ding. Na het Engelse bestuur in de periode
1804 tot 1816 zou het Nederlandse bestuur
van de kolonie Suriname worden hervat en
daarvoor was Nederlands personeel nodig.
Waarom hij zich aangetrokken ... voelde voor
een baan in de kolonie in het noorden van
Zuid-Amerika? Hij geeft er in zijn memoires
geen nadere toelichting over. Toch is er een
aantal redenen aan te voeren.
leven
in de Nederlandse kolonie Suriname. Het
Rijksmuseum in Amsterdam heeft enkele
van zijn werken tentoongesteld in de per
manente collectie. Lammens was een groot
bewonderaar van Schoutens’ werk.
werksaam deel
der bevolking, in het belang van Nederland,
zonder hen bestaat de kolonie niet.” Ook
hekelde hij de neerbuigende houding van
plantage-eigenaren die zowel gericht was
op tot slaaf gemaakten als
Door het verspreiden van zijn kennis wierp
hij zich op als een schakel tussen de Zuid-
Amerikaanse kolonie en het moederland
Nederland. Zijn boek ‘Bijdragen tot de ken
nis van de kolonie Suriname
Pere, patronen der kolonie Rio Berbice
(1671), koopman Moijse Catteau (1672)
Zeeuwse patroonschappen tot Nederlandse
kolonie. Van de vroegste geschiedenis tot
Zeeuwse erfenis. Namen op de eilanden,
van wegen bijvoorbeeld herinneren nog aan
de Zeeuwse patronen. De eerste
meer waren een Nederlandse kolonie. De
meeste Zeeuwse patroonschappen worden
in Vlissingen met een straatnaam herin
nerd.
possessie zouden willen troubleeren'. Tegen
1640 kende het fort 16 ijzeren stukken ge
schut. De naam Nieuw-Zeeland werd ge
geven aan de nieuwe kolonie, maar deze
naam verdween al snel uit de boeken. Niet
alle ...
juli 1638 kwam de eerste Statiaanse tabak
aan op de markt van Vlissingen, gevolgd
door een dubbel aanbod het daaropvol
gende jaar. Voor het bestuur in de kolonie
werd een raad gevormd, waarvan de hoog
Europese
bevolking op zo'n 300 gesteld, maar wel
met 900 slaven. Ondanks de groei van de
kolonie was er geen echte stad op het ei
land. Pas in de negentiende eeuw zou het
fort met zijn nederzetting alsmede
De pest, een Zeeuwse kolonie, spoorstad
Vlissingen en een apart object
De pest, een Zeeuwse kolonie, spoorstad
Vlissingen en een apart object
Zeeuws patroon
schap meer waren een Nederlandse kolonie.
... Tobago als Zeeuwse kolonie: 1628-1630,
1633-1636
Vlissingse burgemeester Jan de Moor toe
stemming van de Kamer Zeeland van de
WIC om als patroon een kolonie te stich
ten op het eiland. Jacob Martens, handels
partner van De Moor, zou als commandeur
uitvaren ... Een kolonie werd gesticht aan de noord
kant van het eiland aan de huidige Great
Courland Bay bij het tegenwoordige
Plymouth. Twee forten, Nieuw Vlissingen
en Nassau, werden opgericht. Tussen de
gevangene, waarschijnlijk Gayner
of zijn zoon, zou de Spanjaarden de weg op
Nieuw-Walcheren laten zien. In de nacht
van 1 december 1636 werd de kolonie
door Spanjaarden en Indiaanse bondge
noten aangevallen ... De Spanjaarden lieten het eiland na hun
verovering voor verlaten achter. Het eiland
werd niet als heel waardevol ervaren, maar
ze wilden vooral geen concurrenten op het
eiland die hun kolonie op
te blazen. In september 1654 kwamen ze
aan en stichtten een nieuwe kolonie aan de
zuidkant van het eiland, op de locatie van
de tegenwoordige hoofdstad Scarborough.
Lampsinsstad zou deze nederzetting ... Versterkt met kolonisten die uit Nederlands-
Brazilië vluchtten en met Franse kolonis
ten, kwam ook de suikerteelt van de grond.
De kolonie floreerde en er zouden 1200
blanken en enkele tientallen
De Koerlandse kolonie was in diezelfde
periode niet veel verder gegroeid, doordat
versterkingen uit Europa uitbleven. Tijdens
de Pools-Zweedse Oorlog (1655-1660)
werd Koerl and door de Zweden ... veroverd
en werd Jacob als gevangene afgevoerd.
Nadat honger en indianen Nieuw-Koerland
bedreigden, rebelleerden de soldaten en
droegen zij de kolonie over aan de Zeeu
wen. Omkoping en verraad speelden mee
aangevoerd toen de Fransen aan
het eind van het jaar terugkwamen. Een
voltreffer in het kruitmagazijn doodde bij
na alle Nederlandse officieren en maakte
een einde aan de kolonie. Ondanks diver
se nieuwe
breed
onderzoek gedaan naar wat er zich afspeel
de rond de verkoop van ruim twintig zwarte
slaven in de kolonie Jamestown, Virginia.
