Aanbevelingen voor beheer
Tot slot
Omdat dit artikel gebaseerd is op telresultaten zijn exac
te oorzaken van mislukken niet bekend; het individueel
volgen van nesten en paren met jongen is daarvoor een
vereiste. Desondanks kunnen wel wat oorzaken afgeleid
worden. Kluten verdedigen hun nest en jongen fel tegen
predators. Het prederen van eieren gebeurt dan ook meest
al op momenten van grote paniek in de kolonie. Paniek in
de kolonie werd regelmatig veroorzaakt door overvliegen
de roofvogels of grote meeuwen. De koeien die het gebied
begrazen liepen soms door de kolonie en veroorzaakten
daarbij grote paniek. Het is bekend dat nesten vertrapt kun
nen worden door grazende koeien. Wanneer de broedende
vogels zijn afgeleid en weg zijn bij het nest of bij de jongen
grijpen predators hun kans. Eenmaal (op 24 juni 2011) zag
ik dat een volwassen Kokmeeuw een enkele dagen oude
Kluut greep en doorslikte. Zowel volwassen als jonge Kluten
worden gepredeerd door jagende roofvogels. Op 25 april
2011 fotografeerde Jaco Walhout een Slechtvalk die een
broedende Kluut sloeg op het nest. Op 17 juni 2011 sloeg
een Havik een juveniele Kluut. Dergelijke waarnemingen
spreken tot de verbeelding maar zijn meer uitzondering
dan regel.
De grootste verliezen bij de Kluten in het Noordervroon
worden geleden als de jongen net uit het ei zijn gekomen.
In de eerste dagen van hun leven zijn de Kluten zeer kwets
baar. Het zijn nestvlieders en ze moeten zelf voor hun eten
zorgen. In de eerste dagen zijn dat kleine vliegjes en mug
gen die ze van de grond of van het water pikken. Bij koud
of nat weer lukt het de pullen niet om voldoende voedsel te
vinden en is de sterfte onder de jongen bijzonder groot. Zo
wel de tijd om voedsel te zoeken (omdat ze steeds moeten
schuilen onder de veren van de ouders) als de hoeveelheid
voedsel (minder insecten) zijn beperkt bij koud en nat weer.
Resultaten van de wekelijkse tellingen bevestigden dat in
jaren met een slecht broedsucces het met name mis ging in
de eerste week nadat de jongen uit het ei kropen.
Kluten prefereren een open waterrijk landschap. Van
april t/m juli verblijven Kluten in het Noordervroon om te
broeden en hun jongen groot te brengen. Verstoring in die
periode is niet gewenst. Probeer de grazende koeien bij de
nesten weg te houden. Nesten en jongen die als gevolg
van verstoring alleen worden gelaten zijn zeer kwetsbaar
voor predatie. In april en mei vestigen de Kluten zich in het
gebied. Veilige broedplaatsen zoals broedeilanden moeten
dan beschikbaar zijn. Van mei t/m juli zijn er jongen. In de
eerste weken zijn kleine insecten van levensbelang voor de
jongen. Zorg voor voldoende kruidenrijk grasland waar veel
insecten kunnen leven. De volwassen Kluten en de grotere
jongen foerageren in ondiep slibrijk water waar ze met hun
snavel bodemdieren uit het slik zeven. Kluten verdedigen
een voedselterritorium voor hun jongen: zorg voor vol
doende oeverlengte grenzend aan ondiep slibrijk water.
Foeragerende Kluutpul, Noordervroon, 26 mei 2012.
Foto: Johnny Rommens
Kluten zijn prachtige vogels om te zien. Ga eens kijken en
luisteren in het Noordervroon hoe ze elkaar het hof maken,
strootjes gooien als ze zich zitten te vervelen op het nest,
de jongen opwarmen onder de vleugels, een overvliegende
roofvogel aanvallen of een voedselterritorium verdedigen
tegen soortgenoten.
Floor Arts
27e jaargang, nummer 2, december 2012 't Zwelmpje 9