Schaduwzijden van de
Deltawerken
... plakt u de Deltawerken op een envelop. De posterijen willen de gebeurtenissen van de eeuw vereeuwi-
i een postzegelreeks. Daarvoor werd de bevolking gevraagd welke gebeurtenissen deze eeuw markeren
. Er wordt met name ingegaan op de gevolgen van de Deltawerken en de
aantalsontwikkeling in nieuw ontstane gebieden (drooggevallen gronden,
natuurontwikkelingsgebieden, industrieterreinen). De nadruk
5 Schaduwzijden van de Deltawerken
...
Deltawerken. Een somber nummer dus?
Nee, dan kent u ons niet. We zouden Wantij
niet zijn als we niet positief eindigen. Met
de opkomst van windenergie en land
schapsbeheer bijvoorbeeld. En dan is er
ook altijd
De topografische kaart van Schouwen-Duiveland onderging revolutionaire veran
deringen door de aanleg van vaste verbindingen in het kader van de Deltawerken
en door de bouw van cle Zeelandbrug. De ... laatste hoorde niet tot de eigenlijke
Deltawerken, maar werd gefinancierd door de provincie Zeeland. Naar vijf kanten
kwam aan het isolement van Schouwen-Duiveland een einde, mede met goede
verbindingen
uitgeruste laboratoria, maakten een veelheid van experi
menten en experimentele analyses mogelijk. Overigens bleef de
aanleg van de Deltawerken een belangrijke achtergrond voor het
onderzoek. Algemeen ... . Marten Hemminga benoemd, in eerste
instantie belast met onderzoek naar decompositieprocessen.
Een tweede factor was dat de Deltawerken hun voltooiing nader
den en dus de vraag naar het toekomstig werkveld
Na de uitvoering van de Deltawerken is het een
potentieel opvanggebicd geworden voor vogels
Zeeland en de Deltawerken
... een aantal van de
ze milieuschulden. Sommige daarvan
hangen samen met de uitvoering van
de Deltawerken. Het besluit over de
uitvoering van de Deltawerken is des
tijds na de verschrikkelijke ramp van
iDG-bulletin: Zuid-West-Nederland 1993)-
Fergusson, H.A. Dialoog met de Noordzee; 2000
Jaar deltawerken 1991).
Relatie met de Deltawerken
... -1977 toonde echter aan dat de veranderingen
die de valleivegetaties toen al ondergingen, werden
veroorzaakt door onze Deltawerken. Met de af
De provinciale overheid zag al snel in dat de uitvoering van de Deltawerken een
stimulans zou zijn voor de Zeeuwse recreatiesector. In 1953 werd de Westhoek
getypeerd als een tamelijk ongerept ... duidelijke lijn. De ontwikkelingen na de totstandkoming van de
Deltawerken werden nauwelijks geïnventariseerd. Datzelfde kan gezegd worden
van de werkwijze van beide VW-instellingen. De VW's zagen wel in dat
(jonge)
slachtoffers zijn, zou erop kunnen
wijzen dat er structureel iets mis is",
zegt Jan-Willem Vergeer. "Alles wijst
erop dat de Deltawerken effect heb
ben op het voedselaanbod voor stelt
lopers. Vóór ... de uitvoering van de
Deltawerken vonden vogels in het
Haringvliet, Grevelingen en Veerse
Meer een rijk gevulde dis. Maar na
het verdwijnen van het getij verdween
hier in één klap hun voedsel. De uit
"Dat heeft volgens mij twee oorzaken.
Ten eerste omdat er in het kader van
de Deltawerken niets hoefde te gebeu
ren. De tweede verklaring is dat de
Westerschelde voor veel mensen on
interessant is ... ' steeds promi
nenter op de agenda is komen te staan
en er door de Deltawerken nogal wat
aan natuurlijkheid verloren is gegaan,
zowel vanuit publiciteit als vanuit het
beleid de aandacht voor de Wester
bij uit
stek als Friesland. Jachthavens aan zee
ontbreken vrijwel en dat is van belang.
