-steden waarvan bekend is dat zij
stadsrechten bezaten, helaas met één
uitzondering. Van stadsrechten van
Westenschouwen is namelijk niets be
kend, en het is dus denkbaar dat ook
Zoutelande toen geen stad in ... Terug nu naar het citaat uit het veldna-
menboekje. We kennen inderdaad de
keuren, de stadsrechten van Middel
burg, Zierikzee, Westkapelle en Dom
burg, en daar het bezitten van stads
recht vooral
Poortvliet
stadsrechten. Enkele van deze plaat
sen kregen deze rechten niet van de
graaf maar van de plaatselijke heer,
en ik betwijfel of daardoor het
Zeeuwse keurrecht ter plaatse ver
viel, maarin elkgeval
, veelal ras-
tervormige plattegrond. De stichters sti
muleerden de groei van hun rationeel
opgezette scheppingen door ze heel
snel stadsrechten te verlenen en door
ook met tal van andere privileges men
sen
dit ondanks het feit dat
de grafelijke kanselarij al in de 14e eeuw
getracht heeft alle stadsrechten te ver
zamelen8).
centrum
Schatting - Kapitale
Sebastiaan St. Handboogmij
Sociëteit "Harmonie"
Stadsrechten
Stevens
,
stadsrechten is het nooit gekomen.
De
1217 of 1219-1222 In één van deze jaren verkreeg Zierikzee zijn stadsrechten van de
graaf.16)
... 1248 De stadsrechten werden vernieuwd en uitgebreid door graaf Willem II. Een gezegeld
afschrift van deze keur is in Zierikzee bewaard gebleven.3)
In de 13e eeuw gaat deze stedelijke groei verder. Zierikzee krijgt stadsrechten, d.w.z.
zelfbestuur op tal van terreinen, er worden verschillende fraaie openbare gebouwen
gebouwd en de stad wordt ook
andere steden
herdachten dat ze zes- of zevenhonderd jaar geleden stadsrechten hadden ontvangen. De Zierikseeënaren
hebben vaak de neiging gehad anderen te overtroeven. Ze wilden zelfs de hoogste toren van
Programma jubileumfeesten 3 sep 1923
Stadsrechten Sas van Gent
Geschiedkundige atlas van Nederland. De Bourgondische tijd. Tweede afleve
ring. De stadsrechten [met A. Telting]. 's-Gravenhage 1923. 140 pp.
onderhouden van deze versterkingen was een verplichting van de inwoners en
omwonenden. Overigensdoor toekenning van stadsrechten werden veel burhs
later tot borough.
eerste stadsuitbreiding plaats. Er werden
grachten aangelegd (Steenschuur,
Rapenburg) en in 1266 kreeg Leiden
stadsrechten.
In De Wete van april 1986 is mijn verhaal 'De Walcherse steden' gepubliceerd.
Ik had het daarin over de plaatsen op ons eiland die vóór de 19e eeuw op grond
van verkregen stadsrechten tot op zekere
Het citaat verwijst naar 2 Zeeuwse keuren, en daar moeten we het dus eerst over
hebben. Stadsrechten, stadskeuren gaven een stad een zekere mate van zelfstan
digheid in rechtspraak en bestuur, en
Buiten Zoutelande is van al de in deze teksten genoemde Zeeuwse steden
stadsrecht bekend, helaas met één uitzondering. Van stadsrechten van Westen-
Al even negatief is het feit dat de kanselarij van de Hollandse graven al in de 14e
eeuw getracht heeft alle stadsrechten te verzamelen, maar dat niettemin in het
grafelijk archief niets omtrent een ... '
onderscheiden zich van het oude type stad door hun meer regelmatige, vaak
rastervormige plattegrond. De stichters stimuleerden de groei van hun rationeel
opgezette scheppingen door ze heel snel stadsrechten te
4. bestuur, rechtsspraak en stadsrechten;
De problematiek rond de stadsrechten van Aardenburg heeft al vroeg de aan
dacht van de geschiedwetenschap getrokken. In de vorige eeuw hielden de
rechtshistorici Warnkönig en Gilliodts van Severen en ... genoemd moeten worden6. Na de dood van de laatste ver
flauwde de aandacht voor de geschiedenis van Aardenburg en haar stadsrechten.
