De schaduwkanten van de Deltawerken
... naals. Denk aan de gelatenheid, waarmee de vissers Veere verlieten, toen de Veerse
Dam werd aangelegd. Maar in de jaren zestig veranderde de samenleving en dat had
ook zijn weerslag op de Deltawerken
Na voltooïng van de Deltawerken heeft de
gedachte postgevat dat Zeeland af was.
De tot beweging
dwingende dynamiek
van de Delta is
bestond het plan uit het verhogen en versterken van de dijken en de duinen en het
verkorten van de kustlijn met ruim 700 kilometer. In 1997 zijn de Deltawerken afge
rond met de aanleg van de ... Maeslantkering in de Nieuwe Waterweg. Voor de aanleg
van de Deltawerken was er sprake van een estuarium. Een estuarium is een overgangs
gebied van de rivier naar de zee, waar zoet rivierwater en zout zeewater
Maar de Deltawerken bleven de trots van Nederland en het was in eerste instantie niet
aan de orde kanttekeningen te plaatsen. Toch veranderde dat in de loop der jaren. Er
... Fig 16 Weggevallen estuarlene dynamiek door de Deltawerken
Bron: Achtergronddocument Kansenkaart Estuarlene Dynamiek in
de Delta, Rijkswaterstaat, RIKZ, 2005.
uitgeruste laboratoria, maakten een veelheid van experi
menten en experimentele analyses mogelijk. Overigens bleef de
aanleg van de Deltawerken een belangrijke achtergrond voor het
onderzoek. Algemeen ... . Marten Hemminga benoemd, in eerste
instantie belast met onderzoek naar decompositieprocessen.
Een tweede factor was dat de Deltawerken hun voltooiing nader
den en dus de vraag naar het toekomstig werkveld
geweest, die zich in het kielzog
van de Deltawerken hebben geprofileerd. Maar de grote impuls kwam toch
door de vestiging van grote buitenlandse bedrijven, te beginnen met Dow,
gevolgd door Hoechst
. Laten we eerlijk
zijn, de Deltawerken hebben een aantal schaduwkanten.
leven en de schade was enorm. Na de Ramp van
1953 besloot de regering tot een staaltje van technisch kunnen: de Deltawerken. Nog
steeds iets waar buitenlandse delegaties vol bewondering op af komen. In
van het Veerse
Meer met sprongen verbeterd. Ooit zijn de Deltawerken begonnen met het Veerse
Meer. En nu is dit meer weer het eerste project van het Nieuwe Deltaplan (avant-la-
lettre). Zie figuur 18.
illustratie van een ultiem geloof in de maakbare samenleving
leek met het ontwerp van de Deltawerken de eindbeeldplanning van Zeeland ingezet.
Met het storten van de laatste basaltblokken leek Zeeland verworden
vrij het eiland in en uit stroomde. Geavanceerde technieken, zoals
sluiting met caissons, waren nodig om de zaak te klaren. Later werd
die techniek op grote schaal toegepast bij de Deltawerken.
Den
blijven bieden van educatie en
entertainment. De Deltawerken, zand, zee en water zijn en blijven de uit
gangspunten.
accent dus op de
Deltawerken. Ook komt hier een speciaal expositiegebouw over de bouw
van de stormvloedkering.
deltawerken') waar
schuwde voor de zwakke dijken. Nu, vijftig jaar later kwam het week
blad met een themanummer onder de kop 'Hoe kon de ramp gebeuren?'.
Het dossier ging kritisch in op het gedrag van de
Deltawerken. De aan
wezige kade aan de westkant van de baai blijft eveneens gehandhaafd en
herinnert aan de functie van het voormalig werkeiland.
De landschappelijke ingrediënten van het park hebben een sterke
expositieruimte die Waterland
nu in het Topshuis in gebruik heeft te kunnen vervangen. Het materiaal
in het Topshuis is gefocust op de Deltawerken en in de nieuwe opzet van
Waterland blijft de aandacht voor dit
onbekend is. Velen herinne
ren zich wel het Delta Instituut dat bij de grote werken in de delta
veelvuldig in de Zeeuwse actualiteit kwam. De deltawerken wer
den bijna tien jaar geleden afgerond en toch
werd daarmee dan ook geassocieerd. Met het einde
van de Deltawerken kwam ook het einde van het instituut in
zicht, temeer daar de oorspronkelijke opdracht van het instituut
vervuld leek. Toen Egbert
Een voorbeeld dat ik hier wil aanhalen is, zoals hij het zelf noemde, de tweede
deltawerken. Nog maar enkele weken geleden werd de 'Kracht van de Delta' ge
publiceerd. In deze filosofie wordt
Ten zuiden van de Hooge Platen ligt, tussen Breskens en Hoofdplaat, het
Voorland van Nummer Eén. Een terrein van ruim 30 hectare, een stuk
ontpoldering dat door de Deltawerken buitendijks is komen te
. Velen willen Zeeland houden, zoals het is. Het is net of na het
realiseren van de Deltawerken niets meer gemaakt kan en mag worden.
Conserveren lijkt het motto. Maar dit Zeeland is wel het resultaat van
versterkte
veldslag tegen het water. Uitvoering van de deltawerken bracht een
diversiteit aan zoute, zoete en brakke watersystemen tot bloei, die veel
onderhoud vergen. Nadelige effecten van al deze
Ons land is niet maakbaar gebleken. Ondanks de Deltawerken en de
inspanningen van de twee moderne Zeeuwse all-in waterschappen zal
Zeeland nooit af zijn. Te lang is uit het oog verloren dat water
het
onderzoek naar meer zuiver wetenschappelijke vraagstellingen;
niet langer was de aanleg van de Deltawerken de dominerende
factor bij het onderzoek.
, waar zou het CEMO dan staan?
Het huidige CEMO zou zeker in de bovenste regionen staan.
Het einde van de delta-werken, zolang gevreesd als het einde van
de missie van het instituut, hebben uiteindelijk
destijds in het teken van de naderende
Deltawerken. De schorren, slikken en
strandvlakten in het Deltagebied waren
de Mossel. 'De Deltawerken hebben de mosselcultuur geen goed gedaan. Grote
Door de Deltawerken uit te voeren, verloren de Zeeuwse wateren - met uitzonde
ring van de Westerschelde - het estuarien karakter. De deltadammen verhinderden
de menging van zout en zoet water en
, veertig en begin vijftig is verleden tijd. Werk is er volop. In het
kader van de Deltawerken, veerhavens in heel Zeeland, hei- en ondergrondse
waterwerken in België, projecten in Nederlandse havens. Die
Is Zeeland qua oppervlakte klein? Het landschap is grootschalig!
De afmetingen van de Scheldewateren zelf, de zeearmen, zijn fors.
De ingrepen door met name de Deltawerken zijn dat eveneens. Zeeland
provinciebestuur in
de persoon van de voorzitter." Hij raakte vooral onder de indruk van
typisch Zeeuwse bedrijven als Noordhoek Diving, Verbrugge en Stoffels
die in de slipstream van proces-industrie en Deltawerken
doorgedrongen.
Wie de website en 'De Watersnoodkrant' leest, vindt daar veel verhalen
van ooggetuigen over de drama's die de ramp heeft veroorzaakt, over de
helden van toen en over de deltawerken die er het
In de Rijn-Maas-Schelde-delta was het ingrijpen in de ondergrond - de aanleg van de
Deltawerken - juist gemotiveerd vanuit de veiligheid. Door echter de watersystemen
zo drastisch van karakter te