overigens; deze soort rust graag in vrij grote groepen op rustige dijktaluds van de Deltawerken en zijn met de auto redelijk te benaderen. Grote Sterns verschijnen slechts bij uitzondering op deze

de Deltawerken. In de afgelopen veertig jaar waren er perma nent geschikte broedgebieden voorhan den in de vorm van opgespoten terrei nen, werkeilanden en recent drooggevallen zandplaten. Nu de ... Deltawerken voltooid zijn, dreigt hier alsnog de klap te vallen die elders voor kustbroedvogels al eerder is gekomen.

In Nederland is zijn biotoop alleen nog in het Deltagebied en op de Wadden te vinden. Vóór de Deltawerken waren dit soort luwe plekjes nog veel te vinden langs Noord-Beveland, maar sinds het

diverse oorzaken als jacht, waterveront reiniging, verlies aan leefgebied (Deltawerken), verstoring en verdrin king (in netten) nam hun aantal sterk af. In het midden van de vijftiger jaren zijn de

ook dat de aanleg van de Deltawerken in recente decennia heel wat consequenties heeft gehad voor het zeegras: daarover zijn we goed geïnfor meerd. Na het voltooien van de Grevelingendam in 1971 breidde

Rosse grutto's zijn, als vogels van bui tendijkse gebieden, kwetsbaar. De oppervlakte geschikt foerageergebied is door inpolderingen, industrievestiging en de uitvoering van de Deltawerken in de

Zeealsem staat op de Rode lijst met de status 'kwetsbaar'. Dit is mede een gevolg van het verdwij nen van schorgebieden in de Zeeuwse Delta als gevolg van de Deltawerken. Binnen Nederland is Zeealsem

De Deltawerken hebben veel invloed gehad op het aantal broedende Kluten. Door de aanleg van de dammen kwa men telkens nieuwe gebieden beschik baar. Dat leidde er toe dat de Kluten die tot 1985 vooral

Peilbeheersing en infrastructurele wer ken zijn in het nadeel van de Noordse woelmuis. Dat bleek bij de uitvoering van de Deltawerken op Noord- Beveland. Tot midden 20e eeuw kwam de Noordse woelmuis

Noordse woelmuis in het Deltagebied. De Deltawerken hebben de Noordse woel muis dus niet alleen leefgebied afgeno men, maar ook nieuw leefgebied terug gegeven. Daardoor is de soort hier niet in acuut gevaar

Steeds meer signalen wijzen uit dat de natuurkwaliteit van de getij denwateren in gevaar is. Deltawerken, vaargeulbe- heer, recreatie en visserij trekken hun wissel op de diversiteit van

Door de Deltawerken is veel nieuwe natuur ontstaan op de drooggevallen zandplaten. Vooral langs het Veerse Meer en de Crevelingen zijn vele honderden hectares nieuwe natuur ontstaan. Op diverse

van de Deltawerken in de jaren zestig waardoor ook water uit de Rijn en Maas niet meer in de Oosterschelde kan komen. De Oosterschelde is nu een zeearm met getij en een hoog en constant zoutgehalte.

Het Zuidwestelijke Deltagebied is een bijzonder gebied: hier stromen drie rivieren op één plek de Noordzee in. Tot vóór de totstandkoming van de Deltawerken gebeurde dat nog op een min of meer ... Door de Deltawerken is het Delta estuarium opgeknipt in van elkaar gescheiden waterbekkens met elk hun eigen kenmerken. Er is geen sprake meer van geleidelijke zoet-zout overgangen (z.g. gradiënten

daarmee voor een economische impuls. De laatste jaren is echter steeds duidelijker geworden, dat de Deltawerken ook hun schaduwkanten hebben. Het gaat daarbij vooral om ecologische schaduwkanten. Elk ... . Daarnaast is de vraag aan de orde, of we met de Deltawerken voldoende voorbereid zijn op de gevolgen van de klimaatsverandering: de zeespiegelstijging en de verhoogde rivierafvoeren.

