mogelijk dat er reeds in de 9de eeuw al bewoning
op deze plaats was. Stadsrechten kreeg een plaats pas als ze enige betekenis had
als handels- of vestingplaats. In de gemeenteraadsvergadering van 29 april
de kusten van Frankrijk en de Oost
zeelanden bereikbaar. Ze verkreeg haar stadsrechten in het begin van de der
tiende eeuw, vermoedelijk kort nadat ook aan Middelburg stadsrechten waren
toegekend6. Het
1998 is het jaar waarin talrijke belangrijke
gebeurtenissen worden herdacht, zoals: 1248 -
de stadsrechten van Zierikzee worden (opnieuw)
bevestigd; 1548 - vereniging van de
Nederlanden in de
brief vervatte verzoeken
mogen beschouwen als een verlening van stadsrechten. Wanneer we de ingewil
ligde verzoeken in het licht zien van de plaatselijke domaniale situatie, kunnen
we deze vraag alleen
-
tiende-eeuwse Middelnederlandse tekst zijn geen sporen aanwijsbaar, noch voor
het Brugse, noch voor het Aardenburgse stadsrecht, in tegenstelling tot de
Zeeuwse stadsrechten. Er kan in ieder geval geen ... geciteerde brief van 1127. In het verleden is deze
brief namelijk nog wel eens - onder andere door Vorstennan van Oyen - be
schouwd als een verlening van stadsrechten aan Aardenburg86.
Zowel in de Middelburgse stadsrechten als in deel II van de Consuetudines
wordt de objectieve teneur ten aanzien van de graaf gebruikt70. Dat betekent dat
bij het opstellen van deze tekst vanuit de ... Een en ander wijst er daarom op dat het Aardenburgse stadsrecht, voorname
lijk onder Aardenburgse stimulansen, als volgt zijn vorm gevonden moet hebben.
Vóór de verlening van stadsrechten door graaf
burg waarin hij de stad van de nieuwe toestand op de hoogte stelt75. Ongetwijfeld
zal kort voor 1187 in Aardenburg hetzelfde zijn gebeurd: een verlening van
stadsrechten zonder uitvaardiging van een ... Interessant is een vergelijking tussen het Aardenburgse - dus Vlaamse - stads
recht en de Middelburgse en andere Zeeuwse stadsrechten uit de late twaalfde en
vroege dertiende eeuw voor wat betreft de
zeker niet bestaan. Van Caenegem en
Milis hebben in hun studie over de nieuwe Vlaamse stadsrechten van graaf Filips
van de Elzas aangetoond dat het stuk dat eeuwenlang aangezien is voor de stads
keur van
gelijkenis vertoont met de stadsrechten uit deze tijd. Uit de
twee passages in de Grote Brief van 1187 mag daarom worden afgeleid dat Aar
denburg kort voor 1187 - het recht was in 1187 nog nieuw - een nieuw
57. Van deze zeven stadsrechten is geen enkel in origineel bewaard gebleven. Wel zijn van de
Brugse en de Gentse keur afschriften en van het leperse recht een vertaling in het Middelfrans
bewaard
reeds in 1180 stadsrechten aan 'Damme'.
Brugge groef een kanaal naar Damme en
het stadje ontwikkelde zich snel tot een
dynamische overslaghaven. Damme bezat
de stapelrechten op wijn uit Bordeaux en
Het vriendelijke, inspirerende kunstenaars
plaatsje Sint Anna ter Muiden bij het
Zeeuws-Vlaamse Sluis heeft 750 jaar gele
den stadsrechten gekregen en dat wordt dit
jaar uitbundig gevierd.
Wikken en wegen in de
middeleeuwse haven van Sluis,
St. Anna ter Muiden 750 jaar
stadsrechten.
... Een niet erg geslaagd boekje,
geschreven naar aanleiding van het
feit dat St. Anna ter Muiden dit jaar
750 jaar stadsrechten heeft. Na een
onsamenhangend en moeilijk te volgen
overzicht van de
nederzettingen die
ten voordele van de handel op het Zwin stadsrechten hadden gekregen.
