Voor 1869 was het gebruikelijk dat men een wees, die als zeer moeilijk opvoedbaar gold, naar de
zogenaamde „kolonie van weldadigheid" te Veenhuizen opstuurde. Het was de bedoeling dat de ... Regenten." Nadat de directie van
de Maatschappij van Weldadigheid haar tevredenheid had betoond over het gedrag van de jongen,
die als kwekeling aan een school in de kolonie werkte, mocht Vervenne naar het
hij de redacteur en de drukker was. In 1897 verhuisde hij naar Haarlem, om vervolgens in 1898 te verhuizen
naar Engeland, waar hij verbleef in een Russische kolonie in Essex. Hij ging over tot de
compagnie en staat buiten
Europa) en 1814-2010 (Krijgsmacht en kolonie. Opkomst
en ondergang van een koloniale mogendheid). Deel 1 is
weer onderverdeeld in twee afdelingen: tot en vanaf
1588, het officiële
man, vrouw en zeven kinderen in de kolonie Frederiksoord. Het arm
bestuur verwachtte van de plaatsing in elk geval de kinderen nog te redden van een gewisse onder
gang. In een brief aan de directeur van
De inbezitname van de nieuwe kolonie bracht
Nederlandse handelaars en kolonisten in direct con
tact met indianen. Nederlandse predikanten, bestuur
ders en reizigers noemden hen overigens bijna steeds
In de Nederlandse kunstgeschiedenis is Indië, onze
voormalige kolonie, heel lang een nagenoeg onbe
schreven bladzijde geweest. Dat is op zijn minst
opvallend gezien de vele kunstenaars die er gewerkt ...
kolonie heel wat meer opgeleverd. Multatuli met zijn
Max Havelaar uiteraard, Louis Couperus en natuur
lijk Hella Haasse. Op de omslag van dat boek staat
een reproductie van een geschilderde waringin, een
kolonie van gelijkgestemde Christenen op te richten.
Het raadsel van het reismotief illustreert een ander
probleem van de biograaf. Er zijn nauwelijks 'echte'
biografische gegevens of getuigenissen
van een Zeeuw
(1771) schrijft een Zeeuw aan een vriend over de vaart
op een verre kolonie en het Journael Van de Politike
Scherminkeldans En Boere Furie (1673) bevat gedichten
vol spot en satire over de
Iedere kolonie bewandelde op geheel eigen wijze
de weg van de realistische naar de moderne kunst,
maar het duinlandschap, de afgelegenheid, de weids
heid en het al genoemde water en bijzondere licht ... -1920 bepalend voor de ontwikkeling van
de moderne kunst in die kolonie.
.
Burgemeesters kwamen vanuit alle streken naar de
provincie. Zelfs de pastoors kwamen uit Brabant en
Friesland. Wij waren een soort inboorlingen in de
laatste kolonie van Nederland. Mijn vader opende
zijn speeches
Een deel van de tentoonstelling - tien werken
uit elke kolonie - was in de maand mei te zien in
Klaipeda, Litouwen. In Domburg zijn een zestigtal wer
ken bijeengebracht, waarvan dertig uit Domburg
kolonie
naar kolonie kunnen trekken, de streek en de mensen
leren kennen, musea of ateliers bezoeken, cursussen
volgen, zelf schilderen op verschillende plaatsen en
logeren op bijzondere plekjes - en dat
zomers een internatio
nale bevolking had. In de loop van de
jaren had zich daar ook een kolonie van
kunstenaars gevestigd. Die was eerst
alleen aanwezig gedurende de zomer
maanden. Maar al spoedig waren er
. Vlissingen heeft
een stoombootdienst op Engeland en een wat
cosmopolitisch hotel, dat 'Britannia' heet. In
Vlissingen huist een kolonie Belgische loodsen,
in Vlissingen is de marine thuis. De stad heeft
de
nu een
conferentieoord gevestigd en in enkele gebouwen op
het terrein van de oude kolonie een Monte Verita-mu-
seum, dat de geschiedenis van de Berg der Waarheid
levend houdt.
