Wj»? gelegd is, verder na dien kant uittebreiden. t Dat het Continue hooge Water dc reparauen der Rys-werken langs de bovengei£ Rme.en langen yd ver- hindert bobbend? men bv dit laa0* Water thans overal mcc

minuten minder geopend isen dat door grootere af- dryvingendoch tot eene zekere bepaaling, de te- genftand van't water op de mcc-st geopende grooter zal zyn: en naardien de overige waterlynen, op 5

pih rol) lyroü Hsrpoc; yJu Uxu?^kou rinse rovrcov ■jTXpsnrï.vimoi xeKÓpirocoivccvÓpuTroi ipsjzzikou ccttxi- "èsuTXiKih yóyrsg roc AttoaKcoviou Mcc^ifzog A.r/t~

Gedaan en gegeven in het jaar onzes Heeren MCC een en zeventig, in de maand Junij" 1).

Omrf que hxf fuuft txxfcvccftit ttttxfpmffuit p:mcc mfhtff tv&ttföc ctfbn timui) fumi~v Hmfcututuv ifcswcsefour

Middelburgsche Commercie Compagnie (MCC), de grootste slavenhaler van de Republiek5. We kunnen dus wel conclu deren dat de VOC de belangrijkste pijler van het Zeeuwse scheepvaartbedrijf buiten Europa vormde.

5. ArchiefMCC, inv. nr 292, 390,435, 868, 1110, 1262, 1410, 1418. ... 6. Archief MCC, inv. nr 1262, het journaal van de oppermeester van de Vrouw Johanna Cores heb ik niet bij mijn onderzoek betrokken, omdat het zeer moeilijk leesbaar was.

17. Archief MCC, inv. nr 1405, d.d. 11 feb. 1788 en d.d. 29 feb. 1788.

18. Archief MCC, inv. nr 1405, d.d. 20 feb. 1788. ... 19. Archief MCC, inv. nr 1405, d.d. 17 mrt. 1788. Over het algemeen werden met 'neegers' de handelaren aangeduid. Het vermoeden van Unger (Unger, 'Slavenhandel', 68) dat negers en slaven niet een

26. Archief MCC, inv. nr 1411d.d. 3 apr. 1793.

32. Archief MCC, inv. nr 1405, d.d. 10 juli 1789 tot 13 juli 1789.

48. Archief MCC, inv. nr 1405, passim.

57. Archief MCC, inv. nr 435, 49. ... 58. Vrijman, Slavenhalers98; Archief MCC, inv. nr 1418, d.d. 27 nov. 1792.

65. Archief MCC, inv. nr 1418, d.d. 2 dec. 1792. ... 70. Archief MCC, inv. nr 1411, d.d. 16 apr. 1793.

73. Archief MCC, inv. nr 1418, d.d. 6 juli 1792. ... 75. Archief MCC, inv. nr 435, 1

79. Hezemans, 'Atlantische slavenhandel'. 38; Archief MCC, inv. nr 1418, d.d. 20 apr. 1793. ... 81. Archief MCC, inv. nr 1418, d.d. 13 apr. 1792.

Afb. 1Opgave van de ziekten van slaven aan boord van de Geertruida en Christina. Archief MCC, inv. nr. 435: Chirurgijnsjournaal van de Geertruida en Christina. 1783-1785.

84. Archief MCC.inv.nr 435,49-51.

85. Archief MCC, inv. nr 1410, januari-juli 1789. ... 86. Archief MCC, inv. nr 1410, d.d. 24 aug. 1788.

MCC)

Bron: Archief MCC, chirurgijnsjournalen en inv. nr 1406 (bevat dodenlijst)

Bron: Archief MCC, chirurgijnsjournalen en inv. nr 1406. ... Bron: Archief MCC, chirurgijnsjournalen en inv. nr 1406.

Bron: Archief MCC, chirurgijnsjournalen en inv. nr 1406 ... Bron: Archief MCC, chirurgijnsjoumalen en inv. nr 1406

Gegevens naar Schoute; MCC, inv.nr 390 ... Gegevens naar: MCC, inv. nr 429.

