Wj»? gelegd is, verder na dien kant uittebreiden. t Dat het Continue hooge Water dc reparauen der Rys-werken langs de bovengei£ Rme.en langen yd ver- hindert bobbend? men bv dit laa0* Water thans overal mcc

Paesie, R., Geschiedenis van de MCC: Opkomst, bloei en ondergang. Zutphen, 2014.

pih rol) lyroü Hsrpoc; yJu Uxu?^kou rinse rovrcov ■jTXpsnrï.vimoi xeKÓpirocoivccvÓpuTroi ipsjzzikou ccttxi- "èsuTXiKih yóyrsg roc AttoaKcoviou Mcc^ifzog A.r/t~

in bijvoorbeeld de Trans-Atlantic Slave Trade Database.98 Er is wel een Aurora opgenomen in de archieven van het MCC, maar dit was een fregat.99 Het schip waarmee Holm voer was een brik: een klein en ... snel varend zeilschip.100 Daarnaast komen de data niet overeen. De Au rora die onder het gezag van de MCC voer, maakte haar laatste trans-Atlantische reis in 1781.101 Zodoende loopt wat betreft de

lijkt er op dat Hugenholtz in zijn functie redelijk veel reisde door zowel Demerary als Essequibo. In een brief uit 1815 schrijft hij aan de MCC dat hij een meerdaagse reis had ondernomen naar de plantage ... Tot slot is de vraag hoe Hugenholtz de verentooi naar Zeeland heeft kunnen verschepen. Hiervoor zijn alleen indirecte aanwijzingen gevonden. In een brief aan de MCC van juni 1817 schrijft Hugenholtz

arriveerde. Dit wordt verder aannemelijk door het feit dat Hugenholtz in 1814 vanuit Demerary zijn eerste brief naar de MCC schreef.86 ... Gezien het gegeven dat hij vanaf 1814 meerdere brieven schreef aan de MCC lijkt Hugenholtz een (on)officiële correspondent van deze handelsorganisatie te zijn geweest.87 Of hij dit ook was voor het

namelijk het woord verentooi in de uitvoerige correspondentie van De Codin met de MCC die loopt van 1769 tot en met 1784, het jaar waarin De Codin overleed. Voor het herkomstonderzoek is de ... gen niet noemde in zijn brieven aan de MCC is logisch aangezien deze organisatie enkel geïnteresseerd was in zijn zakelijke informatie.

. De eerdergenoemde okshoofden suiker ontvingen Louijssen en Snouck Hurgronje dankzij de bemoeienissen van De Codin.69 Deze was als correspondent voor de MCC vanaf 1769 gezeteld in Demerary en vanaf 1770 ... in Essequibo.70 In deze functie reisde De Codin continu door het land om namens de MCC plantagehouders te bezoeken. Deze plantages lagen ver van elkaar verspreid aan verschillende rivieren en kreken

Verentooien worden in het bovenstaande nergens genoemd, maar dit was ook niet te verwachten. De administratie van de Watergeus en die van de andere MCC-schepen bestaat uit documenten met een sterk ... boekhoudkundig en com mercieel karakter. De vondst van een verentooi was voor de MCC waarschijnlijk niet relevant om te noteren, dit in tegenstelling tot een andere exotische ont dekking als het al eerdergenoemde

Middelburg Commerce Company (MCC); a dark chapter in the history of Middelburg. Baumgarten's work di rectly involves the history of the city as an important part of his work. In the evaluation booklet we read

Catharina komt echter niet voor in de archieven van de MCC.57 Ook is het gezien het jaartal uitgesloten dat de Anna Catharina de anonieme snauw (een achttiende-eeuws binnenvaartschip) is waarover Adriaan ... vaandel van de MCC voer. Zo kreeg kapitein Adriaan Chatelain van de handelsorganisatie bijvoorbeeld de instructie mee dat hij in Afrika naast slaven goud, zilver, juwelen, edelstenen en parels mocht aan

ruild worden tegen bijvoorbeeld olifantstanden. Dat is ook het geval bij de tweede reis van het MCC-schip 't Vergenoegen dat tussen mei 1788 en juli 1790 van Vlis- singen naar Guinee en Suriname voer

handelskantoor Louijssen Zoon.49 Dit handels kantoor was gelieerd aan de in 1720 opgerichte Middelburgse Commercie Com pagnie (MCC) en hield zich dus bezig met de trans-Atlantische driehoekshandel tussen Nederland ... Nu ging het de MCC voornamelijk om katoen, koffie, suiker en tabak, maar te gelijkertijd brachten hun schepen soms unieke, exotische voorwerpen mee terug vanuit Afrika en Amerika. Dit kwam mede omdat