Vroeger hadden we die wel in Zeeland,
maar ze zijn door de uitvoering van de
Deltawerken verdwenen. De waterrecre ... . Oude
knarren als ik die zelf nog de discussie
over de deltawerken hebben meege
maakt, gaan daar kijken en als ze geluk
hebben, zien ze zichzelf nog een keer op
een foto staan. Maar jonge mensen zegt
dat
Een geluk bij een ongeluk. Zo zou je het onstaan van de Voordelta kunnen noemen. De
Deltawerken hebben het dynamische getijdemilieu in het zuidwesten van Nederland inge
damd. In plaats van woeste
2. Snelle veranderingen door Deltawerken en toerisme, 1965-1973
De inrichlingschets uit 1967. Uil: Deltawerken nr. 5, augustus 1968.
wij „het zo natuurlijk en volledig moge
lijk laten ontwikkelen van ter plaatse thuishorende
levensgemeenschappen". Wat hoort ter plaatse
thuis? De Deltawerken veranderden het Krammer-
Volkerak van een
Meestoof tot Deltawerken, Industrieel erfgoed op Goeree-Overflakkee.
De uitvoering van de Deltawerken heeft in de eerste plaats bijgedragen aan de
vestiging van industrieën in Zeeland. Dit proces kwam hoofdzakelijk tot stand
door de gunstige economische conjunctuur en
Het sluitsnik van op deltahoogte brengen van de zeeweringen volgde in 1990 met
de duinversterkingswerkzaamheden bij de Burgh en Westlandpolder. Daarmee
werden de Deltawerken op Schouwen
scheepswerf Welgelegen in Harlingen verbouwen. Het
schip werd ingericht voor rondreizen naar de Deltawerken. Slechts korte tijd heeft de
EUROHAVEN daar gevaren. In 1960 werd het schip verkocht aan Verolme
Logement "Het Oude Veerhuis" in Hansweert omstreeks 1900. Van hier vertrokken de zeilende
veerschippers voor hun reis over de Westerschelde, In verhand met de uitvoering van de
Deltawerken werd het
naar aanleiding van de Deltawerken,
zijn veel van deze haventjes gedempt. Een aantal heeft de functie van jachthaven
gekregen. Het haventje van Viane, vlakbij Ouwerkerk, was oorspronkelijk een
post- en
de ontwikkelingen aan de
natuur zelf overlaten. Daar is een rijk
onderwaterleven en zijn fraaie schonen. De
oppervlakte schorren is door de uitvoering van
de Deltawerken wel minder geworden; ze groei
vrij het eiland in en uit stroomde. Geavanceerde technieken, zoals
sluiting met caissons, waren nodig om de zaak te klaren. Later werd
die techniek op grote schaal toegepast bij de Deltawerken.