Zij waren aangevoerd door een Neder
lands schip, onder het commando van
De eerste gedocumenteerde verkoop van zwarte
slaven in wat nu Noord-Amerika is (VS), vond
plaats in augustus 1619. Een Dutch man of
warr (Nederlands oorlogsschip) arriveerde bij de
kolonie Jamestown ... deze com
merciële kolonie failliet en nam de Engelse
Kroon deze over. Buiten het fort werd de
stad New Town gesticht die gestaag groei
de. Het originele fort verdween, maar te
genwoordig wordt
over de
gebieden van de kolonie.
In 1586 maakte het schip deel uit van
de vloot die kolonie Roanoke stichtte in
Noord-Amerika. In 1587 en 1588 voer de
White Lion succesvol in de eskaders van
Drake tegen de Spaanse Armada. Vanwege
beroemde Mayflower uit Engeland
arriveerde in de Plymouth Bay kolonie ver
bezuiden Jamestown. De opvarenden van
de Mayflower worden gezien als de 'Pilgrim
Fathers of America'. Zes presidenten
stammen van hen
. Snouck Hurgronje Louijssen
gingen in de late jaren zestig van de acht
tiende eeuw bijvoorbeeld actief op zoek
naar investeerders in de Zuid-Amerikaanse
kolonie Essequibo/Demerara (in het hui
dige Guyana ... der Woordt. Het is geen toeval
dat deze schepen naar de kolonie Berbice
(eveneens in het huidige Guyana) voeren,
want dezelfde koopman bezat daar twee
plantages.
het con
tinent Zuid-Amerika) en de eilanden in
het Caribische gebied, terwijl Amsterdam
haar aandacht vooral op de kolonie Nieuw-
Amsterdam (het gebied rond New York)
vestigde. Toen in 1621 de WIC werd ...
telijk halfrond gesticht worden, Afrika bleef
voorbehouden aan de WIC. Zo'n nieuw te
stichten kolonie werd een patroonschap
genoemd en de eigenaar patroon. Deze pa
troonschappen werden meestal verleend
aan
tegenwoordig Bellamypark 32 is.1 Al in
1628 kreeg Van Pere als een van de eer
sten een octrooi samen met burgemeester
De Moor, om een kolonie te stichten. Het
was tevens het laatste patroonschap dat
bestaan ... over hoe er over de
kolonie gedacht werd.
Bij de stichting van de kolonie waren
slechts 40 mannen en 20 jongens met de
Arend en de Hazewind naar het gebied ge
bracht. Cornelis van Pere, de zoon van de
patroon, was een van de eerste comman ...
deurs van de kleine kolonie. In latere jaren
zouden schippers die vaak op het gebied
vaarden voor één a twee jaar aangesteld
worden als commandeur. De blanke be
volking van de kolonie bestond vooral de
overtochten wer
den door Van Pere gecombineerd met de
vaart op zijn eigen kolonie aan de Berbice.
... In 1666 was Berbice een van de weinige
gebieden in de West dat niet door de Engel
sen veroverd werd. Commandeur Berge-
naar sloeg een Engelse aanval af en was
zelfs in staat om de Zeeuwse kolonie aan
Na de oprichting van de Tweede WIC ont
stond er een conflict over het eigendoms
recht van de kolonie. Maar Abraham van
Pere junior kon bewerkstelligen dat hij in
1678 hetzelfde octrooi kreeg als zijn
Negen jaar later werd de kolonie verwoest
door indianen, die de blanken in het fort
terugdrongen en suikermolens verbrand
den. Een kleine twee jaar daarna werd het
patroonschap gebrandschat door de ... De kolonie werd geleid door een comman
deur, die in elk geval in de jaren zeventig
werd bijgestaan door een Raad van twee a
drie personen gevormd uit de belangrijkste
planters. Na 1678 bestond de
In 1712 werd de kolonie opnieuw door
Fransen geteisterd. Baron de Mouans kon
ingehinderd de rivier opvaren tot voor het
fort. Commandeur Steven de Waterman
bood kranig tegenstand, maar na verraad ... Dit bedrag was echter een gigantische last
voor de kleine kolonie en de Van Peres
konden dit niet opbrengen. Zij weigerden
in eerste instantie de betaling en werden
uiteindelijk gedwongen de kolonie
De Vlissingse koopman Abraham van Pere,
ambachtsheer van Souburg, kreeg in 1627
toestemming om een kolonie te stichten
aan de Berbice, een rivier in het oosten
van Guyana. Dat mandaat kreeg hij van
Tussen 1884 en 1915 was het gebied dat
de tegenwoordige staat Namibië omvat
een Duitse kolonie met de naam Zuid West
Duitse kolonie vanaf dat jaar als haar man
daatgebied.