Nadat de kolonie op de Monte Verita door financiële
problemen te gronde was gegaan en de gebouwen een
paar jaar door drie Duitse kunstenaars als culturele
feestcentra waren geëxploiteerd, werd de
van Jacob
van Rees, hoogleraar histologie aan de Universiteit van
Amsterdam en stichter van de Kolonie van de Internatio
nale Broederschap van Christen-anarchisten in Blaricum
(1899). Zijn eerste
Behalve de zo even genoemde Dwergstern en
Strandplevier, herbergt de Kaloot een grote kolonie
Kokmeeuwen en Visdieven, terwijl ilc nergens een zo
dichte bevolking van Tureluurs weet. Ook scholek
een rijkmakende kolonie
beschouwden. Zeer veel belastingen en
hoge pachthuren zorgden er voor dat
volg maar naar een kolonie voor weldadigheid worden overgebracht of naar het bedelaarswerkhuis
in Veere. Zij konden in Goes in een dergelijke inrichting - waar gewerkt moest worden voor het
dagelijks
Valerius De Saedeleer (1867-1941) had in Gent
en Brussel gestudeerd. Hij verbleef vanaf 1898 met
tussenpozen in St. Martens-Latem, de kolonie die de
geest van Barbizon en Tervuren, en later onder ... Paul Baum (1859-1932) had voor hij zich in St.
Anna vestigde twee jaar in de Duitse kunstenaars
kolonie Dachau en vervolgens enige tijd in Knokke
gewoond. Het is steeds opnieuw fascinerend te zien
Unger zegt ergens dat Zeeland voor
de slavenhandel was voorbeschikt.
In Suriname, aanvankelijk een Zeeuwse
kolonie, in het aangrenzende Esse-
quebo en Berbice als op de Caribische
eilanden waren tal
Eveneens buiten de reeks valt de kunstenaars
kolonie in Ascona, met dit jaar een aan Marianne von
Werefkin gewijde expositie in het Museum voor mo
derne kunst, maar dezelfde kunstenaars komt men er
Indië bij het bestuur
van de kolonie. Zijn oordeel was
aanvankelijk mild: 'D'heer Nuyts was
jonck in India, onervaren in Jappan
ende niet van soo plianten flexibelen
naturel als om 't Jappanse hof te
Herontdekking van Domburg als kunstenaars
kolonie
te velde (1884) het tij kunnen keren? Kort voor ver
trek naar Batavia trouwde hij met Nanny Pit (het was
een voorwaarde voor hogere ambtenaren inclusief
onderwijzers om gehuwd naar de kolonie te ... . Rooseboom kende
het bedrijf want hij had het zelf in 1902 toestemming
gegeven tot de import van Spijkers in de kolonie. De
auto kostte inclusief koffers die gemaakt waren bij de
Haagsche kofferfabriek en
. Ook de notulen van burgemeester
en Raden maken melding van de Zeeuwse kolonie. Een
gemiste kans dus.
... (1896) is een weergave van de voormalige
Zeeuwse kolonie Essequebo.
Ik heb Conny Umbgrove in 1998 leren kennen tij
dens de manifestatie 'Rondom Walden'. Het was
toen honderd jaar geleden dat de kolonie Walden
van de schrijver en psychiater Frederik van Eeden
(1860
die post werd benoemd. Dat
was niet verwonderlijk want de defensieve kracht van
de kolonie was zeker niet optimaal en de imperialisti
sche opmars van Japan (Taiwan en Korea in 1895) en
de Verenigde
bleef
na zijn pensionering in 1862 nauw bij de lotgeval
len van de in 1871 aan Groot-Brittannië overgedra
gen kolonie betrokken. Het archief bevat uitvoerige
beschrijvingen van de kolonie waaronder
Maar Bodderij kent zijn beperkingen. Wanneer wij
wat nader willen ingaan op de kleine schilders
kolonie, die voor de eerste wereldoorlog in Sint
Anna werkte, verwijst hij ons naar de oude mevrouw
van 1904 in Domburg door, de winter
in Parijs waar zij een 'vrij huwelijk'
aangingen dat in later jaren voor de
wet werd bevestigd. Ze reisden onder
meer naar Monte Verita, de kolonie
van de
(1750-1816), is
voer voor biografen. Hij werd geboren
in de Spaanse kolonie Venezuela en
maakte naam door zijn deelname aan
de Amerikaanse vrijheids-strijd, de
Franse revolutionaire oorlogen en de
strijd
op de (gedruk
te) Notulen van de Staten van Zeeland op het lemma
'Nova Zelandia' erachter te komen wat de bemoeienissen
van de Staten waren met deze kolonie. Zo blijkt dat begin
januari 1664 ... Gecommitteerde Raden Francois de Fijn
tot commandeur van Nova Zelandia hebben benoemd.
