600 jaar stadsrechten
... het 600 jaar
stadsrechten heeft. In de negende eeuw ontstond de
nederzetting aan de Korte Gos, de kreek waaraan Goes
zijn naam ontleent. In juli 1405 - Goes had toen al een
aantal privileges - verleende
stadsrecht van Middelburg.18 Die suggestie blijkt onjuist. Het stadsrecht van
Brouwershaven geeft echter wel inhoudelijke overeenkomsten te zien met de
stadsrechten van drie andere stadjes, namelijk ... Wanneer van verschillende steden stadsrechten bekend zijn die sterk met elkaar
overeenkomen, wordt wel gesproken van een stadsrechtfamilie. Zo vormen
bijvoorbeeld de stadsrechten van een aantal
museum. Een modern
opgezet museumaantrekkelijk vorm gegeven. Verteld
wordt over het veelbewogen bestaan van de stad Arne
muiden en haar inwoners. Over handelover stadsrechten
over de klokover rampen, over
die voorkomt in de stadsrechten van Goedereede. Brouwershaven en Brielle.
Mogelijk gaat het hier om een bepaling die in het stadsrecht van Goedereede uit
1312 in zijn oudste vorm bewaard is gebleven ... Het bovenstaande voorbeeld suggereert dat de stadsrechten van Brouwershaven
en Brielle werden gebaseerd op dat van Goedereede. Die conclusie mag echter
niet zomaar worden getrokken, want er moet
Wanneer wordt uitgesloten dat de overeenkomsten in volgorde tussen
Brouwershaven en Brielle toeval zijn, dan moeten de stadsrechten van die plaat
sen noodzakelijkerwijs direct met elkaar in verband ...
stadsrechten - ook wanneer we van het stadsrecht van Brouwershaven slechts
het oudste gedeelte in ogenschouw nemen - een nogal beperkte omvang heeft.
Dat is opmerkelijk, want de Brielse samenleving van 1330 zal
Brugge. Vanaf de 11de eeuw
werd de stad meegesleept in de snelle
groei van de Vlaamse handel en nij
verheid en werd steeds welvarender.
Aan het eind van de 12e eeuw kreeg
Aardenburg stadsrechten en werden
vormde voor de zelfstandige Nederlanden.
De stadspoort die door de Geuzen werd
ingebeukt is goeddeels verdwenen, maar
de andere vestingwerken zijn nog intact.
In 1330 kreeg Brielle stadsrechten
In 1572 kregen de bewoners te maken met
een belegering en in 1574 verkreeg Arne
muiden stadsrechten en werden omwallin
gen en fortificaties aangebracht. De Markt-
Vlissingen in
1766, werd een deel van het stadsarchief
gebruikt om er papieren proppen van te
maken, waarmee losse flodders konden
worden afgeschoten. De oorkonde van de
stadsrechten van Vlissingen uit 1315 ... berging
en het dikwijls tevoorschijn halen van het
stuk, zal natuurlijk van meer invloed zijn
geweest op het verval. De oorkonde met de
stadsrechten van Domburg, ook uit 1223
daterend, hield het in ieder
Hierboven stelden we vast dat de stadsrechten van Brielle en Brouwershaven tot
elkaar in een directe relatie staan. Voor een antwoord op de vraag of het stads
recht van Brouwershaven werd beïnvloed ... voorboden. Hoe de stadsrechtoorkonde van Goedereede met haar afwijken
de structuur zich precies verhoudt tot de stadsrechten van Brielle en Brouwers
haven is vooralsnog onduidelijk, zodat er in principe drie
van Beieren goed van pas. Mede uit financiële overwegingen verkocht de graaf
in deze periode stadsrechten aan een aantal plaatsen in West-Friesland.17
In 1574 kreeg Arnemuiden stadsrechten
en werd het omwald. Als voorhaven van
Middelburg ging het Arnemuiden aanvan
kelijk voor de wind. Aan deze bloei kwam
een einde door de Middelburgse overheer
sing
van de Sankt Clemenskirche op die de
kleine stad in het Nettetal domineert.
