De ecologen van Yerseke.
Deltawerken brachten Zeeland
eigen onderzoeksinstituut
... Met de Deltawerken kwamen ook de ingrijpende
effecten voor de Zeeuwse natuur. Vijftig jaar
geleden dacht men daar al over na. Het gevolg:
de oprichting van een speciaal onderzoeks
instituut. En dat
Aanwinst. Twee penningen: (1) Watersnood 1953, (2) Deltawerken 1958
. Kortom, de Deltawerken waren en zijn
het vliegwiel voor het vergaren en verspreiden
van de nieuwe kennis.
... In dit hoofdstuk van het boek worden de econo
mische effecten van de Deltawerken en het regio
naal overheidsbeleid voor de economische ont
wikkeling van Zuidwest-Nederland behandeld. De
aanleg van de
Bert Toussaint (red.) Modern wereldwonder
Geschiedenis van de Deltawerken. Uitgeverij Boom,
2018, 488pagina's. ISBN 9789024423736, prijs
41,90
... Over de Deltawerken zijn al veel boeken ge
schreven, veelal gericht op de uitvoerings
aspecten van de verschillende waterstaatkundige
werken. Er wordt nauwelijks stilgestaan bij de
gevolgen van de
De Deltawerken als Nederlands icoon zijn het
symbool van een krachtdadige overheid en
nationale trots. Samen met de Zuiderzeewerken
en de havenuitbreidingen van Rotterdam vormen
dit de 'grote ... projecten' met internationale allure.
Nederlanders zijn trots zijn op de Deltawerken
volgens een enquête uit 2006.
De Deltawerken
... De Deltawerken versterken wat met de herver
kavelingen al in gang was gezet: de absolute
scheiding tussen land en water. Zij zijn de
techniek en beton geworden angst voor het
water. Voor het Thoolse
. De bouw van de Afsluitdijk leverde het
bewijs dat ingenieurs en aannemers tot dergelijke
kunststukjes in staat zijn en vormde later de basis
voor de aanpak van de Deltawerken.
... Herstel na 1953, uitvoering van de Deltawerken
Sinds de Deltawerken
... Al tijdens de uitvoering van de Deltawerken
ontstaat er een discussie over de nagestreefde
scheiding van water en land. Is het wel goed
om het getijde helemaal uit de delta te weren?
En is het wel
2. Start Deltawerken 1958: Slagpenning, Brons, 60 mm
... opgeroepen; zij
geeft symbolisch het doel van de Deltawerken weer. Een kale stam, de overstroming symboliserend,
wordt door de zon beschenen en vogels vliegen er langs heen. Eén draagt, als de duif van Noach
De ecologen van Yerseke.
Deltawerken brachten Zeeland
eigen onderzoeksinstituut
Deltawerken
... Bij de Deltawerken moesten veel stukken bodem
van de geulen in de zeearmen vastgelegd worden
door zinkstukken. Deze werden traditioneel
gemaakt van zacht wilgenhout, naar de plaats
van bestemming
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op innovatieve
oplossingen die bij de Deltawerken zijn toegepast.
De auteurs richten zich hierbij vooral op de
afsluittechnieken, het toepassen van nieuwe
materialen ... De ervaring met eerdere waterstaatkundige
werken was weliswaar bruikbaar maar voor de
Deltawerken niet toereikend gezien de omvang
van de sluitingen en de optredende stroomsnel-
heden. In het
11. P.H. Nienhuis, 'De oecologische consequen
ties van de Deltawerken'. In: W.J. Wolff (ed.).
Wadden, Duinen, Delta. Wageningen 1982,
101-132.
villa werd gekocht en Yerseke was een
geschikte uitvalsbasis voor veldonderzoek.
De onderzoekers maakten eerst een inventarisatie
van de toestand van vóór de Deltawerken, üe
planning van de werken verliep
logisch; Zeeland was op deze punten een provin
cie als een andere. De grote infrastructurele wer
ken waarmee Zeeland zich onderscheidde, die
rond 1870 en de Deltawerken, hadden op de
Modern wereldwonder. Geschiedenis van de Deltawerken.
(Amsterdam 2018)
aan dat met
name de aanleg van Vlissingen-Oost, in het kader
van de Deltawerken, een economisch voordelige
investering was.18 Hoewel de Zeeuws-Vlaamse
Kanaalzone profiteerde van de grotendeels door ... afsluiting van de zeegaten
in het kader van de Deltawerken heeft de water
sport goede mogelijkheden geboden.'9
. Weidse en meer
besloten landschappen, de Zeeuwse luchten, de
zeearmen met de Deltawerken, schitterende
boerderijen, de historische binnensteden. Gezich
ten die een enorme variatie in schaal laten zien
en
later ook een gevaarlijke, namelijk
toen de Deltawerken hun voltooiing naderden.
