i
1
ij
1 i
t
i j
tij
i_i
t j r
4T*
i jk
ao
70
60
50
40
30
20
10
maar in juli is al een deel van de volwassen broed-
vogels weggetrokken. Dit zijn de vogels die niet
succesvol hebben gebroed. Ze trekken weg naar de
ruigebieden, zoals die er zijn in de Delta of in het
Waddengebied. Het seizoen 2012 was hierop een
uitzondering: er waren in juli nog veel volwassen
vogels die een verlate broedpoging deden. Na juli
zijn het alleen nog volwassen vogels die later in
het seizoen succesvol hebben gebroed en bij hun
juvenielen blijven.
Nestfase Afhankelijk van de terreingesteldheid en
het weer beginnen de Kluten in april met broeden
(figuur 2). Uitgezonderd in 2008 begonnen de
Kluten met broeden tussen 3 april (2009) en 20 april
(2012). In mei bereikt het aantal Kluten dat tege
lijkertijd op eieren zit een maximum. Ook in juni
zijn er nog veel paren met een nest. Nesten in juni
behoren meestal toe aan vogels die eerder in het
seizoen een legsel hebben verloren. In juli worden
gewoonlijk geen eieren meer bebroed. Een uitzon
dering daarop is 2012 toen er op 11 juli nog vijf
vogels zaten te broeden.
Jongenfase Van mei t/m juli is de kans het grootst
een paar met pullen aan te treffen in het Noorder
vroon (figuur 3). In alle jaren verschenen in mei
de eerste paren met jongen. In de eerste week na
uitkomen zijn de jongen zeer kwetsbaar. In deze
fase treedt gewoonlijk de meeste sterfte op, met
name bij koud en nat weer. De jongen die de eerste
week doorkomen, hebben een grote kans om te
overleven tot juveniel. Het duurt ongeveer vier
weken voordat een pul vliegvlug is. In jaren met een
goede overleving in de eerste week na uitkomen
zie je in juni en juli veel paren met jongen, zoals in
2009 en 2010. In 2011 was de overleving van de
kleine pullen laag: in juli was er nog maar één paar
met jongen. Ook in 2012 was de overleving van
kleine pullen laag, maar veel paren bleven het lang
volhouden. Van de tien paartjes die in juli nog een
broedpoging waagden lukte het de helft om de
eieren succesvol uit te broeden. Die paren liepen in
augustus nog met pullen rond, wat redelijk laat is
voor een Kluut.
Om een idee te krijgen van het aantal paren dat
tegelijkertijd deelneemt aan het broedproces is het
aantal broedende paren en aantal paren met pullen
op hetzelfde moment opgeteld (figuur 4). Uit figuur
4 blijkt dat de maanden april t/m juli belangrijk
zijn voor de broedpopulatie van de Kluut in het
Noordervroon. In april starten de eerste vogels met
broeden, in mei wordt er volop gebroed en verschij
nen de eerste paren met pullen. In juni en juli zijn er
paren met grote pullen en paren die het na een mis
lukte broedpoging nogmaals proberen. Dat die late
legsels meestal niet zo succesvol zijn blijkt uit een
snelle afname van het aantal paren dat deelneemt
aan het broedproces in juli.
Kluut paar met pullen
maand
2008
"2009
2010
2011
2012
Figuur 3. Maximumaantal Kluten paren met pullen per maand in
2008 t/m 2012.
- s
Kluut, Noordervroon, 9 juni 2012. Foto: Oscar Balm
Kluut broedend paar met pullen
n 40
maand
2008
2009
2010
'2011
2012
Figuur4. Maximumaantal broedende Kluten en paren met pullen
per maand in 2008 t/m 2012.
aantal jongen
ij
2008
12009
2010
12011
2012
maand
Figuur 5. Maximumaantal jongen van de Kluut per maand in
2008 t/m 2012.
27e jaargang, nummer 2, december 2012 't Zwelmpje 7