Dit had tot gevolg dat het onderwerp ruim driekwart eeuw bleef liggen
57. Van deze zeven stadsrechten is geen enkel in origineel bewaard gebleven. Wel zijn van de
Brugse en de Gentse keur afschriften en van het leperse recht een vertaling in het Middelfrans
bewaard
gelijkenis vertoont met de stadsrechten uit deze tijd. Uit de
twee passages in de Grote Brief van 1187 mag daarom worden afgeleid dat Aar
denburg kort voor 1187 - het recht was in 1187 nog nieuw - een nieuw
zeker niet bestaan. Van Caenegem en
Milis hebben in hun studie over de nieuwe Vlaamse stadsrechten van graaf Filips
van de Elzas aangetoond dat het stuk dat eeuwenlang aangezien is voor de stads
keur van
burg waarin hij de stad van de nieuwe toestand op de hoogte stelt75. Ongetwijfeld
zal kort voor 1187 in Aardenburg hetzelfde zijn gebeurd: een verlening van
stadsrechten zonder uitvaardiging van een ... Interessant is een vergelijking tussen het Aardenburgse - dus Vlaamse - stads
recht en de Middelburgse en andere Zeeuwse stadsrechten uit de late twaalfde en
vroege dertiende eeuw voor wat betreft de
Zowel in de Middelburgse stadsrechten als in deel II van de Consuetudines
wordt de objectieve teneur ten aanzien van de graaf gebruikt70. Dat betekent dat
bij het opstellen van deze tekst vanuit de ... Een en ander wijst er daarom op dat het Aardenburgse stadsrecht, voorname
lijk onder Aardenburgse stimulansen, als volgt zijn vorm gevonden moet hebben.
Vóór de verlening van stadsrechten door graaf
-
tiende-eeuwse Middelnederlandse tekst zijn geen sporen aanwijsbaar, noch voor
het Brugse, noch voor het Aardenburgse stadsrecht, in tegenstelling tot de
Zeeuwse stadsrechten. Er kan in ieder geval geen ... geciteerde brief van 1127. In het verleden is deze
brief namelijk nog wel eens - onder andere door Vorstennan van Oyen - be
schouwd als een verlening van stadsrechten aan Aardenburg86.
brief vervatte verzoeken
mogen beschouwen als een verlening van stadsrechten. Wanneer we de ingewil
ligde verzoeken in het licht zien van de plaatselijke domaniale situatie, kunnen
we deze vraag alleen
de kusten van Frankrijk en de Oost
zeelanden bereikbaar. Ze verkreeg haar stadsrechten in het begin van de der
tiende eeuw, vermoedelijk kort nadat ook aan Middelburg stadsrechten waren
toegekend6. Het
'binnenlandse' verkeer moet wel als juist be
oordeeld worden. Zo hadden Hulst, Axel en Biervliet, die in resp. 1180, 1183
en 1183 stadsrechten verkregen, een scheepvaartverbinding via de Honte. Als
we de
Het bestuur organiseert op zaterdag 7 april
1990 een excursie naar Hulst, Zeeuws-
Vlaanderen. De reis zal per bus worden ge
maakt. Hulst, dat sedert 1 180 stadsrechten
heeft, herbergt vele
Het Naarden dat wij kennen was niet het
eerste van die naam. Er is een ouder
Naarden geweest, noordelijker gelegen aan
de Zuiderzee, een vissersdorp dat later
stadsrechten kreeg. Het werd in 1350 in
Het vriendelijke, inspirerende kunstenaars
plaatsje Sint Anna ter Muiden bij het
Zeeuws-Vlaamse Sluis heeft 750 jaar gele
den stadsrechten gekregen en dat wordt dit
jaar uitbundig gevierd.
