rob Sponselee met opnameapparatuur. De vogel zong nog één keer en zweeg toen in alle talen! Helaas liep de video toen nog niet. Er arriveerden nog meer mensen, waaronder Peter Meininger, die eerst vanaf Serooskerke naar Ter Hooge was gereden omdat hij z'n SMS niet goed had gelezen. Na een half uurtje stilte hield ik het voor gezien, anderen bleven wach ten in de hoop dat de vogel toch weer zou zingen. Later hoorde ik terug dat de vogel vanaf 14.15-14.30 een kwartier lang weer volop zong. Daarna is de vogel heel de dag niet meer gehoord en de volgende dag(en) bleek de vogel, geheel tegen de verwachting in, niet meer aanwezig. Het geluid is goed opgenomen. Een geluidsopname van Pim is te vinden op waarneming.nl. De vogel is uiteindelijk door slechts tien mensen gezien en ge hoord. Een beschrijving van de vogel vindt u hieronder: Grootte/ formaat: kleine Phylloscopus- zangvogel, grootte en formaat als Tjiftjaf/ Fitis, maar t.o.v. Tjiftjaf met iets langere sna vel en staart, iets breder ogende snavelbasis en opvallend langere handpenprojectie (c. driekwart van tertiallengte). Onderdelen: buik en overige onderdelen opvallend lichter dan Tjiftjaf, niet zo groe zelig als bij Tjiftjaf, helderder wit. Keel en bovenborst gelig van kleur. Door deze com binatie enigszins op fletse Fluiter gelijkend. Bovendelen: bruinig met groene zweem Kop: als Tjiftjaf, donker oog opvallend, tevens vrij opvallende lichte wenkbrauw- streep Naakte delen: poten in veld donker ogend, maar bij goed licht roodachtige kleurzweem zichtbaar (tevens goed zichtbaar op enkele foto's, met name achterpoten lichter van kleur), oog opvallend en donker (zwart), snavel met geeloranje zijkant, basis van 25e jaargang, nummer 3, december 2010 'tZwelmpje 13

Tijdschriftenbank Zeeland

't Zwelmpje | 2010 | | pagina 8