Betekende dat ook het einde van het Delta
Instituut? De oorspronkelijke opdracht leek
vervuld. Directeur Duursma vertrok in
Aanvankelijk schilderde en tekende hij veel aan de
waterkant: de Deltawerken, havens, vissersboten
en scheepswerven. Grote bekendheid kregen zijn
schilderijen van 'gewone dingen' zoals een
aanvang nam, in ons gewest heeft nagelaten.
Benevens deze beperking, zijn buiten beschou
wing gebleven Zeeuwse molens, de Deltawerken,
een aantal andere waterbouwkundige werken en
defensieobjecten
beleid (bijv. Deltawerken, Nederlandse en
Europese richtlijnen met betrekking tot natuur
bescherming). De natuur en de mens zelf zorgen
voor veranderingen. Bij zowat alle vormen van
Met het afschaffen van de klederdracht zijn ook
veel Zeeuwse streeksieraden en bijbehorende
folkloristische voorwerpen verdwenen. Door
menigeen wordt dit betreurd, maar als gevolg
van de Deltawerken
spoor-, tram- en waterwegen, de ont
wikkeling van het toerisme, de wederopbouw na
de Tweede Wereldoorlog, de Deltawerken en de
industrialisatie van Vlissingen-Oost: het komt
allemaal aan de orde
-
beer, een napoleontisch vestingwerk uit 1810, te
verdwijnen als gevolg van de uitvoering van de
Deltawerken. Na protesten, onder andere van de
Stichting Menno van Coehoorn, is geld beschik
baar gekomen
De Deltawerken zullen dan ook deel uit blij
ven maken van de fascinerende dialoog tussen
mens en natuur: luctor et emergo.
In dit hoofdstuk van het boek wordt ingegaan
op de gevolgen van de Deltawerken voor de
watersystemen in zuidwest Nederland. Al in de
jaren 30 van de vorige eeuw was verzilting een
probleem. De
) en werd in het kader van de
Deltawerken een geologische kaart gepubliceerd
(Van Rummelen 1970). Laatstgenoemde beide
onderzoekers beschouwden het gehele duingebied
tussen strand en polder als Jonge
de jaren ’60 en ’70 waren
gezet in het kader van de Deltawerken. De
ondiepe boringen (tot 20 meter) op de Kop van
Schouwen, afgestoten door Naturalis, werden
opnieuw beschreven naar korrelgrootte en
en de Deltawerken uitgele
zen mogelijkheden voor het binnenhalen van
grote congressen.
provinciale bestuur reageerde op deze
nieuwe perspectieven met de oprichting van de
Werkgroep Deltawerken Zeeland. Deze groep
bestond uit de directeuren van de Planologische
Dienst, het eti, de Provinciale
geschiedenis. Bijna jubelend schrijft hij: "Het
stopzetten van de Deltawerken is voor Nederland
welhaast een revolutionaire gebeurtenis; nooit eer
der dwongen gewone burgers Rijkswaterstaat ertoe
een project
Het hoofdstuk over Johan van Veen is natuur
lijk ook het hoofdstuk over de Deltawerken, met
de Stormvloedkering in de Oosterschelde als
afsluiting. Hoewel dit deel van het hoofdstuk een
aantal mooie
sidies hebben kunnen bedruipen? Ook het toe
risme kwam in Zeeland pas op gang toen door de
aanleg van de Deltawerken en nieuwe infrastruc
tuur (als gevolg van enorme investeringen door
het Rijk) de
hoeveelheden
waren zo groot dat dit materiaal commercieel
werd gewonnen en gebruikt voor bijvoorbeeld
wandelpaden. De Deltawerken hebben echter
gezorgd voor een verdere afkalving van de Wal-
cherse kust ter
kiesrechtstrijd, de Watersnood
rampten), de enorme infrastructurele veranderin
gen, waarbij we in de eerste plaats moeten den
ken aan de Deltawerken, maar bijvoorbeeld ook
aan de aanleg van de spoorlijn en de
ving - nu in een Zeeuws-Vlaams dorp - te vol
gen. Een belangrijk keerpunt in Hoofdplaat was
het verdwijnen van de getijdenhaven in 1970 als
gevolg van de Deltawerken. De lagere rooms-
katholieke en
Zeeland krijgt in dit boek ruime aandacht.
Niet voor niets gaat het over waterwerken die in
Zeeland nu eenmaal ruimschoots voorhanden
zijn. De Deltawerken spreken tot de verbeelding.
Ze krijgen meer
willen dwingen een brug tot
in de wolken te bouwen, een zoveelste prestigieus
waterbouwkundig hoogstandje in het kader van de
Deltawerken? Na de Zeelandbrug en de Storm
vloedkering weer een nieuwe
het jaar 2000 en zowel voor als na het
jaar 2000. Dat is natuurlijk arbitrair. Er had ook
gekozen kunnen worden voor 1986: oplevering
Oosterscheldekering en 'einde Deltawerken'.
en op
waar zij buiten Veere exposeerden. Hij beschrijft
ook hoe zij de Tweede Wereldoorlog doorkwamen
en hoe de aanleg van de Veerse Gatdam in het
kader van de Deltawerken het einde inluidde van
de