Reeds in 1205 werd van deze plaats, die
later stadsrechten verwierf, melding
gemaakt. Eeuwenlang behoorde deze
omgeving tot
stadsrechten en er werd een mooie
kerk gebouwd: de Sint Jacobskerk.
Het gebied ten noorden van de kerk werd in
gebruik genomen als begraafplaats. In de
zestiende eeuw (1511) werd de begraaf
plaats opgeheven en
.-Maartensdijk
stadsrechten schenkt. Door haar huwelijk met Johan van Buren komt uiteindelijk St.- Maartensdijk
en het kasteel in handen van de Oranjes.
We kregen drie gidsen die over Heusden vertel
den. Het is een oude stad, die in de dertiende
eeuw stadsrechten kreeg. Aanvankelijk was het
een ronde vestingstad met muren en poorten. De
haven liep
dit zegel willen aangeven dat hun woon
plaats stedelijke trekken had of preten
deerde te hebben. In 1223 kreeg Westka
pelle stadsrechten. Uit 1276 is de tekst van
een oorkonde van graaf Floris V bekend
, waardoor die weerbe-
stendiger is dan gewoon cement. Later mocht daring
niet meer worden gewonnen omdat het de stromin
gen in de haven veranderde. Veere verwierf in 1348
stadsrechten, waardoor het bouwen van
-304. In dit artikel gaat Kruisheer in op de stadsrechten van Middelburg (1217
en 1254). Westkapelle (1223), Domburg (4223), Zierikzee (1248), Vlissingen (1315) en Reimerswaal
(1380). die samen als het ware ... een familie van stadsrechten vormen.
7. Telting en Unger, 'De stadsrechten', p. 112; Fruin, Provincie Zeelandp. 101; Unger en
Westendorp Boerma, 'Steden van Zeeland', p. 30; Jansen-Glas, Brouwershaven 500jaar stad, p. 3;
vgl. Uil ... 18. Telting en Unger, 'De stadsrechten', p. 112.
5 Zierikzee kreeg stadsrechten in 1200-1225. De stadsrechten werden in 1248 door graaf Willem II
opnieuw bevestigd.
i Domburg werd -en wordt- door de inwoners altijd een dorp
genoemd, hoewel het stadsrechten heeft.
Na de lunch rijden we door naar de oude
Hanzestad Kampen, aan de IJssel. Tussen Kampen
en Zierikzee is een aantal parallellen: beide groei
ende nederzettingen kregen stadsrechten in de
dertiende eeuw
Reimerswaal had in 1374 stadsrechten gekregen van hertog Albrecht van Bei
eren, ruwaard (regent) van Henegouwen, Holland en Zeeland7. Hiermee had het
stadsbestuur het recht om zelf de rechtspraak en
Hoe helder deze onderscheidende factoren ook zijn, zij zijn niet voldoende voor
sociaal-economisch historici. Stadsrechten en verdedigingswerken zeggen weinig
over de sociaal-economische betekenis
In 1755 is het 350 jaar geleden dat Goes
stadsrechten verkreeg. Van herdenking
van dit jubileum is echter geen spoor te
ontdekken in het stadsarchief. Dit artikel
geeft een rondblik in de 350-jarige
, geschreven door Henri Amoldus. Het begint met het verhaal over het verkrijgen van
stadsrechten in 1217. Twee duidelijke kaartjes, uit 1300 van de provincie en uit 1550 van de stad
Middelburg, zijn de eerste
Zeeuwse landrecht
golden in de stedelijke exempties (bijvoorbeeld de stadskeuren van
Zierikzee en Middelburg) uiteraard de regelingen van de stadsrechten en
stedelijke keuren. Ten tijde van de Republiek van
.