Gegevens naar: Unger, Slavenhandel II; MCC, inv. nr 868 ... Gegevens naar: MCC, inv. nr 1405 en 1406

Gegevens naar: Unger, Slavenhandel II; MCC, inv. nr 292 ... Gegevens naar: MCC, inv. nr

Gegevens naar: Van der Vlis; MCC, inv. nr 1110.

Betwist gezag; de verhoudingen tussen de Republiek en Portugal en de confiscatie van het MCC-schip Don Carlos in Rio de Janeiro (1725)

Betwist gezag; de verhoudingen tussen de Republiek en Portugal en de confiscatie van het MCC-schip Don Carlos in Rio de Janeiro (1725)

Symptomatisch voor het gezagsverlies van de Republiek in het Atlantische gebied was de confiscatie in 1725 in Rio de Janeiro van het schip van de Middelburgse Commercie Compagnie (MCC), de Don Carlos

Dat de MCC het slachtoffer werd van deze veranderde omstandigheden in de zuidelijke Atlantische Oceaan, kwam hoogst ongelegen. De Zeeuwse directie had juist plannen opgevat om met Spaans-Amerika te

een succes worden.12 Eind 1723 werden de plannen realiteit toen drie schepen van de jonge MCC naar het zuiden van de Atlantische Oceaan vertrokken. De Don Carlos, Don Louis en Mercurius gingen te

in Lissabon ondersteunden de MCC in haar pogingen om de confiscatie ongedaan te maken, dan wel om een financiële vergoeding te krijgen van de Portugese overheid. De Nederlanders stond een reeks van

de MCC nooit gecompenseerd zou worden. ... De Portugese autoriteiten hadden vanaf het begin rekening gehouden met een negatieve beslissing over teruggave van de Don Carlos. Ondanks het feit dat men wist dat de MCC en de WIC verschillende

niets op. Ondanks het feit dat de MCC niets te maken had met deze strubbelingen, bracht deze verslechtering van de betrekkingen geen uitzicht op restitutie van de Don Carlos. ... vredesverdragen, maar ook hij was van mening dat het optreden van de WIC restitutie onmogelijk maakte.66 Deze Portugese politiek was riskant, want de Staten-Generaal dreigden kaapbrie- ven te verstrekken aan de MCC

De MCC likte haar wonden en verloor haar belangstelling voor de Stille Zuidzee. De calvinistische stuurman van de Don Louis, een van de weinigen die het dramatische avontuur zou overleven

13 Adriaan Wisse, De Commercie-Compagnie te Middelburg van haar oprichting tot het jaar 1754, Utrecht 1933, 35; Zeeuws Archief (ZA), Middelburgse Commercie Compagnie (MCC), Rapportage Aldias Attinga ... voor vergadering directie MCC, 16 april 1724, 13, p. 61; ZA, MCC, 39, secrete notulen directeuren MCC, 9 november 1723.

67 ZA, MCC, 317. Correspondentie MCC, 1731; Wisse, Commercie-Compagnie35. ... 69 ZA, MCC, 321. 'Tot Besluijt', nawoord scheepsjournaal Don Louis door Hubregt Kempe.

academiejaren te verdiepen in het bijna volledig bewaarde archief van de Middelburgse Commercie Compagnie (MCC). In het kader van wetenschappe lijke scripties rond thema's gerelateerd aan maritieme en overzeese ... geschiedenis tij dens de vroegmoderne periode startte zij in september 2000 haar studie naar het rendement van de slavenhandel opgezet door de MCC. Met de enthousiaste steun van Albert en Ivo leidde dit in 2002

Compagnie (MCC). ... De MCC werd opgericht in 1720, in een ultieme poging de economische achter uitgang waarmee Zeeland te kampen kreeg na het stopzetten van de kaapvaart in 1713, een halt toe te roepen.' De compagnie

