De kolonie Suriname, eenmaal door den moed en de volharding der voorvaderen
gevestigd, was vroeger eene rijke bron, die aan landbouw, handel en scheepvaart
bevorderlijk was. De vernietiging van den ...
eindelijk verlaten zullen worden. Men verlangt uit dien hoofde te worden ingelicht,
omtrent de hulpbronnen, welke deze kolonie in zich zelve bezit, en omtrent de mid
delen, welke bij het aanstaande gemis van
Hugenholtz kon aan bovengenoemde objecten komen omdat hij in Deme-
rary woonachtig was tot aan zijn dood in 1827.83 Hier was hij lid van het Hof van
Justitie. Wanneer Hugenholtz precies in de kolonie
secretaris van Goes vestigde zich in 1770
als plantagehouder in Essequibo.73 Daarnaast vervulde Boddaert allerlei bestuur
lijke functies in de kolonie. Zo handelde hij als venduemeester de verkoop af van
de
te helpen met het neerslaan van de op de kolonie uitgebarsten opstand onder de
Afrikaanse slaven.39 Met zijn fregatten voer de kapitein ver landinwaarts de Ber-
bice op om samen met de kolonisten en
naar diverse typen. Zo is er een type dat over zeer grote af
standen trekt, veelal van zeeleeuwkolonie naar zeeleeuw
kolonie. Dit zijn de grootste orka's die wereldwijd kunnen
worden aangetroffen en
tie van de collectie-C.J.M. Nagtglas (1814-1897). Deze broer van de in Zeeland
meer bekende F. Nagtglas van de Levensberichten van Zeeuwen is de laatste gou
verneur geweest van de Nederlandse kolonie ... aan de Goudkust, een reeks neder
zettingen aan de kust van West-Afrika. Het territoir van de kolonie behoort nu tot
Ghana. Nagtglas verzamelde een collectie rapporten, correspondentie en andere
stukken
, mede door het beperkte achterland
van Walcheren. Dat wil niet zeggen dat Walcherse kooplieden helemaal geen sui
ker en koffie verhandelden. Die producten kwamen vooral uit een kolonie die
westelijk van ... Suriname was gelegen: Essequibo/Demerara. Tot 1770 was dat een
'Zeeuwse' kolonie en mochten Hollandse schepen er niet komen. De plantages in
Essequibo/Demerara exporteerden in het decennium daarvoor
de MCC verbleven gemiddeld 7,5 maand langs de West-Afri
kaanse kust.50 Zo lang duurde het voordat de kapiteins voldoende mensen had
den ingekocht om de oversteek naar een kolonie te maken. In alle
van een kolonie Kokmeeuwen of sterns,
zoals in de inlaag 's-Gravenhoek op
Noord-Beveland (1999: 4 paar). De
broedbiotopen worden gevormd door
ondiepe, vaak voedselrijke
(duin)meren, plassen en vennen
) kolonie Essequibo/Demerara ook: Bram Hoonhout, Borderless Empire. Dutch
Guiana in the Atlantic World, 1750-1800. Athens: University of Georgia Press, 2020, vooral
hoofdstuk 5.
min of meer cylindervormig dier, dat meestal vastzit op een
ondergrond, dan wel onderdeel van een kolonie is, en aan
de bovenrand een krans van tentakels bezit; in veel gevallen
onderdeel van een
Een kolonie van deze soort vormt
een dunne overtrek over allerlei
ondergrond. De individuen zijn
ongeveer 2 mm lang. De kleur is grijs
tot geelgrijs. De plakkaten kunnen een
doorsnede bereiken van zo
uitstroomopening, maar ieder individu
heeft een eigen instroomopening. Alle
individuen in een groepje stammen
door kloonvorming van 1 ouder
exemplaar en zijn dus genetisch precies
hetzelfde. Als een kolonie
rood
gekleurde kolonie van Botrylloides cf
violaceus in Nederland werd gedaan
door N. Schrieken en A. Gittenberger,
op 23 oktober 1999, op een touw in
het Zijpe (Gittenberger Schrieken,
2000)
... grijzige
en gele varianten kent. Bij die soort
echter zitten de zoïden groepsgewijs
in sterretjes bij elkaar. Maar inderdaad,
als het verband binnen de kolonie wat
minder regelmatig wordt, zie je ook
dat
meer duidelijk herkenbare
evenwijdige rijen, of in langwerpige
ovalen binnen een grotere kolonie.
Soms zitten ze op de rand van de
kolonie netjes naast elkaar.
Een kolonie van deze soort bestaat uit
een enigszins afgeplatte bol, dan wel
één of meer afgeplatte lobben met een
sponsachtig uiterlijk. De doorsnede
van een kolonie bedraagt maximaal
zo'n 10 cm, en ... dieren (zoïden) zitten dicht op elkaar,
maar in een onregelmatig patroon. Ze
zijn tussen 0,5 en 2 cm lang. Je kunt ze
vrij gemakkelijk herkennen: over het
hele oppervlak van de kolonie zitten
Kolonie vormende soorten
... in lange rijen
voorkomen. In elk geval zijn ze per
kolonie altijd onderling verbonden door
zogenaamde kruipstengels of stolonen.