De facto hield hier dus het bestuur van de drie Walcherse
steden over de kolonie op en werd dit door Gecommit
teerde Raden
Otto van Rees was de zoon van Jacob van Rees, hoog
leraar histologie aan de Universiteit van Amsterdam,
die in 1899 de Kolonie van de Internationale Broeder
schap van Christen-anarchisten in Blaricum
Een boeiende vorm van terreindrift was
het, die wij tot voor kort alleen van de
televisie kenden, als er weer eens een rol
prent werd uitgezonden over een kolonie
vroegere kolonie oeverzwalu
wen, welke in de wanden der groeve nestelden,
niets meer te bespeuren.
oorlog begonnen de Lockefeers; ze betrokken
hun arbeidskrachten grotendeels uit de kolonie
Belgische vluchtelingen. Uit de oude breigoede-
renfabrieken zijn van lieverlee moderne tricotage-
bedrijven
De belangrijkste jaren van de Veerse kolonie lig
gen tussen 1900 en 1940. Middelpunt vormde het
fraaie pand de Schotse Huizen van de Britse kunstver
zamelaars Albert Ochs en zijn dochter Alma Oakes
twee schilderijen van Veere mee aan de nog net voor
de oorlog gehouden Schilderijententoonstelling. Het
waren de hoogtijdagen van de Zeeuwse kunstenaars
kolonie die tijdens de Eerste Wereldoorlog
Achter 't laatste dijkje ligt Veere voor ons
in 't nu onbelemmerd vergezicht. Scholeksters
roepen hun „te-pie-iet", nieuwe meeuwen
troepen zwieren omhoog, terwijl we achter
ons de gepasseerde kolonie
bedienen
en de totale transportkosten zullen lager zijn
en de nodige installaties goedkoper. Boven
dien belopen de investeringen in de inlegge-
rijen 3 miljoen en is het niet gemakkelijk
een grote kolonie
Met vallen en opstaan is de kolonie tot
ontwikkeling gekomen en van de Luys
ter heeft hierbij gedaan wat in zijn ver
mogen lag. Zijn fortuin is hierbij geheel
weggeslonken. Ook op moreel en
van de kolonie. Onder het mom van
visserij bij Cape Cod ondernam de Treasurer vanuit
Jamestown verschillende expedities richting de Spaan
se koloniën. Toen het schip in het voorjaar van 1619
in Virginia ... terugkeerde, hadden zich echter belang
rijke veranderingen in de kolonie voorgedaan. Zo was
Argall als gouverneur vervangen door George Yeardley
en bestond er veel weerstand tegen de kaapvaartac
tiviteiten van
Zeeuwsche admiraal Crynsen,
die Suriname veroverde en Zeeland daardoor
een overwicht in die kolonie verschafte, ter
wijl Aersen van Sommelsdijk en Van de Perre
aanzienlijke Zeeuwsche plantagebezitters wa
ren
In 1607 stichtte de Virginia Company of London de
kolonie Virginia met als hoofdvestiging Jamestown.
In zijn Generall History of Virginia (1624) merkte John
Smith bij zijn overzicht van ... wederwaardigheden van
de kolonie in 1619 op: 'About the last of August came
in a Dutch man of warre that sold us twenty Negars.'1
Deze gebeurtenis wordt door twee andere bronnen
gestaafd. Zo schreef John Pory
ken. Integendeel het liefst vertrok hij zo snel mogelijk
omdat hij in het Nederland achter de horizon veel
meer kansen zag. De kolonie waar ze naartoe gingen
floreerde in alle opzichten. De uitvoering
Over de kokmeeuwen kunnen we kort zijn.
Deze piraten hadden hun kolonie naar
schatting een honderdtal op een in de plas
vooruitstekend, hoger gedeelte, begroeid met
lang, breedbladig gras, een brok
-anarchisten in
Blaricum die zich op Tolstoj's leer van het
eenvoudige self-supporting plattelandsle
ven baseerde, de vegetaristenkolonie op
de Monte Verita in Ascona en de sociaal-
utopistische kolonie Walden van
Behalve de zoeven genoemde Dwergstern en
Strandplevier, herbergt de Kaloot een grote
kolonie Kokmeeuwen en Visdieven, terwijl ik
nergens een zo dichte bevolking van Tureluurs
weet. Ook Scholeksters