De MCC was de grootste slavenhandelaar op Walcheren. Toen deze compagnie in 1781 financieel ten onder dreigde te gaan, kwam het Middelburgse stadsbestuur te hulp met een lening. De directeuren van de ... compagnie hadden bij de magistraat gepleit voor een reddingsplan, door erop te wijzen dat de MCC voor 'aanmerke lijk vertier' had gezorgd in Middelburg.81 Daarin hadden ze gelijk. De VOC was de grootste

was geïnvesteerd in de lokale economie. Het ging onder meer om aan delen in de MCC en Vlissingse slavenschepen. Daarnaast had hij geld gestoken in ondernemingen die ook profiteerden van de slavenhandel

Figuur 1. Verdeling van gemiddelde omzet per door de MCC verkochte slaaf 357), 1755-1780

Dankzij ijverige koloniale klerken is vrij nauwkeurig bekend hoeveel Afrikanen door Walcherse slavenhandelaren in de koloniën als slaaf zijn verkocht.71 Door de uitgebreide gegevens in het MCC ... Walcheren? Uit gegevens over 72 MCC-slavenreizen tussen 1755 en 1780 blijkt dat de gemiddelde omzet per verkochte slaaf 357 was. Daarvan was gemiddeld 20 winst voor de slavenhandelaar en zijn investeerders

63 Zie bijvoorbeeld NL-MdbZA, MCC 531.2, Jan Baas Verdonk aan directeuren, 24 juli 1770 (scan 3), ibid 1197.2, 4 juni 1772 (scan 2), ibid 545.2, 20 januari 1777 (scan 2). ... /gtx055 (geopend op 08-08-2020); NL-MdbZA, MCC 815, prijsvergelijking 15 februari 1764 (scan 7).

Slavenhandelaren waren belangrijke klanten van de Walcherse buskruitmo lens. Op MCC-schepen naar Loango-Angola was gemiddeld 7500 pond carga zoenkruit aanwezig en op schepen naar Guinea zelfs ... 57 NL-MdbZA, MCC 21, vergaderingen directeuren 23 juli 1765 en 30 juli 1765 (scan 101).

52 Dit blijkt uit de vele bewaard gebleven cargazoenlijsten in het MCC-archief. Zie voor een con- cept-cargazoenlijst voor zowel Guinea als Loango-Angola: NL-MdbZA, MCC 1008.2, cargalijst voor de ... 55 Vergelijk: NL-MdbZA, MCC 119, 'Notitie van de cattoene lijnwaaten die in Zeeland meeste benoodigt zijn, tot den handel op de kust van Africa' (scan 99).

de MCC verbleven gemiddeld 7,5 maand langs de West-Afri kaanse kust.50 Zo lang duurde het voordat de kapiteins voldoende mensen had den ingekocht om de oversteek naar een kolonie te maken. In alle ... 49 Zie bijvoorbeeld: NL-MdbZA, MCC 67.1, Evert Masson aan directeuren MCC, 13 december 1760 (scan 205).

bijvoorbeeld kortlopende kredieten aan slavenhandelaren. Zo leende de MCC in 1769 een bedrag van 60.000 van de Wisselbank om een slavenreis te financieren.43 Daarnaast konden slavenhandela ren bij de Wisselbank ... verzekeraars (vaak privépersonen) en slavenhandelaren bij elkaar. De meeste firma's verzeker den de volledige waarde van hun schip en de lading aan boord (inclusief de in te kopen mensen). De MCC was groot

38 Gebaseerd op de gemiddelde hoeveelheid, ossenvlees aanwezig op slavenschepen van de MCC. NL-MdbZA, Zie: MCC 118, 'Lijst waar na de victualie voor de Commercie Compagnies scheepen nu en vervolgens ... staan bijvoorbeeld: NL-MdbZA, MCC 517.1, factuur Jacobus Meertens, 1765 (scan 66).

