die de moeite van het bekij
ken waard zijn. Een beknopt en duide
lijk overzicht van de hand van M.P. de
Bruin, voormalig hoofdredacteur van
dit tijdschrift. Aan vele van de beschre
ven kerken zijn in de ... , dat op 11 mei jongst
leden werd aangeboden aan Drs. H.
Eversdijk, lid van de Eerste Kamer der
Staten Generaal.
lucht, krimpt tot een potloodstreep aan de
horizon wordt men pas echt gegrepen door
het gevoel van vrijheid. In het kolken van
het water of in het verglijden van de lucht
borrelt in een zucht het ... Kronkelige weggetjes omzoomd door hoge
bomen of weelderig strueel wijken voor
lange rechte wegen waar geen eind aan lijkt
te komen. De grens wordt in Zeeland
bepaald door de kromming van de aarde
trein
glijdt na station Bergen op Zoom die wijde bocht
naar rechts in, waar opeens heel Zeeland als een
oneindige vlakte voor je ligt, met de Oosterschelde
en die rij windmolens aan de horizon - dan weet ... De watersnood van 1953 is me altijd bijgebleven.
Wij woonden toen in Yerseke, aan het kerkplein,
waar midden in de nacht de noodklok begon te lui
den. Die hing in een houten stellage naast de kerk
nu
bijna twintig jaar geleden, toen we
hierheen emigreerden, zo aan?
Was het de wijde Zeeuwse horizon
met die steeds veranderende
wolkenvelden, de Walcherse
knotwilgen in lange rijen langs de
sloten ... , de eindeloze laan in de verte
met Vlaamse populieren? Het voelt
hier altijd weer opnieuw alsof ik
thuiskom. Heb je dat dan niet in
Zeeland zelf? Ja en nee.
De Fandango achter de horizon
... De mens is genoodzaakt zich aan het water te vestigen voor zijn levensonderhoud.
Naast de puur fysieke noodzaak van water is er ook een nevenfunctie die door de
eeuwen heen een steeds meer
Het Zeeuwse licht en de grote waterpartijen vind
ik typisch Zeeuws. Wanneer je via Bergen op Zoom
de provincie in rijdt, zie je vaak dat schitterende licht.
De lage horizon en de altijd spectaculaire ... Elk jaar varen wij met een boot door de provincie
en de rustige, vriendelijke omgangsvormen vallen
de eerste dagen dan altijd op. Aan de rustige toon in
de manier van praten herken je de Zeeuwse
stranden van het eiland Walcheren?
In welk ander land spoelen de stormen
lijken aan, aan de noordpoolstreken
ontvoerd, monsters half mensch half
schuit, mummiën gehuld in een drijven-
den boomstam ... De boot kwam nu in dat gedeelte
van den zuidelijken arm der Maas, die
het Volkerak genoemd wordt. Het
tooneel was altijd hetzelfde. Dijken en
nog eens dijken. Torenspitsen en
verborgen huizen, hier
gestaan, dan was ik er toch wel weggegaan. Mijn
dorp, de omgeving, ik kende het zo langzamerhand
wel en als je je horizon wat verder wilt verbreden,
is een studie buiten Zeeland haast onvermijdelijk ... .
Natuurlijk valt er ook in de eigen provincie altijd
wel weer iets nieuws te ontdekken, maar echt een
stadse mentaliteit zal je er nooit vinden. Dat het
Zeeuw-zijn wel in mij bleef zitten, werd hoe langer
hoe
breed
duingebied, de overgang van land naar
zee en de uitgestrekte horizon. Eerder
was er al werk te zien van Jan van
Munster, Toine Horvers en Hans van
der Pennen, later volgen nog David
Vandekop en ... . Het
was alsof er oude lagen van de bodem
aan de oppervlakte waren gekomen.
Plotseling was er iets zichtbaar
geworden van het eeuwige proces van
verandering van onze omgeving. Voor
mijn tentoonstelling
Fide, Amercitia et Virtute opgericht,
waar men zijn wetenschappelijke
horizon verbreedde en de welsprekend
heid beoefende. Na hun promotie aan
de Latijnse school - men legde in die
tijd een publieke ... Non Sordent is een club met tradities.
Zo zijn er de jaarlijkse uitstapjes waarbij
altijd een bezoek wordt gebracht aan
een van de burgemeesters in Zeeland.
Die vertelt dan het een en ander over
de
ben nog altijd trots op mijn
ingreep. De zeilmakerij aan de overkant is verdwenen.
In een straat verderop is tot mijn verrassing een handel in
piano's, electronische orgels en andere instrumenten ... komen
waar hem dat precies in zat. Er werd hoog opgekeken
tegen de notabelen, die me vaak deden denken aan figuren
uit de Camera Obscura. Het onderscheid tussen hen en de
andere standen was voor een
blikveld en hele dunne lijnen in het landschap, van rijen bomen die scheef staan
van de altijd westenwind.
... Kom je via de Grevelingendam Zeeland binnen dan zijn het de luchten en de watervlaktes,
die je de adem benemen. Zoveel grijs in zoveel tinten. Altijd wolken,met weerspiegelingen
in het water. Wonen
meeuwen. Op droge stukken trekken
honderden scholeksters samen en
wanneer zij opvliegen vormen zij
een zwarte wolk aan de horizon.
... Drie eeuwen later is de huidige
omtrek van Schouwen te herkennen;
en naast Walcheren strekt zich de
romp van Zuid-Beveland uit, met
aan de westkant een aantal op het
water gestrooide stukjes land en