Dit jaar is het 750 jaar geleden, dat
St. Anna ter Muiden stadsrechten
kreeg. Reden genoeg om daar via een
uitgebreid evenementenprogramma aan
dacht aan te besteden. Onderdelen
daarvan zijn inmiddels
Wikken en wegen in de
middeleeuwse haven van Sluis,
St. Anna ter Muiden 750 jaar
stadsrechten.
... Een niet erg geslaagd boekje,
geschreven naar aanleiding van het
feit dat St. Anna ter Muiden dit jaar
750 jaar stadsrechten heeft. Na een
onsamenhangend en moeilijk te volgen
overzicht van de
Floris IV. Daarna
kwam Gorkum aan de heren van Arkel, die aan
de oostzijde een kasteel bouwden (Burgstraat).
Gorkum werd marktplaats en in 1382 verleende
Otto van Arkel een aantal stadsrechten. In 1412
Over de geschiedenis van Sluis van voor 1290,
toen Guy van Dampierre stadsrechten verleende,
is weinig met zekerheid bekend. Waarschijnlijk is
de nederzetting in de tweede helft van de der
tiende
nederzettingen die
ten voordele van de handel op het Zwin stadsrechten hadden gekregen.
Damme, Monnikerede, Hoeke, Mude en Sluis hadden stapelrechten voor
verschillende goederen en deden dienst als overslaghaven
In 1574 ontving Arnemuiden
stadsrechten. Sinds mensenheugenis
is de stad met de zee verbonden
geweest. Toen de Heeren Schepenen
der Stad Arnemijen in 1786 de werf
van Steven Bouman aan Jacobus
16. C.C.N. Krom en M.S. Pols (ed.), Stadsrechten van Nij
megen (Werken Vereniging Oude Vaderlandsche Recht,
1,11), 's-Gravenhage 1894, 471-481. Verdere literatuur in
Weiier, aangehaald werk in noot 3 ... 18. Stadsrechten van Nijmegen, 478, nr. 54,
Domburg, stadsrechten, zes jaar na
Middelburg. Tot een stem in de Staten
van Zeeland heeft de 'smalstad' het ech
ter nooit gebracht
bewesten Schelde.
In de late middeleeuwen kregen steeds meer
steden, als onderdeel van stadsrechten, cri
de stad Nieuw-Vlissingen
(het huidige Vlissingen). In 1315 kende de
graaf beperkte stadsrechten toe. Dit Nieuw-
Vlissingen werd steeds belangrijker, Oud-
Vlissingen daarentegen verviel tot een
gehucht
Als gemeentearchivaris van Haarlem gaat deze herdenking voor een deel aan mij
voorbij. Haarlem viert in 1995 het feit dat de stad 750 jaar geleden, op 23 november
1245, stadsrechten verkreeg van de
als
groep onderzocht. Dit in tegenstelling tot de
oudste stadsrechten van de steden in de
Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden. Net
als bij verlening van stadrechten is de kans
stadsrechten bezat. Met de
wallen die in 1590 voltooid werden,
kreeg Brouwershaven ook het uiterlijk
van een stad. De benaming smalstad
houdt in dat Brouwershaven geen zetel
had in de Zeeuwse Staten. De
95. Henderikx, Bedelordekloosteis, 91. Dat deze rangorde niet uitsluitend door de ouderdom van de
stadsrechten wordt bepaald, blijkt uit het feit dat Delft (stadskeur 1246) meermalen voor Haarlem
stadsrechten. Lange
tijd bleef er rivaliteit bestaan tussen de beide
voormalige dorpen, zodat beide kernen in de
vijftiende eeuw een grote, gotische hallenkerk
lieten bouwen: De Gommaruskerk en de
-Gommaruskerk.
Na samenvoeging kreeg de plaats die nu alleen
Enkhuizen heette stadsrechten in 1355. De stad
leefde van de scheepvaart. Handel met de Oost-
zeestaten en de VOC en WIC maakten Enkhuizen
tot een van de
Overhandiging van de oorkonde mei de stadsrechten door de graaf, (staalplaat uit van hennep,
W, Moll en J. ter Gouw, Nederlands Geschiedenis en Volksleven, heiden 1880).