verkorting van de kustlijn met 700 km behelsde. Zoals hierboven reeds beschreven, resulteerde dat in het ontstaan van de afzonderlijke Deltawateren (zie onderstaand figuur). Door de Deltawerken werd naast het

meestromen eerder op de bodem. De getijdengeulen worden langzaam opgevuld en vooral in de buitendelta van het Haringvliet zijn de intergetijdengebieden in omvang toegenomen. Voor de aanleg van de Deltawerken ... aanwijzingen dat het vóórkomen van bepaalde visziekten hiermee samenhangt. De voedselrijkdom is sinds de Deltawerken toegenomen, waardoor er veel vis in het gebied voorkomt. Het afzetten van zand en slib zorgt

De schorren, platen en slikken van de Oosterschelde worden bedreigd door de zandhonger. Ook de zandhonger is een gevolg van de Deltawerken. Platen, slikken en schorren eroderen omdat de opbouwende

Het marien-ecologisch en -biologisch onderzoek in Zeeland kreeg een enorme stimulans in verband met de Deltawerken. De Deltadienst van Rijkswaterstaat, belast met de uitvoering van de Deltawerken ... , richtte haar eigen milieu-onderzoeksdienst in, die rond de afronding van de Deltawerken in 1986 een omvang van ca. 130 medewerkers had. Daarnaast werd door de Koninklijke Academie van Wetenschappen een

vondsten gepubliceerd. In het kader van de grootscheepse inventarisatie van de mariene fauna vóór de uitvoering van de deltawerken heeft het Delta Instituut te Yerseke ook de snoerwormen bemonsterd, maar de

De waarnemingen die in deze atlas zijn weergegeven omvatten een beperkte periode, t.w. 1980 tot 2006. Door de Deltawerken zijn nieuwe leefomstandigheden ontstaan, die voor het verspreidingsbeeld van

De Deltawerken: een nieuwe impuls voor het onderzoek Vanaf de zestiger jaren van de vorige eeuw heeft het onder zoek naar decapoden -evenals dat naar mariene macrofauna in het algemeen- een enorme ... De professionele aandacht voor het onderwaterleven in het mariene milieu vloeide vooral voort uit de Deltawerken. In 1957 werd het Delta Instituut voor Hydrobiologisch Onder zoek (DIHO) opgericht

De Deltawateren na de Deltawerken ... Mede als gevolg van de Deltawerken zijn de verschillende Deltawateren zeer divers van karakter. De Grevelingen behield een zout karakter maar verloor een groot deel van het getij regiem, en wordt nu

het zoete water in. Van oudsher kwam deze soort veel voor in het Hollands Diep en ter hoogte van Antwer pen en werd daar een eeuw geleden ook wel gevist. Door de Deltawerken (waardoor zoet

De roodsprietgarnaal is toegenomen in Zeeland, mede doordat er als gevolg van de Deltawerken meer beschutte plaatsen met relatief weinig stroming zijn gekomen.

provinciegrenzen, maar worden wel van origine steeds zoeter, naarmate je verder landinwaarts (oostelijker) komt. Door de uitvoering van de Deltawerken is dit patroon van geleidelijk verlopende gradiënten veranderd

scheepvaart en recreatie en afsluiting van zeearmen in het kader van de Deltawerken. De Zeehondencrèche in Pieterburen speelt later een belangrij-

. Weidse en meer besloten landschappen, de Zeeuwse luchten, de zeearmen met de Deltawerken, schitterende boerderijen, de historische binnensteden. Gezich ten die een enorme variatie in schaal laten zien en

11. P.H. Nienhuis, 'De oecologische consequen ties van de Deltawerken'. In: W.J. Wolff (ed.). Wadden, Duinen, Delta. Wageningen 1982, 101-132.

en de Deltawerken uitgele zen mogelijkheden voor het binnenhalen van grote congressen.