Stamperius, zelf een Zeeuw) en een enkele 'echte' literator te inspireren. De
omstreeks de elfde eeuw ontstane plaats, die pas in 1375 stadsrechten
kreeg, bleef tot de verbeelding spreken enkel door haar
RE. de Broek, Wikken en wegen in de middeleeuwse haven van Sluis. St. Anna ter Muiden 750 jaar
stadsrechten [Sluis 1992].
stadsrechten de slotbepaling. Maar in het stads
recht van Brouwershaven volgen er na dit artikel nog liefst tien bepalingen, die
met artikel 59 opmerkelijk genoeg opnieuw met een vergelijkbare bepaling
besluiten
was het Nicolaas van Cats I die Gouda stadsrechten
gaf; hij nam de stad Utrecht in voor Graaf Floris V en was bevelvoerder van zijn troepen
die de West-Friezen versloegen. Hij was de onderhandelaar
Dordrecht ontstond in de twaalfde eeuw op
het knooppunt van een aantal water
wegen. Het werd toen nog Thuredrecht
genoemd. In 1220 verleende graaf Willem
I haar stadsrechten. In de Middeleeuwen
kon
1. In 1375 kreeg Reimerswaal (Zuid-Beveland)
stadsrechten. In de zestiende eeuw werd de
stad getroffen door een reeks rampen. In 1520
en 1558 woedden grote branden. De waters
noden van de zestiende
In 1296 kreeg Heusden stadsrechten, dus in
dezelfde eeuw als Zierikzee en Brouwershaven.
Heusden is een zeer strategisch gelegen vest
ingstad aan de Maas, grensgebied van Holland
en Brabant, dus
In Hasselt - stadsrechten sinds 1232 - was het
koffietijd. Prima verzorgd en vlot bediend. Daarna
met de bus door naar de in de Eerste Wereldoorlog
zwaar getroffen, maar daarna volledig gerestau
Het duurde lang tot Goes stadsrechten kreeg. Toen
dat eindelijk gebeurde in het begin van de
De opening van de OMD gebeurt op
verschillende plaatsen en tijdstippen. De
landelijke opening vindt plaats op donderdag
6 september in de stad Hoorn, die 650 jaar
geleden zijn stadsrechten kreeg
stadsrechten kreeg. Dat betekent dat de tweede
stad van Schouwen-Duiveland dit jaar een jubi
leum heeft.
Pluib Uil, De stadsrechten van Zierikzee, in: 23 (1998), 21-42.
Telting, A. en W.S. Unger, 'De stadsrechten', in: Geschiedkundige atlas van Nederland. De
Bourgondische tijd, tweede ajlevering, 's-Gravenhage 1923-
Uil, H., (red.), Brouwershaven 700jaar
Het ontstaan van de Zeeuwse stadsrechten is
beschreven in J. Kruisheer, 'Het ontstaan van de
oudste Zeeuwse stadsrechtoorkonden', in: Ad
fontes; Opstellen aangeboden aan prof. dr. C. van
de Kieft ter
Als beloning voor de steun van Arnemuiden kende
Willem van Oranje in 1574 stadsrechten toe. Een
zij 750 jaar geleden
de stadsrechten van de bisschop van Utrecht, Hendrik
van Vianden, ontving. Enkele plaatselijke OMD-comités
openen hun programma's op vrijdag 11 september.
De provinciale opening van
/m 3 juli, precies in de week dat
Goes in 1405 stadsrechten kreeg.
/m 3 juli, precies in de week dat
Goes in 1405 stadsrechten kreeg.
Joost Adriaanse, Wandelingen door
Goes in de 18de eeuw (Goes, 2005) 159
pag. Met foto's uit de verzameling van
Hans Lindenbergh. Wegens de viering
van 600 jaar stadsrechten van Goes
(2005) zijn
, opgebouwd volgens het
canonidee, waarbij het laatste venster
zelfs in de toekomst blikt naar de stads
ontwikkeling van Middelburg. Andere
onderwerpen zijn onder meer de abdij,
stadsrechten, de VOC, de