en andere natuurgebieden. Toen de consequenties voor de avifauna als gevolg van de Deltawerken zich aftekenden, werd de hele delta excursiegebied. Hij was o.a. bestuurslid van de Stichting De Beer, een

Toen kwam in 1953 de watersnoodramp en in het verlengde daarvan de Deltawerken. Met de aanleg van de Philipsdam in 1987 vielen de natuurgebieden in het Krammer/Volkerak grotendeels droog zoals

zaden) aan dat aanspoelt langs de oevers van de Westerschelde. De Oosterschelde is sinds de voltooiing van de Deltawerken een zeearm, met nau welijks verbinding met het rivierengebied.

nadeel ondervond van het uitban nen van het tij, heeft de Kroon voor de Deltawerken weinig goede woorden over. Met zijn statement dat de beslissing hiervoor uiteindelijk werd genomen

ruilverkaveling op Goeree- vond voornamelijk plaats bij de dorpen en bij de aanleg nd maakte de voltooiing van de deltawerken nieuwe cor- niet toevallig, dat de eerste waarnemingen van de rosse oet van de

Bommenede gegraven in het kader van de Deltawerken. Daarvoor is een strook van de slik ken ingepolderd door aanleg van een ringdijk. In dat minipoldertje zijn de caissons voor de Brouwersdam gebouwd. Door het

onvolprezen Flora Zeelandica (in middels weer verkrijgbaar!) noemt Peter Meininger als verklaring voor deze afname dat dit niet alleen aan de Deltawerken ligt, maar wellicht ook aan een veranderd beheer zoals

Dat de vos door de aanleg van de Deltawerken deze eilanden kan bereiken heeft niets met een natuur lijke gang van zaken te maken en genoemde soorten kunnen zich niet (zo snel) aanpassen of simpelweg

delta associeert met natuur in plaats van met deltawerken, dan is de missie van Deltanatuur wat de staatssecretaris betreft geslaagd', zo lezen we. In alle publicaties richtten de samenstellers de

Minder dan 10 jaar na de odyssee van Stoel zag het er somber uit. Na de Watersnoodramp van 1953 begon Ne derland aan de Deltawerken en dus ook aan de bouw van de Haringvlietsluizen. Door die kering

, gaan wel tot in de kleine beken in de Alpen. Voordat de Deltawerken werden aangelegd hadden deze soorten vrije toegang tot de rivier. Een situatie die na gereedkomen volledig is veranderd. Vooral de

uiterlijke identiteit van het eiland langzaam weg te ebben. Zoals het getij deed na de Deltawerken, de dynamiek werd onherstel baar beschadigd. Nederland is in beweging, maar onze kenmerkende deltanatuur werd

, bouwde dammen, kribben, Deltawerken, ge malen, stuwen en dijken. Zo werd het voortbestaan van kustbroedvogels afhankelijk van onze inzet.

Uit: "de Deltawerken"

De Deltawerken, in onze omgeving Haringvlietdam, Hellegatsdam, Volkerakdam, Brouwersdam en Greve- lingendam waren gereed en hadden groot effect op het buitendijkse milieu. Binnendijks stonden plannen

De Oosterschelde is net als het Grevelingenmeer een belangrijk broedgebied voor kustbroedvogels in het Delta gebied. Als gevolg van de uitvoering van de Deltawerken (stormvloedkering

aanleiding van de uitvoe ring van de deltawerken, opgericht. De taak van het Delta Instituut was het bestuderen van de veranderingen in flora en fauna van de schorren en de wateren van Zuidwest-Nederland, die ... tengevolge van de deltawerken zouden optreden. In de begin-jaren van het instituut zijn hiervoor vele inventarisaties van organismen in het Deltagebied uitgevoerd. Herhaling van inventarisaties na technische

deze items het resultaat van een herbezinning in de jaren negentig, toen men zich bewust werd dat de Deltawerken negatieve invloed hadden opgeleverd voor de natuur. Voorts steeg de behoefte aan natuur en

Relatie met de Deltawerken ... -1977 toonde echter aan dat de veranderingen die de valleivegetaties toen al ondergingen, werden veroorzaakt door onze Deltawerken. Met de af

Nederlandzeldzaam is (oppervlak zeer gering) en sterk is achteruitgegaan, ondermeer door uitvoe ring van de Deltawerken. ... De aanleiding voor die Deltawerken, de Ramp, had in eerste instantie juist tot een uitbreiding van de kenmerkende zilte soorten als Stomp kwelder gras en Zilte schijnspurrie geleid. Zo vermeldde

Een geluk bij een ongeluk. Zo zou je het onstaan van de Voordelta kunnen noemen. De Deltawerken hebben het dynamische getijdemilieu in het zuidwesten van Nederland inge damd. In plaats van woeste

Door het uitvoeren van de Deltawerken heeft de natuur in Zeeland veel offers moeten brengen en neemt het oppervlak aan getijdegebied verder af. Dit betekent dat ook het gebied waar zeekraal groeit en

wat meer sterns binnengaats. We kunnen dan ook konkluderen, dat door uit voering van de Deltawerken de sterns gedwongen zijn langere voedselvluch- ten te maken dan vroeger.