De belangrijkste informatie over de zeelieden op de schepen van de MCC is ver zameld in een databank.'1 In combinatie met het archief van de compagnie maak te deze databank een uitgebreid onderzoek ... mogelijk naar de positie van de MCC op de Zeeuwse arbeidsmarkt voor zeelieden in de achttiende eeuw.5 De MCC was in de achttiende eeuw namelijk een van de grote Zeeuwse werkgevers voor zeelie den. De

arbeidsmarkt voor zeelieden ont stond. Naast de MCC hadden immers ook de VOC, de WIC, de marine en tal van particuliere reders bemanning nodig voor hun schepen. De vraag stelt zich dan ook, in hoeverre de MCC ... moeilijkheden ondervond bij het werven van per soneel en hoe zij zich inzake deze problematiek verhield tot haar concurrenten.13 Van de Zeeuwse Admiraliteit zal de MCC weinig rivaliteit ondervonden hebben. Na de

Wat was nu de positie van de MCC ten opzichte van haar concurrenten op de Zeeuwse arbeidsmarkt? Of, anders gesteld, in hoeverre moest de MCC buiten Zeeland op zoek naar bemanningsleden voor haar

van Prooijen stelt in haar werk over de MCC dat men in de periode 1720-1755 steeds probeerde om eerst in Middelburg en in Vlissingen manschappen te wer ven.2'' Als dat niet lukte, werd een beroep ... gedaan op contactpersonen buiten Zeeland: aanvankelijk ging het vooral om handelshuizen die ook andere zaken voor de MCC waarnamen (Arnoldo Cloeting en Anthonij Baert in Amsterdam en Pieter Baelde in

Het slaen van den tromde personeelswerving bij de MCC ... Hoe ging de MCC precies te werk bij het werven van bemanning voor haar sche pen? Gezien de grote verantwoordelijkheid van kapiteins en stuurlui, werd voor hun een andere procedure gehanteerd dan voor

is echter gebleken dat dit slechts ten dele het geval was, en dat de MCC voor de werving van personeel in Zeeland veel minder afhankelijk was van volkhouders dan men op het eerste gezicht zou ver ... directeuren van de MCC hoge eisen stelden aan degenen die zich voor deze functie kandidaat stelden. Meestal was de voltallige directie aanwezig bij een 'sollicitatiegesprek. Wanneer er twijfel bestond, werd er

slechts een deel (circa een vijfde) van het goud behouden dat hij had gekocht met de 10.000 gulden. Nadien komen we hem niet meer tegen op de schepen van de MCC. ... Hoe de MCC precies te werk ging bij het aanwerven van ambachtslui en gewone zeelieden, valt niet rechtstreeks op te maken uit de bronnen. De informatie hier omtrent in de scheepsboeken en de

vond ik 247 schuldbrieven van in Middelburg of Vlissingen geronselde zeelui.3'' Gezien het feit dat de MCC in de loop van haar bestaan minstens 7.000 zeelieden aanwierf in Zeeland, is dit in ver houding ... verwonderlijk, aange zien de contactpersonen van de MCC in deze steden meestal zelf volkhouders waren, of op zijn minst relaties met hen onderhielden. Zeelieden die in Zeeland werden aangenomen, stonden slechts

De archieven van de MCC bevatten heel wat informatie over de herkomst van het zeevarend personeel. Voor 88,5% van de 10.290 zeelieden die bij de MCC in dienst traden voor een reis naar Afrika (997 ... het feit dat de klerken van de MCC tot ongeveer 1735 de afkomst van het grootste deel van de bemanningen niet noteerden in de monsterrollen. Aangezien de MCC meer dan de helft van haar expedities naar

De MCC kon dus niet ontsnappen aan het tekort aan Nederlandse zeelieden tij dens de achttiende eeuw. Een enkele Scandinaviër, Duitser of Engelsman terzijde gelaten, waren alleen de kapiteins steevast ... In vergelijking met de VOC, de WIC, de walvisvaart en de marine bleef het aan tal buitenlanders op de schepen van de MCC echter relatief beperkt. Bij de vaart op West-Indië en de slavenvaart bedroeg