Damme, Monnikerede, Hoeke, Mude en Sluis hadden stapelrechten voor
verschillende goederen en deden dienst als overslaghaven
Over de geschiedenis van Sluis van voor 1290,
toen Guy van Dampierre stadsrechten verleende,
is weinig met zekerheid bekend. Waarschijnlijk is
de nederzetting in de tweede helft van de der
tiende
De problematiek rond de stadsrechten van Aardenburg heeft al vroeg de aan
dacht van de geschiedwetenschap getrokken. In de vorige eeuw hielden de
rechtshistorici Warnkönig en Gilliodts van Severen en ... genoemd moeten worden6. Na de dood van de laatste ver
flauwde de aandacht voor de geschiedenis van Aardenburg en haar stadsrechten.
Dit had tot gevolg dat het onderwerp ruim driekwart eeuw bleef liggen
Het Naarden dat wij kennen was niet het
eerste van die naam. Er is een ouder
Naarden geweest, noordelijker gelegen aan
de Zuiderzee, een vissersdorp dat later
stadsrechten kreeg. Het werd in 1350 in
Schouwen-
Duiveland, ter gedenking van de herziening
van de stadsrechten in 1248 (27 april 1998)
verkrijging van stadsrechten van Willem I, graaf
van Holland (1217 of 1219-1229)
... herziening van de stadsrechten door Willem II,
Rooms-koning en graaf van Holland en
Zeeland (11 maart 1248)
Floris IV. Daarna
kwam Gorkum aan de heren van Arkel, die aan
de oostzijde een kasteel bouwden (Burgstraat).
Gorkum werd marktplaats en in 1382 verleende
Otto van Arkel een aantal stadsrechten. In 1412
95. Henderikx, Bedelordekloosteis, 91. Dat deze rangorde niet uitsluitend door de ouderdom van de
stadsrechten wordt bepaald, blijkt uit het feit dat Delft (stadskeur 1246) meermalen voor Haarlem
De studies van J.G. Kruisheer naar de Hollandse en Zeeuwse stadsrechten heb
ben belangrijke resultaten opgeleverd. Een van zijn belangrijkste conclusies was
dat, in tegenstelling tot wat voor de hand
stadsrechten van Zierikzee
werden (her)bevestigd. Het jaarboek opende om
die reden met de twee inleidingen, die prof.dr.
P. A. Henderikx en mr. J. J. P. M. Asselbergs, bur
gemeester van Schouwen ... -Duiveland, hielden tij
dens een symposium, dat gewijd was aan deze
belangrijke gebeurtenis in 1248. Ook werd een
bijdrage opgenomen over de stadsrechten van
Zierikzee van de hand van Huib Uil.
Stadsrechten
... Het verlenen van stadsrechten vormde een opvallend moment in de gestage
groei van nederzetting tot een plaats van betekenis. In tegenstelling tot wat vaak
gedacht wordt, houden stadsrechten geen
16. C.C.N. Krom en M.S. Pols (ed.), Stadsrechten van Nij
megen (Werken Vereniging Oude Vaderlandsche Recht,
1,11), 's-Gravenhage 1894, 471-481. Verdere literatuur in
Weiier, aangehaald werk in noot 3 ... 18. Stadsrechten van Nijmegen, 478, nr. 54,
DE STADSRECHTEN VAN ZiERIKZEE
... Woensdag 11 maart 1248 was een gedenkwaardige dag. Rooms-koning Willem II
vaardigde een oorkonde uit, waarin de stadsrechten van Zierikzee werden vast
gelegd. Het was voor de Zierikzeeënaars een
Het bestuur organiseert op zaterdag 7 april
1990 een excursie naar Hulst, Zeeuws-
Vlaanderen. De reis zal per bus worden ge
maakt. Hulst, dat sedert 1 180 stadsrechten
heeft, herbergt vele
-Gommaruskerk.