Den
onbekend is. Velen herinne
ren zich wel het Delta Instituut dat bij de grote werken in de delta
veelvuldig in de Zeeuwse actualiteit kwam. De deltawerken wer
den bijna tien jaar geleden afgerond en toch
werd daarmee dan ook geassocieerd. Met het einde
van de Deltawerken kwam ook het einde van het instituut in
zicht, temeer daar de oorspronkelijke opdracht van het instituut
vervuld leek. Toen Egbert
waterstaatkundige
verandering plaats vond, de
sluiting van de Philipsdam. kan
de voorlopige balans opgemaakt
worden van de gevolgen van de
Deltawerken voor de vogel
wereld. De algemene conclusie
is dat het totale
mond in de Delta. De platen en slikken zijn van uitzonderlijk grote
betekenis voor de natuur. Dit te meer omdat bij de uitvoering van de
deltawerken het areaal aan slikken en schorren is afgenomen
De stormramp van februari 1953 schudde waterkerend Nederland wakker. Dit mocht nooit meer gebeu
ren. De toen in gang gezette Deltawerken getuigen van de enorme ontwikkeling van de waterbouw
kunde
Het grote verschil tussen nu en toen is de ont
sluiting van Zeeland door de bruggen en dammen
van de Deltawerken. De provincie is hierdoor uit
haar isolement gekomen en meer bij de rest van
Nederland
Óok het prestigieuze sluitstuk van de
Deltawerken, de bouw van de stormvloed
kering, kent zijn schaduwzijden. De water
kwaliteit is prima, maar doordat er nu veel
minder zeewater in en uit stroomt ... De Deltawerken laten zowel zien tot wat de
mensheid in staat is, als tot welke onvoor
ziene gevolgen menselijk ingrijpen kan lei
den als een grootschalig ecologisch systeem
op de schop wordt genomen
de Zeeuwse natuur. Het
wegvallen van het getij in een
deel van de Deltawerken, maar
ook de daaraan verbonden
verandering van de infrastruk-
tuur hebben het Deltagebied
diepgaand beïnvloed. Veel
natuur ... Tijdens de uitvoeringsfase van
de Deltawerken is meer en
meer rekening gehouden met
de belangen van natuur en
landschap. Dat is niet in de
laatste plaats te danken aan de
inzet van de natuurbescher
Omdat het dijkvak ten westen van Bres
kens in het kader van de deltawerken op
de schop moest, werd het waterschap
benaderd met de vraag, of er tegelijker
tijd een voorziening voor de vogeltrek
dwingt de toenemende verruiging daar des te harder toe. De Deltawerken blijken een heel eigen
bijdrage te leveren aan de vegetatieveranderingen. Uiteindelijk rest de vraag of je koste wat kost probeert
een
LEBRET, T. 1964. Waterwild en deltawerken III. De achteruit
gang van de Grauwe Gans Anser anser op de Ventjagersplaten.
De Levende Natuur 67: 271-278.
Hoe verloopt de vegetatie-ontwikkeling in enkele gebieden,zoveel jaar na
uitvoering van de Deltawerken
delen van
Groningen, Friesland en. jawel, Zeeland
onder water gekomen als gevolg van het
versterkte broeikaseffect. De Deltawerken
zijn kopje-onder gegaan. Middelburg ligt
weer aan open water. De zeegaten
Drs. C.J.F. Klaassen, Documentatie Deltawerken.
Met de sluiting van de Philipsdam werden de
Deltawerken afgerond. Deze dam sloot het
Krammer-Volkerak af van de getijstromingen die
voordien nog reikten tot Willemstad. Ca. 6450
hectare water
M.H. Wilderom en M.P. de Bruin, Tussen afsluitdammen en deltawerken, deel I, Noord-Beveland.
Expositie Ramp '53 en Deltawerken (permanent); Expositie Windenergie (permanent); Wandeling
in/op Stormvloedkering (permanent); Waterpaviljoen (permanent); Waterspeelplaats (permanent);
Film 'Delta
De inventarisatie van de archieven betreffende de Deltawerken is een verhaal apart. De
omvang van circa 2 km' archief en 130.000 technische tekeningen ging onze krachten dui
delijk te boven. Daarbij
Expositie Ramp '53 en Deltawerken (permanent)
. Na een terugloop van de Ooster-
schelde als productiegebied door een in de jaren vijftig optredende mosselparasiet
en door de achteruitgang van het produktiemilieu als gevolg van de Deltawerken,
levert
-Er verschijnt een boek over de herkomst van
plaats-en bijnamen door H. Uil en F. Beekman.
-Er wordt aangeboden een boek over de effecten
van de Deltawerken op het leven in het gebied
van de
het
onderzoek naar meer zuiver wetenschappelijke vraagstellingen;
niet langer was de aanleg van de Deltawerken de dominerende
factor bij het onderzoek.
, waar zou het CEMO dan staan?
Het huidige CEMO zou zeker in de bovenste regionen staan.
Het einde van de delta-werken, zolang gevreesd als het einde van
de missie van het instituut, hebben uiteindelijk