... In 1946 wilde Zuid Afrika de voormalige
Duitse kolonie inlijven als vijfde provincie,
maar daar wilden de Verenigde Naties niet
aan meewerken. Ondanks die afwijzing
bleef Zuid-Afrika grote invloed
de ontdekkingsreiziger meer gebieden in
deze regio op de kaart. Enkele jaren na
zijn terugkeer claimde Nederland Hudsons
overzeese ontdekkingen en riep ons land
de kolonie Nieuw-Nederland in het leven ... lange tijd een kolonie op kleine
schaal, want rond 1630 telde het gebied
slechts 200 a 300 inwoners!
Nederzettingen kregen Nederlandse namen,
niet alleen omdat het bestuur van de
nieuwe kolonie Nederlands was, maar ook
omdat het gebruikelijk was om de Ne
derlandse identiteit te benadrukken. De
Git de vakliteratuur ontstaat een onthutsend
beeld. Er blijkt binnen de marine totaal
geen eenduidige opvatting te zijn geweest
over de vraag hoe en met welk materieel
wij de kolonie Oost ... binnen de marine een
ware stammenstrijd over hoe de kolonie
te verdedigen. Er waren er die met zware
oppervlakteschepen een strategie wilden
uitzetten. Anderen propageerden het duik
bootwapen. De marine
initiatief werd
beheerd door de Kamer Zeeland van de
West-Indische Compagnie (W1C). In 1627
volgde de kolonisering aan de Berbice.
Hoewel deze kolonie onder het patroon
schap stond van de Walcherse koopman en
suikerplantage Nieuw Vlissingen. Het di
recteurschap betekende geen eigenaar
schap, maar een dienstbetrekking bij de
eigenaar van de kolonie. Dit soort planta
ges werd dan ook gouvernement plantages
Hendrik van Doorn kreeg naast zijn direc
teurschap een politieke functie en werd tot
raad van het koloniebestuur benoemd. De
grote bloei van de kolonie heeft hij echter
niet mee kunnen maken. In 1712 ... sloeg
het noodlot toe en bleek het succes van
de kolonie een keerzijde te hebben. Net als
in 1689 waren het alweer Franse kapers
die de voornamelijk Zeeuwse kolonisten
in Berbice aanvielen en
Kort voor 1750 richtte Abraham een twee
de plantage op. Omdat er in de kolonie een
verplaatsing van het verdedigingsfort en het
bestuurscentrum naar het kustgebied had
plaatsgevonden, werden
De eerder genoemde zoon van Abraham sr.
en Josina, Hendrik, was vernoemd naar zijn
grootvader. Hendrik jr. was getrouwd met
Jacomina Cornelia Lusses. Het stel was op
gegroeid in de kolonie Essequibo ... . Ook de
familie Lusses bezat een plantage en van
Jacomina's grootvader Willem Lusses we
ten we dat hij arts was in de kolonie.
Hendrik en Jacomina waren slechts korte
tijd eigenaar van Doornhaag en ook
Abrahams gelijknamige oom.
Abraham van Doorn Moseszoon was ge
trouwd met een zus van Jacomina Cornelia
Lusses. Ook hij zat in het bestuur van de
kolonie. In de praktijk waren het deze oom
en zijn vrouw die
Nadat de Fransen de Nederlanden waren
binnengedrongen in 1795 werd het ook in
de koloniën in de West onrustig. De enorme
hoeveelheid slaven werd opstandig, Franse
oorlogsschepen konden de kolonie ... militair
ingrijpt. Vethakes laatst bewaarde brief da
teert van 30 september 1795. Ook hij zal
de kolonie vervolgens hebben verlaten. In
1796 namen de Engelsen Essequibo over.
De plantage Virginie was al in
mogendheid Japan. Ook Nederland werd
door deze oorlog wakker geschud. Men re
aliseerde zich maar al te goed dat Japan de
grote bedreiging was voor de Nederlandse
kolonie Oost-Indië. Overigens had men in
Den
. De on
gelukkige viel 13 meter omlaag en was op
slag dood. Voor de Poolse kolonie een triest
oudjaar.
kolonie Essequibo, een streek rond de ge
lijknamige rivier in het huidige Guyana,
hadden al drie generaties Van Doorn hier
gewoond en gewerkt. Hun koffieplanta
ge bevond zich op Leguaan Eiland in de
ln 1667 veroverde een Zeeuwse vloot de
Engelse kolonie Suriname. De kolonie
kwam daarmee onder het bestuur van de
Staten van Zeeland. Om de suikerkolonie
tot een succes te laten worden, werden
viel de kolonie enkele weken
later definitief in Zeeuwse handen.
...
om van de kolonie een commercieel succes
te maken. Maar dat optimisme verdween
snel toen bleek dat weinig Zeeuwen bereid
waren om zich daar te vestigen. Bovendien
vielen de bestuurskosten hoog uit. De
verkopen. Bij aankomst in de
kolonie vernam hij dat zijn broer Jacob was
overleden en schreef aan zijn vrouw dat
die 'inde kercke van Torarijca' begraven
was, 'aen de zijde van de heer Abraham
Qurijnsen
Dat hoeft geen verbazing te wekken. De
Nederlanders waren destijds in de min
derheid in Nieuw Nederland. Meer dan de
helft van de bewoners bestond uit niet-Ne-
derlanders. De kolonie werd bevolkt