herkomst wel bekend is. Ook de MCC gebruikte slechts lokaal gebouwde schepen in de slavenhandel, meestal gebouwd op de eigen Middelburgse werf. Een lijst van zeegaande schepen gebouwd op particuliere ... Drongelen in 1768 het schip Herstelder, dat de MCC later inzette als slavenschip.35 Ook de Maria Magdalena van de firma Jan de Zitter zonen was gebouwd in Vlissingen.36 Bij de scheepsbouw en -reparatie waren

30 NL-MdbZA, MCC 19, vergadering 16 juni 1750, verslag Casparus Ribaut (vanaf scan 176).

jaren zestig van de achttiende eeuw waren de slavenreizen van deze compagnie zeer lucratief. De 12 MCC-slavenreizen die tussen 1760 en 1764 in de stad terug keerden, boekten een gemiddeld rendement ... van bijna 25 procent. Daarna liep de winstgevendheid echter terug naar normale niveaus. Alle MCC-slavenschepen die in Middelburg terugkeerden in de periode tussen 1760 en 1779, kenden een gezamenlijk

De boekhouding van de MCC biedt duidelijk inzicht in de mate van winstge vendheid van de Walcherse slavenhandel in de achttiende eeuw. Tijdens de vroege

scheepvaartactiviteiten en de slavenhandel, zoals nog zal blijken. Ook de MCC deed niet exclusief aan slavenhandel, maar bezat ook een eigen scheepswerf, een lijnbaan en een zeilmakerij. ... In tegenstelling tot de partenrederijen, is wel precies bekend wie de investeer ders waren in de MCC. In de decennia voor 1780 had die compagnie zo'n 450 aan deelhouders, vrijwel allemaal Zeeuwen

grote, algemene handelscompagnie oprichten die de teruglopende economie van Middelburg moest ondersteunen.14 De MCC richtte zich aanvankelijk vooral op de handel op Spaans-Amerika en de Europese ... kustvaart, maar schakelde na 1755 vrijwel exclusief over op de Afrikaanse handel en de slavenhandel.15 In tegenstel ling tot de andere firma's in de slavenhandel, was de MCC volledig eigenaar van haar schepen

Vlissingen en 99 uit Middelburg. De grootste firma was de MCC uit Middelburg, hoewel de meeste slavenhandelaren gevestigd waren in Vlissingen. ... De MCC was organisatorisch gezien een vreemde eend in de bijt. Het ging om een aandelenmaatschappij die gevormd was in 1720. De oprichters wilden een

Omrf que hxf fuuft txxfcvccftit ttttxfpmffuit p:mcc mfhtff tv&ttföc ctfbn timui) fumi~v Hmfcututuv ifcswcsefour

het MCC-archief met andere Zeeuwse bronnen een prima basis voor een verkenning van de winstgevendheid en het economische belang van de trans-Atlantische slavenhandel.

afwezigheid van bronnen. Het archief van de grootste slavenhandelaar van Nederland, de Middelburgse Com mercie Compagnie (MCC) is vrijwel volledig bewaard gebleven. Het bevat uitge breide financiële gegevens

Zeeuws Archief (ZA), 20 Middelburgse Commercie Compagnie (MCC), 1720-1889, inv. nr. 1695. Grootboek, 1720-1889. 21 delen, 1695. 'La G', 1749-1754 (NL-MdbZA_20_1695_0028).

Zeeuws Archief (ZA), 20 Middelburgse Commercie Compagnie (MCC), 1720-1889, inv. nr. 1712. 1711-1715 Balansen, 1722-1887. 5 pakken, 1712.1. 1747-1752. ... Paesie, Ruud, Geschiedenis van de MCC: Opkomst, Bloei en Ondergang. Zutphen: Walburg Pers, 2014.

relative value to different transactions. Apart from its involvement in the Atlantic slave trade, the MCC provided loans to the VOC, and borrowed money exclusively from its shareholders. This suggests that ... the MCC may have played a significant role as a local financial institution in Mid delburg.