De individuen staan via die stolonen
ook echt met elkaar in verbinding.
gevestigd heeft, kan hij zich niet meer
verplaatsen. Hier groeit hij uit tot een
volwassen exemplaar of kolonie.
Microscoop.
Daarnaast vormen de kleine de
vrijzwemmende larven, maar ook de
verschillende larvenstadia aanwezig
in de kolonie, zeer belangrijke
determinatie kenmerken. Verder is
bij de kolonievormende ... zakpijpen
de rangschikking van de zoïden erg
belangrijk, aangezien die een indicatie
geeft van de manier waarop de kolonie
groeit, wat sterk kan verschillen per
soort.
worden benut. Een waarneming betreft een
kleine kolonie in een zijkant van een afgetrapt koei-
enpaadje in het duingebied van de Verdronken Zwarte
Polder in Zeeuws- Vlaanderen. Uiteraard is de soort in
Levende stenen bestaan meestal, aldus Bijma, uit twee delen: Een min of meer bolvormige
kolonie van mosdiertjes met een korst van stromatolieten
Drie verschijningsvormen zijn bekend:
... worden bovendien slibdeeltjes uit het water ingevangen. Samen vormen ze een
korst om de kolonie van de mosdiertjes.
Deze soort vormt dunne witte
korstvormige kolonies op harde
ondergrond, meestal op stenen en
schelpen. Als de kolonie op mosselen
groeit, lijkt deze inderdaad een beetje op
kant, vandaar de naam
124 Johannes Heinsius, gouverneur van 1678-1680. Heinsius had koloniale ervaring opge
daan in de Nederlandse kolonie Brazilië, die in 1654 weer in Portugese handen was
gekomen. Johannes Heinsius aan ... drie zusters tot de sekte waren toegetreden. Zij brachten
hun omzwervingen door de kolonie in kaart (1686) om zo nieuwe kolonisten te kun
nen werven. (Knappert, Labadisten). De kaart van Maurits Walraven
Een larve hecht zich vast op een
harde ondergrond en wordt het eerste
individu van de toekomstige kolonie.
Door knopvorming krijgt dit individu
dan genetisch identieke nakomelingen,
die aan de ouder ... gehecht blijven en zo
ontstaat een kolonie. De kolonievorm
is vaak kenmerkend voor de soort,
vaak een korstvormige of een opgericht
struikvormige kolonie.
Mosdiertjes zijn klein, gelukkig leven
ze in kolonies van enkele tot duizenden
individuen (zoïden), zodat een kolonie
met het blote oog kan waargenomen
worden. Voor determinatie is een
loupe of
72 Landmeter Willem Mogge ging in dienst van de Staten van Zeeland eind 1667 naar
Suriname met de opdracht een kaart van de nieuwe kolonie te maken (ZA, Rekenka
mer C, inv.nr. 1300). Ongetwijfeld
individuen uitgroeien.
Bij solitaire soorten gebeurt dat aan
de kelk. Maar bij kolonievormende
soorten groeien nieuwe individuen uit
de stolonen, of soms uit rechtopstaande
delen van de kolonie. Zo kunnen
gouverneur Lichtenbergh niet om uiteindelijk
'suikerheer' te worden, een planter die meetelde in de blanke gemeenschap van de
kolonie Suriname. Philip Bracht ging niet onvoorbereid naar Suriname: hij kende
het ...
emigranten, geen investeringen op de lange termijn, geen visie op de ontwikkeling
van de kolonie. In 1683 verkochten de Staten van Zeeland hun gedroomde tweede
'Brasil'.
kolonie.
... de verwachtingen in Zeeland hoog
gespannen. Het smadelijke verlies van Brazilië zou nu meer dan goed gemaakt
worden. De nieuw verworven kolonie, omgedoopt tot Suriname, was een tweede
'Brasil' gelijk
van 1675, hoewel dat niet hoeft te betekenen dat zijn vrouw ook niet
meer aanwezig is. Misschien is hij overleden en is zij nog in de kolonie. Soldaat
Cuijper blijkt in 1680 nog wel in Suriname te wonen ... Cuijper, mogelijk met hun
echtgenotes. Dat betekent dat de andere (mannelijke) passagiers, hoewel ze soms
een jaar of langer in de kolonie bleven om zaken te doen, zich niet vestigden. Zij
keerden terug
Als militairen hun vrouw meenamen naar Suriname, waren ze vermoedelijk van plan
voor langere tijd te blijven om zich na hun diensttijd als vrijburger in de kolonie te
vestigen. Cuijper ontbreekt ... drie maanden geschorst.131
Na de vrij plotselinge dood van Heinsius in april 1680 werd het bestuur van de
kolonie waargenomen door commandeur Laurens Verboom. Onder zijn leiding
vertrok in mei 1680 een
Pieter Versterre was van 1671 tot zijn overlijden in 1677 gouverneur ad interim
naast zijn functie als commandeur op het Fort Zeelandia. De situatie in de kolonie
was in die periode verslechterd door
'Café La Palette, 43 rue de Seine. Onlangs was ik met Yuri in Parijs en ik zeg: ik ga
even een glaasje wijn drinken op de ouwe stek. Daar zat de Nederlandse kolonie
altijd - de correspondenten van de
gaan werken. De naam van Abigails echtgenoot staat op de lijst van 1675, zodat
Abigail - mits in leven - vermoedelijk ook in de kolonie was. De naam van Gol-
kens echtgenoot, Maarten Lemps, ontbreekt
In opdracht van de Staten van Zeeland inventariseerde gouverneur Pieter Versterre
in 1675 de weerbare mannen in de kolonie, zowel Nederlandse kolonisten, als
Engelse en Joodse ingezetenen. In
De kolonie was ontregeld, de molens stonden stil en de suikerproductie kwam
nagenoeg tot stilstand. Planter Van Cleeff schreef aan zijn neef: 't is mijn leet ick
met dezen geen suijcker senden kan
verwachting in de kolonie arriveerden, vergaan is.