Uit het voorgaande volgt als vanzelf de vraag, wat de invloed is geweest van de Deltawerken op de fauna van het betrokken gebied. Een uiterst in teressante vraagstelling, die we echter,net als vele

ecologische schaduwzijden van de Deltawerken, signaleerden V&W nieuwe ontwikkelingen waarmee men bij het toekomstige waterbeheer rekening heeft te houden. Studies en nota's kwamen los, welke in 2003

2. Snelle veranderingen door Deltawerken en toerisme, 1965-1973

-auteur Henk v.d. Steenhoven. Een gebied dat sterk van karakter veranderde na het gereedkomen van de Deltawerken, maar met een flora en fauna die zeker de moeite waard is!

De inrichlingschets uit 1967. Uil: Deltawerken nr. 5, augustus 1968.

wij „het zo natuurlijk en volledig moge lijk laten ontwikkelen van ter plaatse thuishorende levensgemeenschappen". Wat hoort ter plaatse thuis? De Deltawerken veranderden het Krammer- Volkerak van een

tijd dat de erosie er na de totstandkoming van de Deltawerken sterker zou worden. Tussen 1970 en 1980 is de strandverdediging met nogmaals 11 pa- lenrij en in de richting van Westenschouwen uitge

In "Deltawerken" februari 1963 noemde Mörzer Bruijns ten onrechte dit gebied op Goeree "schurvelingenlandschap" en op Schouwen "haaymetenlandschap"

dwingt de toenemende verruiging daar des te harder toe. De Deltawerken blijken een heel eigen bijdrage te leveren aan de vegetatieveranderingen. Uiteindelijk rest de vraag of je koste wat kost probeert een

LEBRET, T. 1964. Waterwild en deltawerken III. De achteruit gang van de Grauwe Gans Anser anser op de Ventjagersplaten. De Levende Natuur 67: 271-278.

deze inventa risatie stond een tweeledig doel voor ogen. Ten eerste de tegenwoordige toestand vastleggen3 zodat ra voltooiing van de Deltawerken over de op getreden veranderingen in de vogelbevolking

LebretT. 1964. Waterwild en deltawerken III. De achteruitgang van de Grauwe Gans Anser anser op de Ventjagersplaten. De Levende Natuur 67: 271-278.

Sindsdien veranderde de voedselsituatie dras tisch. We zagen dat door het prijsgeven van bie- zencultuur en de invloed van deltawerken, het biezenbestand rap kromp. Tegelijkertijd veran derde de

Hoe verloopt de vegetatie-ontwikkeling in enkele gebieden,zoveel jaar na uitvoering van de Deltawerken

Dit is goed te zien op een schematische voor stelling (figuur 1) die dr.ir. H.A.Ferguson (1911- 1997) ervan gaf in het mooie boek Dialoog met de Noordzee. Tweeduizend jaar Deltawerken uit 1991. Hij

Strandplevier, een soort die profiteerde van de aanleg van de Deltawerken, maar nu na de voltooiing daarvan weer in aan tal achteruitgaat. Foto: Henk Harmsen.

Met de sluiting van de Philipsdam werden de Deltawerken afgerond. Deze dam sloot het Krammer-Volkerak af van de getijstromingen die voordien nog reikten tot Willemstad. Ca. 6450 hectare water

Het signaleren van de enorme veranderingen, die langs de kust voor Seri wen plaats hebben en nog zullen vinden door dé deltawerken, zullen we als leek maar overlaten aan het Delta Instituut voor

dat zeer na verbenden is aan de Deltawerken en waarvoor we dan ook een flinke belang stelling verwachten om kwart voor acht in hotel Bakker aan de Achterweg te Burgh.

Dergelijke uitbraüing van het jachtverbod op ganzen zou bo vendien de mogelijkheid openstellen een deel van de nadelige uevolgen van de Deltawerken (vnl. kolganzen) he kompenseren Voor de winter van

deltawerken kwamen en de beide vaste oeververbindingen zijh.een feit geworden. Het Brouwershavense Gat en de Oosterschelde gaan als open water hun laatste jaren tegemoet en de stroom van toeristen is niet meer

Deltawerken-tijd, waar de vogels het langer dan enkele jaren uithouden.

óók plaats bieden aan vegetaties die door de uitwerking van de Deltawerken zeldzaam zijn geworden. Zoals hier boven al gesteld zijn de ecologische processen (ecologi sche referentie) van wezenlijk

De Dwergstern is van oorsprong een vogel van stranden en platen in dynamische delta- en kustmi- lieus met liefst veel schelpen en weinig begroeiing en een geringe verstoring. Door de Deltawerken en

(voorheen Rijkswater staat dienst Getijdewateren) gebruikt voor een biolo gisch monotoringprogramma om o.a. de gevolgen van de Deltawerken op het voorkomen van vogels te bestuderen. Regelmatig worden de

De aan het getij gebonden planten en dieren, die door de Deltawerken een groot deel van hun leef gebied verloren zagen gaan, krijgen in de Voordel ta weer ruimte terug. En dat is geen overbodige luxe

De komst van de Deltawerken vormde wellicht het grootste keerpunt voor landschap en avifauna van Goeree- Overflakkee tijdens de afgelopen anderhalve eeuw. Hier de Haringvlietsluizen. Foto: G. L