Finally, the late mercantilist idea of 'balance of trade' could provide a possible economic rationale for the seemingly low profits of the MCC.78 The theory that expensive manufactured goods are ... Although the MCC used a refined double-entry bookkeeping system, it is not meaningful to use the bookkeeping to assess profits and losses in a modern con ventional sense. The main purpose of the MCC

account for three percent of the MCC losses in the profit and loss ledger for the year 1752 835:13:1 out of 25147:6:ii),73 and it is unclear if and how taxes would be accounted for in the MCC books. Mehmet ... While, for instance, the MCC wharf is integrated formally, the gunpowder mills owned by directors are an example of a business component which seems to be integrated informally as a beneficiary of

time. The detailed documentation in the MCC bookkeeping and its preservation suggests that there may be possibilities for transcription into modern statistical programs for analyses. With adjustments and ... The MCC Bookkeeping and Its Profits

To give an idea of the type of transactions in the MCC waste book (memo riaal), which recorded transactions unrelated to the regular business of the MCC: on the 14th of March 1752 the MCC, at the ... discretion of Jan Jansen de Jonge, cap tain of the Princes van Oranje, paid 200 guilders to Andries van Oudaan, a textile supplier or agent of the MCC based in Rotterdam. Based on the waste book it is not

voorzorgen nemen moest, ton einde buiten twijfel te stellen of hij het land dezerzijds de Schelde gelegenals tot zijn gebied behoorende beschouwde. «En l'an »del incarnation nostre Seigneur Ihesu Crist »MCC

transactions should not be underestimated. While the balance is the most extreme abstraction of the MCC business, the individual transaction records can provide intricate details on the goods and persons ... For example, for the cargazoen of the Princes van Oranje, the records show that the MCC bought gunpowder from the gunpowder mill, de Eendracht, owned by MCC director Joost van Huyen, for the voyage

scheepsboek was also used for profit and loss calculations of each voyage.59 Yet, in the scheepsboek direct references to the journal seem to be missing.60 How ever, we can find references to the MCC journal in ... 57 ZA, MCC, 1720-1889, inv. nr. 1632. Journaal, 1720-1889. 21 delen, 1743-1748 ('La F') (NL-Mdb- ZA_20_1632_0289).

addition, the MCC plays a role in the financial market, lending and borrowing money, with interest payments in the profit and loss ledger accounts.55 Paesie indicates that the MCC would borrow money ... at an interest rate between two to four percent and was considered a reliable debtor with low associated risks. At the same time the MCC also needed to borrow substantial sums of money to keep the

De Kok explains that the MCC would normally depreciate ships in the profit and loss calculation when they returned to Middelburg to account for wear and tear before being prepared for a new voyage.51 ... these voyages were concluded. The ledger account of the Princes van Oranje reveals that in the MCC bookkeeping all costs related to the equipage were accu mulated on the ledger account, and defined as

account of the year 1752. This part of the bookkeeping gives an idea of what the main components of the MCC organiza tion were in terms of expenses and revenue. First, we find that the ship voyages and the ... the Spanish Caribbean in 1749 and that the MCC had received worrying messages that the ships were being chased away by the Spanish state. Only the Princes van Oranje returned to Middelburg. Apart from

MCC's Profit and Loss and the Ledger Accounts ... Moving from the balance to the ledger accounts (grootboekrekeningenthe struc ture in the MCC books appears to be slightly different from the structure of the balance, but not in arbitrary ways. The

The Ledger account number three on the credit side Capitaal van de Commer cie Compagnie deser Stad (Capital of the Company of Commerce of this City), is the capital of the MCC in 1752, which is a ... ledger account number would rarely be unambiguous in its reference to a ledger account. However, it seems that in the MCC accounting system a 'ledger account number, is simply a page num ber (two pages for

The MCC Balance ... page, consisting in total of three pages. On the left, the debit side is indicated by Debiteuren (debtors, i.e. entities that owe money to the MCC), and credit side on the right is indicated by

The MCC opperboekhouder, Pieter de Bruijn who was appointed in March of 1751, was responsible for maintaining the journal, as well as the ledger and the annual balance. The general structure of the ... The MCC employs Vlaamse pond (Flemish pound) as its standard currency in the ledgers. An important detail is that the Vlaamse pond is not divided into modern decimal units of cents, but into