Aan de hand van drie ijkpunten in bewaard gebleven documenten en archiefstuk
ken probeerde ik hen te volgen. Die ijkpunten zijn: gekaapte brieven uit september ... Nadat het oorlogsbericht bekend gemaakt was aan gouverneur Pieter Versterre, liet
deze onmiddellijk alle mannelijke inwoners van de kolonie oproepen om zich met
hun geweer op het fort te melden
De brieven van de Aerdenburgh werden in de eerste twee weken van januari 1672
geschreven. Iedereen in de kolonie wist dat schipper Cornelis Bastiaansen met de
Fort Zeelandia spoedig zou vertrekken
de Engelse kolonie Suriname, maar was
zeer negatie! over de manier waarop de planters met hun slaven omgingen:
... In de eerste jaren van de kolonie was er nog een flink aantal Engelse planters aan
wezig. De Engelse mores zullen overgenomen zijn: deze planters kwamen van Bar
bados en hadden ervaring. De Joodse
secretaris-generaal bij het ministerie van Oorlog, daar
na enkele jaren gouverneur-generaal van de Kaapprovincie, in welke hoedanigheid
hij het bestuur der kolonie van de Engelsen overnam. Van zijn imposante
In meer brieven is er de roep om verhandelbare en vooral droge waar. Door de lange
reis en het tropische klimaat in de kolonie waren levensmiddelen zoals vlees en
spek vaak onbruikbaar of van zeer ... blanken, 2.500 Afrikaanse slaven in de kolonie waren,
'negros' zoals de laatsten in het stuk genoemd worden.94 Afrikaanse slaven werden
in het hete en vochtige klimaat van Suriname ingezet voor het zware
tallen vrouwen in de kolonie, zoals echtgenotes van planters en dienstboden, maar
zij blijven meestal onzichtbaar. Planter Isaac van Mildert schreef zijn broer dat hij
vier maanden daarvoor getrouwd was
de kolonie. Dan volgde de groep plan
tagehouders, die vrijwel allen als zetbaas functioneerden voor de eigenaar van de
plantage overzee. Daaronder stonden de ambachtslieden en arbeiders, nagenoeg ... In maart 1671 stelden de inwoners van Suriname een petitie op, gericht aan de
Staten van Zeeland, waarin zij een aantal maatregelen voorstelden om de kolonie
vooruit te helpen. Ze schreven over het
een dag of vijf, zes] soo gaeen wij naer boven, de
sandt pundtMet de 'sandt pundt' bedoelde hij Thorarica, dat door de Engelsen
Sant Point was genoemd en hoofdstad van de kolonie was gemaakt vanwege de
12 Roger Freye. Lees: Roger Fry, directeur van een Engelse kolonie in Amazonia in 1631 en
1632. Sindsdien gevangene der Portugezen.
Afb. 7. Landmeter Willem Mogge maakte in opdracht van de Staten van Zeeland een kaart van
de nieuwe kolonie, 1671. Maritiem Museum, Rotterdam.
verschillende bestuur
ders van de kolonie ook plantage-eigenaren waren, maakte een zuivere afweging
van belangen gecompliceerd.71
de zeekant zeggen ze hier, want de Wester-
schelde wordt al gauw een zee genoemd - en met mijn, laat ik zeggen, snelle pig
mentwerking zag ik er altijd uit alsof ik uit een of andere verre kolonie kwam
van de militie met zijn officieren, soldaten, matrozen en ambachts
lieden. Uit 1671 zijn geen cijfers te vinden, maar in 1669 waren dat bijna twee
honderd man.64 Ook de gouverneur van de kolonie zetelde ... De gouverneur aan het hoofd van de kolonie werd terzijde gestaan door de Raden
van Politie (wetten en strafrecht) en Justitie (civiel recht). Van deze beide raden
was de gouverneur voorzitter