De Deltawerken ... De Deltawerken versterken wat met de herver kavelingen al in gang was gezet: de absolute scheiding tussen land en water. Zij zijn de techniek en beton geworden angst voor het water. Voor het Thoolse

Sinds de Deltawerken ... Al tijdens de uitvoering van de Deltawerken ontstaat er een discussie over de nagestreefde scheiding van water en land. Is het wel goed om het getijde helemaal uit de delta te weren? En is het wel

provinciale bestuur reageerde op deze nieuwe perspectieven met de oprichting van de Werkgroep Deltawerken Zeeland. Deze groep bestond uit de directeuren van de Planologische Dienst, het eti, de Provinciale

aan dat met name de aanleg van Vlissingen-Oost, in het kader van de Deltawerken, een economisch voordelige investering was.18 Hoewel de Zeeuws-Vlaamse Kanaalzone profiteerde van de grotendeels door ... afsluiting van de zeegaten in het kader van de Deltawerken heeft de water sport goede mogelijkheden geboden.'9

De ecologen van Yerseke. Deltawerken brachten Zeeland eigen onderzoeksinstituut

De ecologen van Yerseke. Deltawerken brachten Zeeland eigen onderzoeksinstituut ... Met de Deltawerken kwamen ook de ingrijpende effecten voor de Zeeuwse natuur. Vijftig jaar geleden dacht men daar al over na. Het gevolg: de oprichting van een speciaal onderzoeks instituut. En dat

villa werd gekocht en Yerseke was een geschikte uitvalsbasis voor veldonderzoek. De onderzoekers maakten eerst een inventarisatie van de toestand van vóór de Deltawerken, üe planning van de werken verliep

later ook een gevaarlijke, namelijk toen de Deltawerken hun voltooiing naderden. Betekende dat ook het einde van het Delta Instituut? De oorspronkelijke opdracht leek vervuld. Directeur Duursma vertrok in

Met het afschaffen van de klederdracht zijn ook veel Zeeuwse streeksieraden en bijbehorende folkloristische voorwerpen verdwenen. Door menigeen wordt dit betreurd, maar als gevolg van de Deltawerken

aanvang nam, in ons gewest heeft nagelaten. Benevens deze beperking, zijn buiten beschou wing gebleven Zeeuwse molens, de Deltawerken, een aantal andere waterbouwkundige werken en defensieobjecten

beleid (bijv. Deltawerken, Nederlandse en Europese richtlijnen met betrekking tot natuur bescherming). De natuur en de mens zelf zorgen voor veranderingen. Bij zowat alle vormen van

Aanvankelijk schilderde en tekende hij veel aan de waterkant: de Deltawerken, havens, vissersboten en scheepswerven. Grote bekendheid kregen zijn schilderijen van 'gewone dingen' zoals een

willen dwingen een brug tot in de wolken te bouwen, een zoveelste prestigieus waterbouwkundig hoogstandje in het kader van de Deltawerken? Na de Zeelandbrug en de Storm vloedkering weer een nieuwe

geschiedenis. Bijna jubelend schrijft hij: "Het stopzetten van de Deltawerken is voor Nederland welhaast een revolutionaire gebeurtenis; nooit eer der dwongen gewone burgers Rijkswaterstaat ertoe een project

spoor-, tram- en waterwegen, de ont wikkeling van het toerisme, de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog, de Deltawerken en de industrialisatie van Vlissingen-Oost: het komt allemaal aan de orde

Het hoofdstuk over Johan van Veen is natuur lijk ook het hoofdstuk over de Deltawerken, met de Stormvloedkering in de Oosterschelde als afsluiting. Hoewel dit deel van het hoofdstuk een aantal mooie

sidies hebben kunnen bedruipen? Ook het toe risme kwam in Zeeland pas op gang toen door de aanleg van de Deltawerken en nieuwe infrastruc tuur (als gevolg van enorme investeringen door het Rijk) de

logisch; Zeeland was op deze punten een provin cie als een andere. De grote infrastructurele wer ken waarmee Zeeland zich onderscheidde, die rond 1870 en de Deltawerken, hadden op de

hoeveelheden waren zo groot dat dit materiaal commercieel werd gewonnen en gebruikt voor bijvoorbeeld wandelpaden. De Deltawerken hebben echter gezorgd voor een verdere afkalving van de Wal- cherse kust ter

kiesrechtstrijd, de Watersnood rampten), de enorme infrastructurele veranderin gen, waarbij we in de eerste plaats moeten den ken aan de Deltawerken, maar bijvoorbeeld ook aan de aanleg van de spoorlijn en de