Na samenvoeging kreeg de plaats die nu alleen
Enkhuizen heette stadsrechten in 1355. De stad
leefde van de scheepvaart. Handel met de Oost-
zeestaten en de VOC en WIC maakten Enkhuizen
tot een van de
Het kasteel van Lodijke zou al in de dertiende eeuw zijn gesticht door de heren van Reimerswaal;
de heerlijkheid Lodijke lag binnen dezelfde omdijking als deze stad (die overigens pas stadsrechten
Vijfde werd geboren, voor onze streek een
gedenkwaardig moment, zeker voor Sas van Gent dat van hem in 1547 stadsrechten kreeg.
Vijfde werd geboren, voor onze streek een
gedenkwaardig moment, zeker voor Sas van Gent dat van hem in 1547 stadsrechten kreeg.
Als gemeentearchivaris van Haarlem gaat deze herdenking voor een deel aan mij
voorbij. Haarlem viert in 1995 het feit dat de stad 750 jaar geleden, op 23 november
1245, stadsrechten verkreeg van de
Domburg, stadsrechten, zes jaar na
Middelburg. Tot een stem in de Staten
van Zeeland heeft de 'smalstad' het ech
ter nooit gebracht
de stad Nieuw-Vlissingen
(het huidige Vlissingen). In 1315 kende de
graaf beperkte stadsrechten toe. Dit Nieuw-
Vlissingen werd steeds belangrijker, Oud-
Vlissingen daarentegen verviel tot een
gehucht
bewesten Schelde.
In de late middeleeuwen kregen steeds meer
steden, als onderdeel van stadsrechten, cri
Zeeland maar bij Vlaanderen. Om
streeks 1100 groeit er naast het Zwin een
schor. Op dit 'werpland' wordt de stad
Mude gesticht, die in 1241 stadsrechten
krijgt van de Graaf van Vlaanderen.
Dit jaar is het 750 jaar geleden, dat
St. Anna ter Muiden stadsrechten
kreeg. Reden genoeg om daar via een
uitgebreid evenementenprogramma aan
dacht aan te besteden. Onderdelen
daarvan zijn inmiddels
als
groep onderzocht. Dit in tegenstelling tot de
oudste stadsrechten van de steden in de
Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden. Net
als bij verlening van stadrechten is de kans
In 1229 kreeg de stad stadsrechten en een eerste
stenen stadsmuur. Dit was het begin van grote
fortificaties, die regelmatig vernieuwd en uitge
breid werden. Zo groeide Maastricht in vijf eeu
wen
'binnenlandse' verkeer moet wel als juist be
oordeeld worden. Zo hadden Hulst, Axel en Biervliet, die in resp. 1180, 1183
en 1183 stadsrechten verkregen, een scheepvaartverbinding via de Honte. Als
we de
In 1574 ontving Arnemuiden
stadsrechten. Sinds mensenheugenis
is de stad met de zee verbonden
geweest. Toen de Heeren Schepenen
der Stad Arnemijen in 1786 de werf
van Steven Bouman aan Jacobus
stadsrechten bezat. Met de
wallen die in 1590 voltooid werden,
kreeg Brouwershaven ook het uiterlijk
van een stad. De benaming smalstad
houdt in dat Brouwershaven geen zetel
had in de Zeeuwse Staten. De
Overhandiging van de oorkonde mei de stadsrechten door de graaf, (staalplaat uit van hennep,
W, Moll en J. ter Gouw, Nederlands Geschiedenis en Volksleven, heiden 1880).
In 1272 kreeg Gouda stadsrechten van Graaf Floris de Vijfde en ontwikkelde zich in de 16e
eeuw tot de vijf belangrijkste steden van het toen machtige Graafschap Holland.
In 1272 kreeg Gouda stadsrechten van Graaf Floris de Vijfde en ontwikkelde zich in de 16e
eeuw tot de vijf belangrijkste steden van het toen machtige Graafschap Holland.
stadsrechten. Lange
tijd bleef er rivaliteit bestaan tussen de beide
voormalige dorpen, zodat beide kernen in de
vijftiende eeuw een grote, gotische hallenkerk
lieten bouwen: De Gommaruskerk en de